Το καλοκαίρι, σύμφωνα με την υφυπουργό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Φωτεινή Αραμπατζή, θα είναι σε θέση το υπουργείο να αποστείλει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το τεκμηριωμένο αίτημα για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων για τους ελαιοπαραγωγούς που είδαν τη σοδειά τους να καταστρέφεται από το δάκο και το γλοιοσπόριο.
Αυτό προκύπτει από την απάντηση που απέστειλε η υφυπουργός στις 5 Φεβρουαρίου, σε σχετική ερώτηση του βουλευτή Ηρακλείου του ΜέΡΑ25, Γιώργου Λογιάδη, αναφερόμενη στην Ομάδα εργασίας που συστήθηκε για να τεκμηριώσει το αίτημα της χώρας, για καταστροφή λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Όπως αναφέρεται: «Η ανωτέρω Ομάδα θα ολοκληρώσει το έργο της σε 6 μήνες παραδίδοντας σχετικό πόρισμα στον Υπουργό, ώστε στη συνέχεια το Υπουργείο να τεκμηριώσει το αίτημα της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για σχετική οικονομική βοήθεια προς τους πληγέντες».
Από την απάντηση προκύπτει επίσης ότι ενδεχομένως τα στοιχεία αυτά χρησιμοποιηθούν για αποζημιώσεις, από άλλη οδό.
Η υφυπουργός ωστόσο δεν μπόρεσε να απαντήσει στο ερώτημα αν τελικά θα αποζημιωθούν οι παραγωγοί παρατείνοντας έτσι την αγωνία τους.
Να σημειωθεί επίσης ότι στην μακροσκελή απάντηση η υφυπουργός αναφέρει ότι από το Υπουργείο έγιναν όλες οι απαραίτητες ενέργειες για το πρόγραμμα της δακοκτονίας , όμως η επιτυχία του προγράμματος εξαρτάται από την Περιφέρεια: «η κατάρτιση, ο συντονισμός, η εποπτεία και ο έλεγχος του προγράμματος, όπου συμπεριλαμβάνονται και οι διαδικασίες ανάδειξης εργολάβων ψεκασμών και παγιδοθεσίας, όπως και η παρακολούθηση και ο έλεγχος του έργου τους, που αποτελούν τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες επιτυχίας του προγράμματος, είναι αρμοδιότητες που ανήκουν στις Περιφέρειες και τις Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.) της χώρας με τις Διευθύνσεις τους».
Όσον αφορά για το τρέχον έτος λέει ότι για το Πρόγραμμα Δακοκτονίας έτους 2020 υπάρχει η ίδια προοπτική της έγκαιρης έκδοσης των απαιτούμενων κανονιστικών και νομοθετικών διατάξεων.
Ακολουθεί σχετικό απόσπασμα της απάντησης της κ. Αραμπατζή:
«Σχετικά με την αποτελεσματικότητα της δακοκτονίας σε συνάρτηση με μυκητολογικές προσβολές, οι οποίες παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά φέτος στην Κρήτη, σημειώνεται ότι σε σημαντικό αριθμό δειγμάτων ελαιοκάρπου και φύλλων τα οποία προέρχονται από διάφορες περιοχές της Κρήτης και έχουν προσκομιστεί από διάφορους φορείς (ΔΑΟΚ, Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου) ή από ιδιώτες, στα Εργαστήρια του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών φυτών & Αμπέλου του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ διαπιστώθηκαν έντονες προσβολές από τον δάκο της ελιάς (Bactrocera oleae, Diptera: Tephritidae), καθώς και από πληθώρα μυκητολογικών παραγόντων οι οποίοι ανήκουν κυρίως στα γένη Colletotrichum, Pseudocercospora, Camarosporium, Alternaria, Fusarium κ.ά.
Οι μύκητες προσβάλλουν τις ελιές κυρίως κατά το στάδιο της ωρίμασης με συνέπεια την υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιόκαρπου και των φυσικοχημικών και οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του παραγόμενου ελαιολάδου προκαλώντας αύξηση της οξύτητας, αλλοίωση της γεύσης, της οσμής και του χρώματος, αλλά και σημαντική μείωση των πολυφαινολών. Αναφορικά με την αποζημίωση των παραγωγών για ζημιές στις καλλιέργειές τους από εντομολογικές και μυκητολογικές προσβολές, σημειώνεται ότι αυτές δεν καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΕΛ.Γ.Α. και ως εκ τούτου δεν αποζημιώνονται σύμφωνα με τον Κανονισμό Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής.
Έτσι, οι ζημιές που προξενήθηκαν το 2019 στις ελαιοκαλλιέργειες διαφόρων περιοχών της Κρήτης (περιοχές της Π.Ε Ηρακλείου, Χανίων, Ρεθύμνου Λασιθίου) , κυρίως από το δάκο δεν καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΕΛ.Γ.Α.. Ωστόσο, οι ανωτέρω ζημιές θα μπορούσαν να ενταχθούν σε πρόγραμμα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) αρμοδιότητας ΠΣΕΑ, όπου απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ζημιά να οφείλεται σε θεομηνίες ή δυσμενείς συνθήκες και οι οποίες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν, διότι δεν υπάρχουν τα κατάλληλα μέσα για τον σκοπό αυτόν.
Στις περιπτώσεις αυτές, προκειμένου να τεκμηριωθεί η σοβαρότητα των ζημιών, θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι οι εν λόγω προσβολές έχουν αποκτήσει επιδημικό χαρακτήρα, με αποτέλεσμα να πληγεί μία ευρύτερη περιοχή σε τέτοιον βαθμό ώστε να υπάρχει αντίκτυπο στην οικονομία αυτής.
Για τον σκοπό αυτόν, έχει οριστεί ένα κατώφλι ζημιάς, πέρα από το οποίο θεωρείται ότι η συγκεκριμένη ζημιά μπορεί να ενταχθεί σε καθεστώς ενισχύσεων.
Το κατώτατο αυτό όριο έχει καθοριστεί στο 30% των ομοειδών ειδών του νομού-Π.Ε. σε σχέση με τη μέση απόδοση των προηγούμενων τριών ετών, με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της χώρας, τα οποία συλλέγονται από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και – 7 – Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) τον επόμενο χρόνο της συγκομιδής και δίνονται μετά από επεξεργασία στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Επίσης, θα πρέπει να αποδειχθεί ότι δεν υπάρχουν τα κατάλληλα μέσα αντιμετώπισης των προσβολών. Επιπρόσθετα, και σύμφωνα με τον ανωτέρω Κανονισμό του ΕΛ.Γ.Α. θα πρέπει να ισχύουν και τα κάτωθι: α) να τεκμηριώνεται επιστημονικά από επιτροπή, η οποία ορίζεται από το ΥΠΑΑΤ, ότι η απώλεια της παραγωγής είναι αποτέλεσμα μίας δυσμενούς καιρικής συνθήκης (απαραίτητη προϋπόθεση για έναρξη της διαδικασίας), β) τα επίσημα μετεωρολογικά στοιχεία να επιβεβαιώνουν τον χαρακτηρισμό των καιρικών συνθηκών ως δυσμενών, γ) να εγκριθεί η δαπάνη αντιστάθμισης των ζημιών από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και δ) να έχει ακολουθηθεί η σωστή καλλιεργητική τεχνική και να έχουν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να αποφευχθεί η ζημιά και η εξάπλωσή της.
Αναφέρεται ότι ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ελαιοπαραγωγοί ολόκληρης της χώρας, με παρέμβασή του στην τακτική σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας που πραγματοποιήθηκε στις 18 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες: – ανέδειξε τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ελαιοκαλλιεργητές της Ελλάδας εξαιτίας, μεταξύ άλλων, των ακραίων καιρικών φαινομένων, απόρροια της κλιματικής αλλαγής, – υπογράμμισε ότι «οι ελαιοπαραγωγοί βλέπουν το εισόδημά τους να αφανίζεται για δεύτερη συνεχή χρονιά» και – κάλεσε την Επιτροπή να συνεκτιμήσει τα δεδομένα και να εξετάσει εναλλακτικές ενίσχυσης του τομέα για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του.
Επιπλέον, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατανοώντας την ανάγκη μελέτης, σε επιστημονικό επίπεδο, των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων που αυτή προκάλεσε στις ελαιοκαλλιέργειες της Κρήτης, εξέδωσε στις 4 Δεκεμβρίου απόφαση (ΑΔΑ: 669Β4653ΠΓ-ΝΨ1), με την οποία συστήνεται και συγκροτείται Ομάδα Εργασίας για τον σκοπό αυτόν.
Η ανωτέρω Ομάδα θα ολοκληρώσει το έργο της σε 6 μήνες παραδίδοντας σχετικό πόρισμα στον Υπουργό, ώστε στη συνέχεια το Υπουργείο να τεκμηριώσει το αίτημα της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για σχετική οικονομική βοήθεια προς τους πληγέντες».
