Το τρένο, είναι ένα μέσο σταθερής τροχιάς που για τον περισσότερο κόσμο θεωρείτο ασφαλέστερο του λεωφορείου, αλλά οι ίδιοι οι εργαζόμενοι φώναζαν εδώ και χρόνια για τις επικίνδυνες συνθήκες λειτουργίας του. Τις φωνές τους δεν τις άκουσε ουδείς, μέχρι που οι κραυγές οικογενειών θυμάτων και τραυματιών το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου, έφεραν προ των ευθυνών τους όχι μόνο το σταθμάρχη που βρίσκεται στα χέρια της δικαιοσύνης, αλλά και πολλά άλλα άτομα που είχαν εμπλοκή στη λειτουργία των τρένων στην Ελλάδα, σε βάθος εικοσαετίας.
«Από μηχανοδηγοί στα τρένα, υπάλληλοι στο Υπουργείο Παιδείας»
Όσο τα χρόνια περνούσαν, το σύστημα λειτουργίας του σιδηροδρόμου είτε έμενε στάσιμο, είτε έκανε σύντομης διάρκειας βήματα προόδου που ακολουθούνταν από πισωγυρίσματα. Το βέβαιο είναι ότι το δυστύχημα στα Τέμπη έγινε υπό ένα απαρχαιωμένο σύστημα λειτουργίας. Αίσθηση προκαλεί η δήλωση του Γενικού Γραμματέα της Πανελλήνιας Ένωσης Εργαζομένων ΤΡΑΙΝΟΣΕ, Σωτήρη Παπαδόπουλου, ότι το 2011 έγινε μια μεγάλη αποχώρηση έμπειρου προσωπικού, λόγω μνημονίου. Τι σημαίνει αυτό; Όπως εξήγησε στην εκπομπή ΣΚΑΪ Τώρα και τη Φαίη Σφακιωτάκη, εμπειρότατο προσωπικό όπως σταθμάρχες και μηχανοδηγοί δεν απολύθηκαν μεν, μετακινήθηκαν δε σε άσχετες δημόσιες υπηρεσίες όπως στο Υπουργείο Παιδείας, σε αρχαιότητες, σε νοσοκομεία, κάνοντας για παράδειγμα διοικητική δουλειά, αφήνοντας κενές τις θέσεις για τις οποίες ήταν καταρτισμένοι!
«Κανονισμός κίνησης βάσει αυτοματοποιημένων συστημάτων που… δεν υπάρχουν!»
«Πέρυσι τέτοιο καιρό είχαμε στείλει εξώδικο αναφορικά με θέματα ασφαλείας. Να ξέρετε κατ’αρχήν ότι το τρένο είναι μια αλυσίδα πραγμάτων. Δηλαδή για να ξεκινήσει ένα τρένο από του Ρέντη και να καταλήξει στη Θεσσαλονίκη έχει προηγηθεί ένας τεχνικός έλεγχος. Υπάρχει ένα προσωπικό το οποίο αναλαμβάνει την προετοιμασία του τρένου και ασφαλώς μετά υπάρχει μια δικλείδα ασφαλείας μεταξύ των συναδέλφων. Προφανώς εκείνη τη μέρα κάτι έσπασε στην αλυσίδα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδόπουλος, προσθέτοντας παράλληλα το εξής σημαντικό στοιχείο. Ότι δηλαδή το 2018 ο γενικός κανονισμός κίνησης των τρένων άλλαξε και προσαρμόστηκε σε μια λειτουργία που στηρίζεται σε αυτοματοποιημένα συστήματα. «Ενδεχομένως να υπάρχουν και κάποιες παραλείψεις, δηλαδή να μην μπήκαν και κάποια πράγματα που θα έπρεπε να διατηρηθούν, επειδή ακριβώς ξέραμε όλοι ότι δε λειτουργούσαν τα αυτοματοποιημένα συστήματα». Εν ολίγοις, τέθηκε σε ισχύ εκσυγχρονισμένος κανονισμός σε ένα άκρως παραδοσιακό στην πράξη σύστημα.
«Οι κλοπές καλωδίων έβαλαν τέλος στην τηλεδιοίκηση»
Βασικό ερώτημα που τίθεται όλες αυτές τις ημέρες είναι γιατί δε λειτουργεί η τηλεδιοίκηση. Η απάντηση του κ. Παπαδόπουλου ήταν ότι κύριο λόγο αποτελούν οι κλοπές καλωδίων. «Υπάρχουν κομμάτια στα οποία είχαν γίνει κλοπές μια και δύο και τρεις φορές. Έτσι λοιπόν, η τηλεδιοίκηση λειτούργησε για κάποια χρόνια, ουσιαστικά όμως παύουμε να την έχουμε από το 2009. Με τις κλοπές άρχισαν να ατονούν οι τηλεδιοικήσεις. Σήμερα λειτουργεί μόνο στον προαστιακό της Αθήνας.»
Θα μπορούσε να γίνει και άλλη σύγκρουση;
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η σύγκρουση των τρένων γνωστοποιήθηκε άμεσα, επειδή ευτυχώς υπήρξαν επιζώντες οι οποίοι άρχισαν να καλούν ΕΚΑΒ και Πυροσβεστική κι όχι γιατί ήχησε αυτόματος συναγερμός ειδοποίησης του «πύργου ελέγχου» των τρένων ότι η ομαλή πορεία δύο αμαξοστοιχιών έχει σταματήσει. Επομένως στο ερώτημα αν θα μπορούσαμε λόγω καθυστερημένης ειδοποίησης, να έχουμε και σύγκρουση από ένα τρίτο τρένο που θεωρητικά είχε «ελεύθερο πεδίο» ο κ. Παπαδόπουλος μην αποκλείοντας το ενδεχόμενο αυτό απάντησε χαρακτηριστικά πως «είναι μια υποθετική συζήτηση, όπου το σενάριο αυτό θα μπορούσε να γίνει, θα μπορούσε και να μη γίνει.» Κι ευτυχώς δεν έγινε!
Οι δικλείδες ασφαλείας για τους μηχανοδηγούς
Αναφορικά με τις δικλείδες ασφαλείας στους μηχανοδηγούς, σε περίπτωση που κάποιος εν ώρα εργασίας αισθανθεί αδιαθεσία και πάψει να χειρίζεται το τρένο, ο κ. Παπαδόπουλος ανέφερε πως υπάρχουν εφεδρείες. «Σε αυτήν την περίπτωση το τρένο ακινητοποιείται και δρομολογείται άμεσα η αντικατάστασή του από άλλο συνάδελφο». Παράλληλα, διευκρίνισε πως σε αντίθεση με τον ΟΣΕ, όπου και υπάγονται για παράδειγμα οι σταθμάρχες, στη HELLENIC TRAIN τα τελευταία χρόνια έγιναν αρκετές προσλήψεις μηχανοδηγών και συνοδών, προκειμένου να καλυφθούν κενά.
«Τα είχαμε όλα στο μυαλό μας»
Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Εργαζομένων ΤΡΑΙΝΟΣΕ τόνισε πως πριν το δυστύχημα, στο μυαλό τους οι εργαζόμενοι τα είχαν όλα! «Τα λέγαμε. Υπάρχουν χαρτιά. Δεν τα λέμε έτσι. Υπάρχουν εξώδικα.»
Αναφορικά με την επόμενη μέρα, «ξέρουμε όλοι ότι δε θα είναι εύκολη. Οι εργαζόμενοι μπορούν να δώσουν λύσεις, ακόμη και να συμβουλεύσουν. Αυτό που ζητάμε πλέον είναι να καθίσουμε όλοι μαζί σε ένα τραπέζι.» κατέληξε ο κ. Παπαδόπουλος.
