Σε νέο υψηλό έτους αναρριχήθηκαν σήμερα οι τιμές στο ευρωπαϊκό φυσικό αέριο, με το ολλανδικό TTF να ξεπερνά τα 48 ευρώ ανά μεγαβατώρα και παράγοντες της αγοράς να προειδοποιούν ότι δεν αποκλείεται να σπάσει και πάλι το φράγμα των 50 ευρώ. Ενδεικτικό της τάσης που επικρατεί είναι ότι από τις αρχές Νοεμβρίου το TTF έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 20%.
Η ισχυρή ζήτηση καθώς ο καιρός στην Ευρώπη επιδεινώνεται αλλά και οι αυξανόμενοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, ιδιαίτερα στο ρωσο-ουκρανικό μέτωπο με τις μαζικές ρωσικές επιδρομές κατά της ενεργειακής υποδομής της Ουκρανίας, ενισχύουν τις ανησυχίες ότι θα μπορούσαν να διαταραχθούν οι ροές φυσικού αερίου.
Η Ουκρανία εκτόξευσε βρετανικούς πυραύλους κρουζ στη Ρωσία την Τετάρτη, το πιο πρόσφατο δυτικό όπλο που της επετράπη να χρησιμοποιήσει με τέτοιο τρόπο, μια ημέρα μετά την εκτόξευση αμερικανικών πυραύλων. Η Ρωσία απάντησε την Πέμπτη με την εκτόξευση διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου στην Ουκρανία, την πρώτη φορά που χρησιμοποίησε έναν τόσο ισχυρό πύραυλο μεγάλου βεληνεκούς κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Οι επενδυτές παρακολουθούν επίσης στενά τις ροές του ρωσικού αγωγού προς την Ευρώπη αφού η Gazprom που ελέγχεται από το Κρεμλίνο σταμάτησε τις προμήθειες στον αυστριακό εισαγωγέα φυσικού αερίου OMV. Παρά τη διαμάχη ωστόσο, οι εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας μέσω της Ουκρανίας προς την Ευρώπη παρέμειναν σταθερές . Η Gazprom είπε ότι θα στείλει 42,4 εκατομμύρια cm φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Ουκρανίας την Πέμπτη, τον ίδιο όγκο που στέλνει κάθε μέρα από τις 12 Νοεμβρίου.
Προβληματισμός για την αποθήκευση
Και μπορεί η Ευρώπη να έπιασε τον στόχο της αποθήκευσης του 90% πολύ νωρίτερα από τον Νοέμβριο, αλλά πλέον η κατάσταση προκαλεί έντονο προβληματισμό: οι αποθήκες στην ΕΕ είναι γεμάτες κάτω από 90%, για την ακρίβεια 89,87% σύμφωνα με τα τα στοιχεία της Gas Infrastructure Europe, κάτω από τον μέσο όρο πενταετίας του 91% για αυτήν την εποχή του χρόνου.
«Με την αποθήκευση όχι τόσο υψηλή όσο αρχικά αναμενόταν να φτάνει τον χειμώνα και με έναν αριθμό κινδύνων εφοδιασμού, οι κερδοσκόποι συνεχίζουν να ευνοούν το φυσικό αέριο από τη μακροπρόθεσμη πλευρά», γράφουν οι αναλυτές της ING.
Οι εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου των ΗΠΑ προς την Ευρώπη αναμένεται να αυξηθούν αυτή την εβδομάδα καθώς οι έμποροι εκμεταλλεύονται τις πιο ελκυστικές τιμές του φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με την Kpler, οι εξαγωγές θα φτάσουν τους 1,23 εκατομμύρια τόνους, από 930 χιλιάδες τόνους την περασμένη εβδομάδα και 670 χιλιάδες τόνους την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου, ενώ ο αριθμός των αποστολών LNG που αναμένεται να εκφορτωθούν στους ευρωπαϊκούς τερματικούς σταθμούς προβλέπεται να αυξηθεί σε 18 φορτία από 15 φορτία προηγουμένως. εβδομάδα.
Η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται στις αυξημένες εκτροπές φορτίων από την Ασία προς την Ευρώπη λόγω της πρόσφατης αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη: «Αρχίζουμε να βλέπουμε ότι η Ευρώπη και πάλι ανταγωνίζεται τις αναδυόμενες αγορές [στην] Ασία στη μάχη για φορτία LNG», γράφουν οι αναλυτές της DNB Markets. 
Το φυσικό αέριο και Τραμπ
Και μέσα σε όλα αυτά, η αγορά προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει την πολιτική που θα ακολουθήσει ο Ντόναλντ Τραμπ μόλις αναλάβει τα ηνία των ΗΠΑ στις 20 Ιανουαρίου. Σχεδόν βέβαιο θεωρείται το γεγονός ότι το φυσικό αέριο θα παίξει σημαντικό -αν όχι καταλυτικό ρόλο- στους εμπορικούς πολέμους που θα ξεκινήσουν τότε.
Η Αμερική είναι πλέον μια υπερδύναμη που εξάγει φυσικό αέριο — μια εξέλιξη που έχει μεταμορφώσει την παγκόσμια αγορά ενέργειας. Πέρυσι η χώρα πούλησε πάνω από τέσσερις φορές περισσότερο φυσικό αέριο στο εξωτερικό από ό,τι το 2015. Η άνοδος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις αποστολές υγροποιημένου φυσικού αερίου. Επειδή το LNG δεν απαιτεί τη μεταφορά μέσω αγωγών, μπορεί να πωληθεί σε όλο τον κόσμο. Και ο Τραμπ δεσμεύτηκε να ακυρώσει έναν περιορισμό που εισήγαγε ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν που σταμάτησε τις εγκρίσεις για νέες εγκαταστάσεις εξαγωγής LNG.
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ πρότεινε επίσης ευρείς δασμούς 10-20% στις εισαγωγές αγαθών, καθώς και υψηλότερους δασμούς σε χώρες όπως η Κίνα και το Μεξικό. Οι περισσότερες από τις εξαγωγές LNG της Αμερικής πηγαίνουν σε μέρη που έχουν εμπορικά πλεονάσματα με την Αμερική, και έτσι πιθανότατα θα είναι ο στόχος της οργής προστατευτισμού του επερχόμενου προέδρου. Για παράδειγμα, όπως επισημαίνει ο Economist σε ανάλυσή του, η Νότια Κορέα αγοράζει το 6% των εξαγωγών LNG της Αμερικής, ενώ η Ιαπωνία λαμβάνει το 7%. Η Κίνα, ο προορισμός για το 4% του LNG της Αμερικής πέρυσι, επέβαλε δασμούς στις αμερικανικές εξαγωγές ενέργειας ως μέρος των δασμών που επιβλήθηκαν από τις δύο χώρες το 2018 και το 2019.
Η Ευρώπη
Αυτή τη φορά, ωστόσο, η πιο προφανής πηγή της ενεργειακής διαμάχης είναι η Ευρώπη. Πάνω από το ήμισυ των εξαγωγών LNG της Αμερικής πήγε στην ΕΕ πέρυσι, από λιγότερο από ένα τέταρτο το 2021. Το μερίδιο των αμερικανικών εξαγωγών προς την Ευρώπη αυξήθηκε γρήγορα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η οποία οδήγησε σε μειώσεις στις ροές ρωσικής ενέργειας .
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Αμερική φαίνεται να έχει το πάνω χέρι σε έναν πόλεμο με επίκεντρο το φυσικό αέριο. Οι αναμνήσεις της Ευρώπης από τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας το 2022 και η επιθυμία των υπευθύνων χάραξης πολιτικής της ηπείρου να μειώσουν τις ρωσικές εισαγωγές, περιορίζουν την ικανότητά της να ακολουθεί σκληρή γραμμή με τον κ. Τραμπ. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχει μάλιστα προτείνει ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να αγοράσει περισσότερο αμερικανικό LNG, με την ελπίδα να αποφύγει τους δασμούς.
Αλλά αυτός ο υπολογισμός είναι πιθανό να αλλάξει κατά τη διάρκεια της προεδρίας του κ. Τραμπ, καθώς ένα κύμα νέας προμήθειας LNG -το μεγαλύτερο μέχρι τώρα- προβλέπεται να πλήξει την παγκόσμια αγορά μεταξύ 2025 και 2028. Εκτός από νέες εξαγωγικές εγκαταστάσεις στην Αμερική, αναμένεται να ανοίξουν κι άλλες στον Καναδά, το Κατάρ και σε όλη την Αφρική. Οι νέοι προμηθευτές θα διευκολύνουν σημαντικά τους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής να απειλήσουν και να εφαρμόσουν αντίποινα.
Την ίδια στιγμή, η ευρωπαϊκή όρεξη για φυσικό αέριο πιθανότατα θα συρρικνωθεί. Το Ινστιτούτο Ενεργειακής Οικονομίας και Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης, μια εταιρεία ερευνών, υποστηρίζει ότι η ζήτηση θα μειωθεί κατά 11% από το 2023 έως το 2030, εν μέρει ως αποτέλεσμα της μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Κατά συνέπεια, η Capital Economics αναμένει ότι οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου θα μειωθούν από περίπου 48 € ανά μεγαβατώρα σε σχεδόν 25 € έως το τέλος του 2026.
Μπούμερανγκ το φυσικό αέριο για τον Τραμπ
Ωστόσο, υπάρχει και το ενδεχόμενο η τακτική αυτή να γυρίσει σε μπούμερανγκ για τον Τραμπ: αν πέσουν οι τιμές του φυσικού αερίου και οι ΗΠΑ πληγούν από ευρωπαϊκούς δασμούς, οι Αμερικανοί προμηθευτές θα δυσκολευτούν να βρουν νέους αγοραστές. Τμήματα του αναπτυσσόμενου κόσμου, όπως η Ινδία, θα μπορούσαν να γίνουν αγοραστές. Αλλά η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας, εκτιμά ότι οι τιμές των 14 $ ανά μεγαβατώρα – περίπου η μισή τιμή που απαιτείται για να γίνουν κερδοφόρες οι πρόσφατες επενδύσεις – θα χρειαζόταν για να γίνει το LNG το ίδιο ανταγωνιστικό με τον άνθρακα.
Οι δασμοί που προωθεί ο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, με τον στρατηγικό αναλυτή της Bank of America, Φρανσίσκο Μπλανς, να προβλέπει πτώση στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Σύμφωνα με τον Μπλανς, οι δασμοί 10%-20% σε όλες τις χώρες, και 60% στην Κίνα, ενδέχεται να περιορίσουν το παγκόσμιο εμπόριο, μειώνοντας τη ζήτηση ενέργειας.
«Το ‘Πρώτα η Αμερική’ θέτει τα εμπορεύματα σε δεύτερη μοίρα», δήλωσε χαρακτηριστικά, εκφράζοντας ανησυχία για την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης και την ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων. Παρότι ο Τραμπ είχε υποσχεθεί χαμηλότερες τιμές ενέργειας μέσω αύξησης της παραγωγής πετρελαίου, οι στρατηγικοί αναλυτές βλέπουν επιβράδυνση της παραγωγής, εάν οι δασμοί οδηγήσουν σε υποχώρηση των τιμών.