Όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν έκλεισε τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου, οι χειρότεροι φόβοι των Γερμανών κινδύνευαν να βγουν αληθινοί.
Στρατηγικά σχέδια στοχευμένων περικοπών και προγραμματισμένων μπλακάουτ άρχισαν να διαμορφώνονται για τη θωράκιση της αγοράς τη δύσκολη χειμερινή περίοδο, επιχειρήσεις και νοικοκυριά αντιμάχονταν ποιος θα έχει προτεραιότητα σε περίπτωση ελλείψεων δημιουργώντας διαφωνίες και στους κόλπους του κυβερνητικού συνασπισμού, ενώ το σύνολο της Ευρώπης ανησυχούσε βάσιμα για το δυσμενές ντόμινο για το σύνολο των οικονομιών της περιοχής.
Προχωρώντας τη σκηνή αυτή στο… fast forward, η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η γερμανική αγορά είναι πολύ διαφορετική αφήνοντας περιθώρια για ένα σχεδόν εορταστικό χριστουγεννιάτικο κλίμα.
Το σχέδιο που έθεσε, έστω και βιαστικά, σε εφαρμογή το Βερολίνο μοιάζει για την ώρα να λειτουργεί επιτρέποντας στον Όλαφ Σολτς να ανακοινώσει επισήμως στη Βουλή πως «η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας για αυτό το χειμώνα έχει διασφαλιστεί».
Το πρώτο FRSU
Το στρατηγικότερο, ίσως στοιχείο του σχεδίου αυτού συναντάται στις ακτές της Βόρειας Θάλασσας, στο λιμάνι του Βιλχελμσχάφεν, στο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας, όπου πρόσφατα ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ ο πρώτος πλωτός τερματικός σταθμός LNG της χώρας.
Δεν είναι τυχαίο πως τα επίσημα εγκαίνια του πρώτου γερμανικού FSRU θα γίνει σήμερα, Σάββατο, σε άκρως πανηγυρικό κλίμα παρουσία πλήθος επισήμων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και σημαντικών φορέων. Για τον Καγκελάριο Όλαφ Σολτς και τον «πράσινο» υπουργό Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ ήταν ένα στοίχημα που στέφθηκε με επιτυχία και μακράν το μεγαλύτερο έργο που έχει να επιδείξει η σημερινή κυβέρνηση συνασπισμού.
Ο τερματικός σταθμός στήθηκε μέσα σε 194 ημέρες, χρόνος ρεκόρ που δεν έχει προηγούμενο στα δεδομένα της χώρας, καθώς όλες οι γραφειοκρατικές διαδικασίες έγιναν σε καθεστώς fast track στο όνομα της εθνικής ασφάλειας της χώρας. Και όταν οι μηχανές του λειτουργήσουν θα έχει τη δυνατότητα επανεροποίησης το λιγότερο 5 Bcm υγροποιημένου φυσικού αερίου ετησίως με μάξιμουμ αποθήκευσης ύψους 7,5 Bcm.
Με τα στρατηγικά αποθέματα αερίου να βρίσκονται ήδη σε πολύ υψηλό επίπεδο, χάρη στις συνεχείς αλλά και πολύ ακριβές προμήθειες που φρόντισε να διασφαλίσει η Γερμανία, η έναρξη της ροής από το FSRU, ίσως και από τα τέλη του μήνα, θα επιτρέπει μια ταχύτερη αποκατάσταση των αποθεμάτων αν η βαρυχειμωνιά αυξήσει την κατανάλωση, όπως έγινε τις προηγούμενες ημέρες. Κάτι που αντιστοίχως θα έχει θετικές επιπτώσεις και στα επίπεδα των τιμών.
Το τέρμιναλ θα διαχειρίζεται η Uniper SE, η μεγαλύτερη εταιρεία φυσικού αερίου της χώρας, στην κρατικοποίηση της οποίας προχώρησε τον περασμένο Σεπτέμβριο η γερμανική κυβέρνηση. Μάλιστα, με εξίσου fast track διαδικασίες και οι αρχές ανταγωνισμού της Κομισιόν ενέκριναν χθες, Παρασκευή, την κρατικοποίηση της, ολοκληρώνοντας τη διαδικασία.
Από το ένα στα πέντε σε χρόνο ρεκόρ
Βεβαίως, το FSRU στο Βιλχελμσχάφεν δεν αρκεί από μόνο του για να διασφαλίσει την πολυπόθητη ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Γι’ αυτό θα αποκτήσει σύντομα και… παρέα.
Ούτε ένας, ούτε δύο, αλλά πέντε τερματικοί σταθμοί έχουν εγκριθεί και δρομολογούνται έναντι ενός πολύ «τσουχτερού» λογαριασμού που φτάνει τα 9,7 δισ. ευρώ.
Ο προϋπολογισμός για τα πολυπόθητα FSRU θα φτάσει σε τριπλάσια επίπεδα από ότι είχε υπολογιστεί αρχικά, όπως παραδέχτηκε πρόσφατα και το υπουργείο Οικονομικών. Όμως, το υψηλό κόστος περνά σε δεύτερη μοίρα και δεν συναντά ιδιαίτερες αντιδράσεις από όλα τα τμήματα της γερμανικής πολιτικής σκηνής δεδομένου πως προτεραιότητα είναι να… βγει ο χειμώνας, καταρχάς ο φετινός και σε δεύτερο χρόνο ο επόμενος, που δεν φαίνεται πως θα κυλήσει πιο εύκολα για τα παγκόσμια ενεργειακά δεδομένα.
Το δεύτερο FSRU, στο Μπρουνσμπίτελ, στο κρατίδιο Σλέσβιχ-Χολστάιν, αναμένεται επίσης να είναι έτοιμο άμεσα, μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, ώστε να στηρίξει το ενεργειακό δίκτυο της χώρας ήδη από τον τρέχοντα χειμώνα, ενώ άλλοι τρεις σταθμοί έχουν προγραμματιστεί μέσα στο 2023.
Το στοίχημα της ενεργειακής ασφάλειας
Συνολικά τα πέντε FRSU εκτιμάται πως θα αντικαταστήσουν το 50% με 60% των προμηθειών αερίου από τη Ρωσία διασφαλίζοντας τη δραστική μείωση της εξάρτησης της Γερμανίας από τα… τερτίπια της Μόσχας.
Μακροπρόθεσμα εξάλλου, η φιλοδοξία του Βερολίνου είναι να αναδειχτεί και σε εξαγωγέα ενέργειας και να μπορεί να προμηθεύσει αέριο τα γειτονικά ανατολικοευρωπαϊκά κράτη, που επίσης παρουσιάζουν πολύ υψηλή εξάρτηση από τη Ρωσία. Με τον τρόπο αυτό και θα συνεισφέρει στην ενεργειακή σταθερότητα της ΕΕ και θα βρει ένα ακόμη πεδίο μέσα από το οποίο θα ενισχύσει τη δική της επιρροή.
Με τη δε, συνολική προσθήκη νέων FSRU τόσο στη Γερμανία όσο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, η ΕΕ θα φτάσει πιο κοντά στον στόχο της ενίσχυσης της ενεργειακής της ασφάλειας, καθώς θα προμηθεύεται φυσικό αέριο όπως και LNG από πολλούς διαφορετικούς προμηθευτές, από τις ΗΠΑ, από τη Νορβηγία, από τις αραβικές χώρες.
Επίσης και γεωγραφικά ο χάρτης του δικτύου των FSRU θα απλώνεται πλέον σε περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, μειώνοντας έτσι και τη συμφόρεση που παρατηρείται σήμερα έξω από τα λιγοστά λιμάνια που μπορούν να υποδεχτούν τα τάνκερ LNG.
Τα πράσινα ερωτήματα
Μεγάλος χαμένος στην πορεία αυτή (πέρα βεβαίως από τη Ρωσία) είναι η πράσινη μετάβαση της Γερμανίας και της Ευρώπης συνολικά.
Περιβαλλοντολογικές οργανώσεις καταγγέλλουν ότι τόσο μεγάλες και ακριβές επενδύσεις στο LNG απομακρύνουν την Ευρώπη από τους πράσινους στόχους που έχει θέσει. Όχι μόνο μέσα από τον εκτροχιασμό των επενδύσεων, αλλά και την επιπλέον ρύπανση που θα προκαλέσουν οι ίδιοι οι τερματικοί σταθμοί.
«Στο Βιλχελμσχάβεν και στις άλλες νέες εγκαταστάσεις LNG ο κίνδυνος ενός τρομακτικού χημικού ατυχήματος ελλοχεύει» προειδοποίησε η οργάνωση Environmental Action Germany. Για τον καθαρισμό δε, και τη συντήρηση των σταθμών απαιτούνται βαριά χημικά προϊόντα που ουσιαστικά θα καταλήγουν στη θάλασσα…
Το κόμμα των Πρασίνων που συμμετέχει στην κυβέρνηση συνασπισμού, στην περίπτωση αυτή υποβαθμίζει… βολικά τους κινδύνους. Ο ίδιος ο Χάμπεκ στάθηκε εξαρχής στην κορυφή της εθνικής προσπάθειας και «έτρεξε» το σχέδιο για τα νέα FSRU. Ως απάντηση, κυβερνητικοί αξιωματούχοι τονίζουν πως το LNG αποτελεί μόλις ένα… μεταβατικό καύσιμο έως ότου ενισχυθεί η χρήση πράσινου υδρογόνου.
Για παράδειγμα στο ίδιο το Βιλχελμσχάφεν τα σχέδια κάνουν λόγο για τη δημιουργία μιας ακόμη υποδομής, που θα διαχειρίζεται πράσινο υδρογόνο, δίπλα στις νέες εγκαταστάσεις του LNG. Όμως, όλα αυτά βρίσκονται ακόμη στα… χαρτιά και παραπέμπουν σε ένα μακρινό μέλλον που αντικειμενικά δεν βρίσκεται σήμερα σε προτεραιότητα.
Σήμερα το ζητούμενο είναι το LNG. Και τα φωτογραφικά ενσταντανέ του χαμογελαστού Καγκελάριου Σολτς στα εγκαίνια του Βιλχελμσχάφεν θα είναι το μόνο που πρακτικά θα έχει σημασία για το ενεργειακό στοίχημα της Γερμανίας και της ΕΕ συνολικά.
