Ο υψηλότερος αριθμός περιστατικών που έχει καταγραφεί από τότε που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ξεκίνησε την παγκόσμια επιτήρηση της φυματίωσης (1995) δηλώθηκε το 2023, σύμφωνα με νεότερη έκθεση του ΠΟΥ. Περίπου 8,2 εκατομμύρια άτομα διαγνώστηκαν την περασμένη χρονιά με φυματίωση, αριθμός κατά 9% αυξημένος σε σχέση με το 2022 (7,5 εκατομμύρια διαγνώσεις). Ετσι, η φυματίωση έγινε και πάλι η κύρια αιτία θανάτου από λοιμώδη νόσο το 2023, ξεπερνώντας την Covid-19.
Η Παγκόσμια Έκθεση για τη Φυματίωση 2024 του ΠΟΥ αναδεικνύει ανάμεικτη πρόοδο στη μάχη κατά της μεταδιδόμενης νόσου, με συνεχιζόμενες προκλήσεις όπως είναι η σημαντική υποχρηματοδότηση. Παρόλο που ο αριθμός των θανάτων από φυματίωση μειώθηκε από 1,32 εκατομμύρια το 2022 σε 1,25 εκατομμύρια το 2023, ο συνολικός αριθμός των ατόμων που νόσησαν από φυματίωση αυξήθηκε ελαφρώς κατά περίπου 10,8 εκατομμύρια το 2023.
Η ασθένεια επηρεάζει δυσανάλογα άτομα σε 30 χώρες υψηλού επιπολασμού, με την Ινδία (26%), την Ινδονησία (10%), την Κίνα (6,8%), τις Φιλιππίνες (6,8%) και το Πακιστάν (6,3%) να αντιπροσωπεύουν το 56% του παγκόσμιου βάρους της φυματίωσης. Σύμφωνα με την έκθεση, το 55% των ατόμων που ανέπτυξαν φυματίωση ήταν άνδρες, το 33% γυναίκες και το 12% παιδιά και έφηβοι.
«Το γεγονός ότι η φυματίωση εξακολουθεί να σκοτώνει και να μολύνει τόσα πολλά άτομα είναι εξοργιστικό, δεδομένου ότι διαθέτουμε τα εργαλεία για την πρόληψή της, τη διάγνωση και τη θεραπεία της», δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Δρ Τέντρος Γκεμπρεγέσους. «Ο ΠΟΥ προτρέπει όλες τις χώρες να τιμήσουν τις δεσμεύσεις τους για τη χρήση αυτών των εργαλείων και την εξάλειψη της φυματίωσης».
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η πολυανθεκτική φυματίωση εξακολουθεί να αποτελεί κρίση για τη Δημόσια Υγεία. Τα ποσοστά επιτυχίας της θεραπείας για πολυανθεκτική ή ανθεκτική στη ριφαμπικίνη φυματίωση (MDR/RR-TB) έχουν φτάσει το 68%.
Χρηματοδοτικά κενά και προκλήσεις
Η παγκόσμια χρηματοδότηση για την πρόληψη και φροντίδα της φυματίωσης μειώθηκε περαιτέρω το 2023 και παραμένει πολύ κάτω από τον στόχο, όπως αναφέρεται στην έκθεση του ΠΟΥ. Οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, που επωμίζονται το 98% του βάρους της φυματίωσης, αντιμετωπίζουν σημαντικές ελλείψεις χρηματοδότησης. Μόνο 5,7 δισεκατομμύρια δολάρια από τον ετήσιο στόχο χρηματοδότησης των 22 δισεκατομμυρίων δολαρίων ήταν διαθέσιμα το 2023, αντιστοιχώντας σε μόλις 26% του παγκόσμιου στόχου.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η έρευνα για τη φυματίωση εξακολουθεί να είναι σοβαρά υποχρηματοδοτούμενη, με μόνο το ένα πέμπτο του ετήσιου στόχου των 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων να έχει επιτευχθεί το 2022. Αυτό εμποδίζει την ανάπτυξη νέων διαγνωστικών εργαλείων, φαρμάκων και εμβολίων για τη φυματίωση.
Παράγοντες κινδύνου
Ένας σημαντικός αριθμός νέων περιστατικών φυματίωσης οφείλεται σε πέντε κύριους παράγοντες κινδύνου: Υποσιτισμός, HIV, διαταραχές από χρήση αλκοόλ, κάπνισμα (ιδιαίτερα μεταξύ των ανδρών) και διαβήτης. Η αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, μαζί με κρίσιμους παράγοντες όπως η φτώχεια και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, απαιτεί συντονισμένη πολυτομεακή δράση.
«Αντιμετωπίζουμε μια πληθώρα δύσκολων προκλήσεων: ελλείψεις χρηματοδότησης και καταστροφική οικονομική επιβάρυνση για τους πληγέντες, κλιματική αλλαγή, συγκρούσεις, μετανάστευση και εκτοπισμό, πανδημίες και ανθεκτική στα φάρμακα φυματίωση, που αποτελεί σημαντικό παράγοντα της ανθεκτικότητας στα αντιμικροβιακά», δήλωσε η Δρ. Tereza Kasaeva, Διευθύντρια του Παγκόσμιου Προγράμματος Φυματίωσης του ΠΟΥ.
