H αδιανόητη δολοφονία της Ράνιας στην Ανώπολη Χερσονήσου, από τον παραληρούντα Γάλλο έχει προκαλέσει πραγματικό σοκ. Όχι από εκείνα που χρησιμοποιούνται με το τσουβάλι στους τίτλους των σάιτ. Κανονικό και βαθύ. Το βίντεο του φόνου δεν το χωράει ανθρώπου νους – πώς είναι δυνατόν μια γυναίκα επειδή απλώς και μόνο βρέθηκε στο λάθος μέρος, την λάθος στιγμή, έχασε την ζωή της με τέτοιο τρόπο; Και κυρίως πώς είναι δυνατόν ο δολοφόνος της να κυκλοφορούσε ελεύθερος, αντί να βρίσκεται σε κάποια δομή ψυχικής υγείας και να λαμβάνει αγωγή;
Με βάση όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας και για την πρότερη συμπεριφορά του Γάλλου, ειλικρινά δεν βγάζει νόημα. Κάτι φαίνεται να πήγε δραματικά λάθος εδώ. Ήταν η διάγνωση του ψυχιάτρου που εξέτασε τον 33χρονο μόλις την περασμένη εβδομάδα; Ήταν η στάση των αστυνομικών που σύμφωνα με όσα λέει ο ψυχίατρος, δεν τον ενημέρωσαν για το βίαιο παρελθόν του θύτη; Ήταν κάτι άλλο;
Με βάση τα γεγονότα που γνωρίζουμε, το “σύστημα” όντως δούλεψε by the book. Ο εισαγγελέας έδωσε την σχετική εντολή για ψυχιατρική εξέταση του Γάλλου, οι αστυνομικοί τον πήγαν στην κλινική, ο ψυχίατρος τον εξέτασε. Βήμα – βήμα η διαδικασία εξελίχθηκε περίπου όπως προβλέπεται.
Εντάξει. Αλλά η Ράνια δεν βρίσκεται πια στη ζωή. Εκ του αποτελέσματος λοιπόν κάτι δεν λειτούργησε. Ποιος και τι ακριβώς, δεν είναι η δουλειά μας να το πούμε, είναι δουλειά της δικαιοσύνης.
Η δική μας δουλειά είναι να στρέψουμε την συζήτηση και προς την μεγάλη εικόνα.
Και στην μεγάλη εικόνα, οφείλουμε να δούμε ότι οι δημόσιες δομές ψυχικής υγείας στην Κρήτη και αλλού τελούν υπό διάλυση. Η παιδοψυχιατρική του ΠΑΓΝΗ π.χ. ουσιαστικά έκλεισε, οι άλλες ψυχιατρικές κλινές παραμένουν ανοιχτές με προσωπικό μόχθο, στα όρια της διάλυσης, των γιατρών και του προσωπικού των νοσοκομείων.
Και πέραν αυτού, κεντρική πολιτική , σύγχρονη και ολοκληρωμένη για την ψυχική υγεία στην Ελλάδα δεν υπάρχει. Μονάχα κάποιες αποσπαματικές κινήσεις και δράσεις, με χρήσιμο ίσως μα μειωμένο αποτέλεσμα, εξαιτίας της αποσπασματικότητάς τους.
Την ώρα που τα ζητήματα ψυχικής υγείας πληθαίνουν και βαθαίνουν σε ολόκληρο τον κόσμο, στην Ελλάδα, παρά τα όποια μικρά βήματα προόδου, είμαστε σχεδόν σε άρνηση. Η κοινωνία εξακολουθεί να έχει ταμπού γύρω από αυτά τα θέματα. Το στίγμα εξακολουθεί να κρατά πολλούς ανθρώπους μακριά από την βοήθεια που χρειάζονται.
Γιατί; Μα επειδή εκεί που το κράτος (κεντρική κυβέρνηση και αυτοδιοίκηση) θα έπρεπε να παρέχει γνώση, στήριξη, υποστήριξη, συμβουλευτική, αγωγή, κατά κανόνα υπάρχει μια μαύρη τρύπα άγνοιας, τσαπατσουλιάς ή και εθελοτυφλίας.
Εκεί που το κράτος θα έπρεπε να φροντίζει και να βοηθά τους πάσχοντες και το περιβάλλον τους, εγκλωβίζεται και τους εγκλωβίζει σε αντιεπιστημονικά πρωτόκολλα.
Εκεί που το κράτος θα έπρεπε να αναβαθμίζει και να ενισχύει όλες τις δημόσιες ψυχιατρικές δομές, εκείνο τις κλείνει.
Εκεί που το κράτος θα έπρεπε να βοηθά τους γιατρούς που αντιμετωπίζουν καθημερινά πολλά και δύσκολα περιστατικά, τους υποχρεώνει σε απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, μέχρι τελικά να τα βροντήξουν ή να διαπράξουν κάποιο μεγάλο λάθος.
Δεν λέω ότι κάτι τέτοιο συνέβη εν προκειμένω – δεν το γνωρίζω και θα ήταν επικίνδυνο να το ισχυριστώ.
Λέω όμως ότι το “σύστημα”, ανεξάρτητα από το αν ετούτη τη φορά -αποδειχθεί ότι- δεν “κράσαρε”, στην πραγματικότητα έχει “κρασάρει” εδώ και καιρό.
Και η Ράνια, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο είναι δυστυχώς θύμα και αυτού του “κρασαρίσματος”.
Υ.Γ. Για τις τεράστιες ευθύνες των δημοσιολογούντων και των ΜΜΕ μια άλλη φορά.