«Απειλή» για την ευρωπαϊκή ανάπτυξη και οικονομία αποτελεί το αμερικάνικο πρόγραμμα χρηματοδότησης για την πράσινη τεχνολογία και την ενεργειακή ασφάλεια των ΗΠΑ (IRA).
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πέρα από τον γνωστό «εχθρό» η οποία είναι η Ρωσία, πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση έρχεται αντιμέτωπη με έναν όχι και τόσο «νέο αντίπαλο», ο οποίος είναι οι ΗΠΑ.
Με επιστολή της προς τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου παρουσιάζει ένα σχέδιο τεσσάρων σημείων για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σε αυτά τα δύο «μέτωπα», με πρωταγωνιστή την ενέργεια.
Μάλιστα, καμπανάκι για τα προβλήματα που οδήγησαν στην πρόταση της Λάιεν είχε «χτυπήσει» η μεγαλύτερη ένωση βιομηχανιών μη σιδηρούχων μετάλλων της ΕΕ, Eurometaux, η οποία είχε ασκήσει δριμεία κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση και είχε χαρακτηρίσει «ανεπαρκή, αν όχι ανύπαρκτη» την ενεργειακή της πολιτική.
Σύμφωνα με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Νομός για την Μείωση του Πληθωρισμού (Inflation Reduction Act, IRA), όπως είναι ευρύτερα γνωστό το αμερικανικό πρόγραμμα, αντικατοπτρίζει την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τις πράσινες επενδύσεις του NextGenerationEU, ωστόσο πλήττει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και της βιομηχανίας.
Σε αυτό το κλίμα, η κ. Λάιεν παρουσιάζει την πρόταση της για την ίδρυση ενός νέου επενδυτικού ταμείου ονόματι «Sovereign fund» και ζητάει αλλαγή πλεύσης στην επενδυτική πολιτική της ΕΕ.
Όπως τονίζει η πρόεδρος της Κομισιόν, μόνη αποτελεσματική διέξοδος από τις υφιστάμενες ενεργειακές προκλήσεις είναι η μετάβαση σε λύσεις που έχουν σαν γνώμονα τις χαμηλές εκπομπές άνθρακα και σημείωσε ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω εγχώριων και προσιτών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Σύμφωνα με την επιστολή της, η μετάβαση αυτή θα πάρει χρόνο και για το λόγο αυτό πρέπει να γίνουν γρήγορες κινήσεις προκειμένου να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα, δεδομένου ότι ο παγκόσμιος ανταγωνισμός επιταχύνεται.
Συγκεκριμένα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα προτείνει ως λύση έναν Ευρωπαϊκό IRA.
Το σχέδιο των τεσσάρων σημείων
«Πρώτον, συνεργαζόμαστε στενά με την κυβέρνηση Μπάιντεν για τις πιο ανησυχητικές πτυχές του IRA και συζητάμε πώς να ενισχύσουμε από κοινού τις βιομηχανικές μας βάσεις για την παραγωγή καθαρής ενέργειας όπως επίσης προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να διασφαλίσουμε ότι τα αντίστοιχα προγράμματα Ε.Ε και ΗΠΑ ενισχύουν το ένα το άλλο».
Σύμφωνα με την επικεφαλής της Κομισιόν μια πιθανή λύση θα μπορούσε να είναι η ίδρυση μιας «Λέσχης Κρίσιμων Πρώτων Υλών» όπου η παραγωγή και η μεταποίηση – ανακύκλωση, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το κινέζικο μονοπώλιο, και να καταστήσει μια εύρυθμη δευτερογενή αγορά πρώτων υλών. «Εμείς, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ είμαστε πιο δυνατοί όταν είμαστε ενωμένοι και συνεργαζόμαστε» τονίζει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Δεύτερον, πρέπει να προσαρμόσουμε τους κανόνες μας για να διευκολύνουμε τις εθνικές δημόσιες επενδύσεις που θα οδηγήσουν στην απαιτούμενη μετάβαση, τρίτον πρέπει να επανεκτιμήσουμε την ανάγκη για περαιτέρω ευρωπαϊκές δημόσιες επενδύσεις προς αυτή την κατεύθυνση και τέταρτον πρέπει να επιταχύνουμε περαιτέρω τη μετάβασή μας στην πράσινη ενέργεια» αναφέρει και δίνει έμφαση πως για να επιτευχθεί μια δίκαιη πράσινη μετάβαση σε όλη την Ευρώπη απαιτείται συμπληρωματική ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Σύμφωνα με την ίδια το REPowerEU είναι το βασικό εργαλείο που υποστηρίζει τις ΜΜΕ και τις βιομηχανίες, ενώ αυτές μεταβαίνουν σε φθηνότερη και καθαρότερη ενέργεια.
Ωστόσο, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιν εκτιμά ότι μεσοπρόθεσμα χρειάζονται ουσιαστικές δράσεις εάν θέλουμε, όπως λέει, η ευρωπαϊκή βιομηχανία να συνεχίσει να ηγείται στην πράσινη μετάβαση.
«Αυτός είναι ο λόγος που εισήγαγα την ιδέα ενός νέου επενδυτικού ταμείου – Sovereign Fund» είπε σημειώνοντας ότι περισσότερες λεπτομέρειες για τη μορφή που θα έχει θα γίνουν γνωστές το καλοκαίρι.
Απλώς σκεφτείτε το υδρογόνο, τους ημιαγωγούς, τους κβαντικούς υπολογιστές, την τεχνητή νοημοσύνη, τις βιοτεχνολογίες – εκεί πρέπει να επενδύσουμε τώρα. Και για πρώτη φορά, θα φέρουμε επίσης ευρωπαϊκή χρηματοδότηση στα επιτυχημένα Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος μας. Πρόκειται για στρατηγικές επενδύσεις για τη διατήρηση της παγκόσμιας ηγετικής μας θέσης στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας» καταλήγει η ίδια.