Μετά την μεγάλη ανταπόκριση που είχε η πρωτοβουλία για την από κοινού αγορά φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Βρυξέλλες προσανατολίζονται πλέον για ανάλογες ενέργειες στο υδρογόνο και τις κρίσιμες πρώτες ύλες.
Όπως αναφέρουν οι Financial Times, αρκετοί κορυφαίοι ενεργειακοί παράγοντες συμμετείχαν στον πρώτο γύρο κοινών αγορών φυσικού αερίου , οι οποίες αντιστοιχούν σε 10,9 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ζήτησης, περισσότερο από το 80% του στόχου της ΕΕ για το τέλος του έτους των 13,5 bcm.
Μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν η γαλλική εταιρεία κοινής ωφελείας Engie, η κρατική Equinor της Νορβηγίας και η ελβετική Axpo. Οι FT αναφέρουν επίσης ότι στις προσφορές συμμετείχε και η TotalEnergies .
Η στόχευση
Η επιδίωξη των Βρυξελλών για κοινές αγορές φυσικού αερίου αντανακλά την ανάγκη της ΕΕ να εξασφαλίσει τον εφοδιασμό σε κρίσιμα προϊόντα και να σταθεροποιήσει τις τιμές. Οι τιμές του φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν στα ύψη καθώς η Μόσχα περιόρισε τις εξαγωγές μέσω αγωγών μετά την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία στις αρχές του περασμένου έτους, ασκώντας τεράστια πίεση σε εταιρείες, επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και καταναλωτές.
Οι πληροφορίες που επικαλούνται οι FT αναφέρουν ότι στον πρώτο γύρο των αγορών, συμμετείχε ως αγοραστής και η κρατική ενεργειακή εταιρεία της Ουκρανίας Naftogaz υπογραμμίζοντας ότι η χώρα είναι μέρος της Ενεργειακής Κοινότητας χωρών εκτός ΕΕ που επιτρέπεται να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Άλλες εταιρείες, όπως η ιταλική Eni, δήλωσαν ότι σχεδίαζαν να συμμετάσχουν στον επόμενο γύρο διαγωνισμών.
Ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την πλατφόρμα φυσικού αερίου, Μάρος Σέφκοβιτς, περιέγραψε το αποτέλεσμα ως «αξιοσημείωτη επιτυχία», παρόλο που η ποσότητα του φυσικού αερίου που προσφέρεται είναι μέχρι στιγμής μόνο ένα κλάσμα της συνολικής χρήσης της ΕΕ. Το 2022 η χρήση φυσικού αερίου στην ΕΕ ήταν 360 bcm, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, και πριν από την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, λίγο περισσότερο από το 40% ή περίπου 155 bcm, αυτής της ζήτησης προερχόταν από τη Ρωσία.
«Είμαστε πολύ εντυπωσιασμένοι από τη συνολική ζήτηση ακόμη και για τον πρώτο γύρο, και ειδικά ότι καταλήξαμε με υπερπροσφορά του προσφερόμενου φυσικού αερίου», είπε χαρακτηριστικά ο Σέφκοβιτς. Συνολικά, 18,7 bcm προσφέρθηκαν από προμηθευτές, αλλά δεν βρήκαν όλοι αγοραστές είτε λόγω των όρων της προτεινόμενης σύμβασης είτε λόγω ανησυχιών σχετικά με την τιμολόγηση. Είπε ότι 110 αγοραστές ενέργειας είχαν εγγραφεί στο πρόγραμμα.
Διαφοροποίηση από τις ρωσικές εισαγωγές
Ο στόχος της πλατφόρμας φυσικού αερίου είναι να συντονίσει τη ζήτηση με την ελπίδα ότι η συρρίκνωση μεγαλύτερου όγκου θα συγκρατήσει τις τιμές, όπως έκανε το μπλοκ για τα εμβόλια κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19. Σχεδιάστηκε ως μέρος της ώθησης της ΕΕ για διαφοροποίηση από τις ρωσικές εισαγωγές, με άλλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης υποδομής για την υποδοχή υγροποιημένου φυσικού αερίου και συμφωνιών με κορυφαίους εξαγωγείς όπως οι ΗΠΑ και το Αζερμπαϊτζάν.
Δεν έχουν υπογραφεί ακόμη συμβάσεις και η Επιτροπή δεν θα είναι συμβαλλόμενο μέρος στις τιμές που διαπραγματεύονται. Σημειώνεται ότι οι τιμές του TTF έχουν υποχωρήσει σημαντικά από το ιστορικό υψηλό των 340 ευρώ ανά μεγαβατώρα τον περασμένο Αύγουστο, με τα συμβόλαια φυσικού αερίου για τον επόμενο μήνα να διαπραγματεύονται σε περίπου 30 ευρώ/MWh — κοντά στα προπολεμικά επίπεδα .
Για τους traders φυσικού αερίου, η πλατφόρμα «μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της εύρεσης πελατών και των πωλήσεων σε μεγαλύτερες δόσεις», σχολίασε στους FT, ο Peter Thompson, επικεφαλής του τμήματος παροχής συμβουλών για την παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου στην εταιρεία συμβούλων Baringa.
«Μπορεί να προσφέρει κάποιες δυνατότητες στους αγοραστές να λάβουν εκπτώσεις, καθώς οι πωλητές θα έχουν περισσότερο όφελος από την πώληση μεγάλων όγκων σε μεμονωμένες δόσεις», αλλά με τη ζήτηση να ξεπερνά τις προμήθειες παγκοσμίως, «γιατί οι πωλητές να πωλούν σε μειωμένες τιμές εδώ σε σύγκριση με αλλού;» διερωτήθηκε.
Ο Σέφκοβιτς πλάντως σημείωσε ότι εάν οι τιμές δεν είναι ανταγωνιστικές, οι αγοραστές θα μπορούσαν να «φύγουν» επιδιώκοντας καλύτερες προσφορές.
Ο ασιατικός δρόμος
Οι προσπάθειες για από κοινού προμήθεια φυσικού αερίου είναι πιο συχνές στην Ασία. Η Jera της Ιαπωνίας και η Kogas της Νότιας Κορέας υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης τον Απρίλιο που εξετάζει την πιθανή κοινή προμήθεια LNG. Το Μνημόνιο Συνεννόησης ακολούθησε παρόμοια συμφωνία των εταιρειών με την κινεζική Cnooc το 2017.
Η δυνατότητα κοινών αγορών για την ενίσχυση των ζωτικής σημασίας αποθεμάτων του μπλοκ για τις πράσινες τεχνολογίες όπως η αιολική και ηλιακή ενέργεια και η παραγωγή μπαταριών, προτάθηκε από τις Βρυξέλλες τον Μάρτιο «προκειμένου να επιτευχθούν καλύτερες συνθήκες με . . . προμηθευτές ή για την αποφυγή ελλείψεων».
Ο ευρωπαίος επίτροπος είπε ότι το σχέδιο φυσικού αερίου θα λειτουργήσει ως «σχεδιασμός» για μια «νέα αγορά» για κρίσιμα υλικά καθώς και για το υδρογόνο που θα βοηθήσει στην απομάκρυνση των ενεργοβόρων βιομηχανιών. Αρκετές εταιρείες της Μέσης Ανατολής είχαν εκφράσει ενδιαφέρον για την προμήθεια υδρογόνου, πρόσθεσε.
Οι Βρυξέλλες θα πραγματοποιήσουν τέσσερις ακόμη γύρους κοινών αγορών φυσικού αερίου φέτος.
