Παρά τη συνεχιζόμενη εν μέσω πανδημίας του κορονοϊού επιδείνωση της Τουρκικής εμπρηστικής ρητορικής και των προκλήσεων σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, η Ευρωπαϊκή Σύνοδος κορυφής μετέθεσε την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων για την Τουρκία.
Οι αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών για το συζητούμενο θέμα ήταν απογοητευτικές όχι μόνο για την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά για όλη την Ευρώπη.
Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας προσερχόμενος στη Σύνοδο είχε δηλώσει ότι «διακυβεύεται η αξιοπιστία της Ευρώπης», αλλά όπως φαίνεται από τα διαλαμβανόμενα στο κείμενο συμπερασμάτων της σύσκεψης, οι Ευρωπαίοι αποδίδουν μεγαλύτερη βαρύτητα στις εμπορικές και στρατιωτικές συμφωνίες των κρατών τους, από το κύρος και την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος της σύσκεψης συμπεραίνουμε ότι οι Ευρωπαίοι αποφάσισαν σκεπτόμενοι “τα καλά και συμφέροντα των κρατών ημών”, με τις ανέξοδες καταδίκες της Άγκυρας μακριά από το Δίκαιο της θάλασσας και τις Α.Ο.Ζ. της Ελλάδας.
Παρά ταύτα αξιοσημείωτο γεγονός θεωρείται η αξιοπρεπής στάση του Κυριάκου Μητσοτάκη μετά τη λήψη των αποφάσεων κατά την έξοδό του από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έδωσε θετικό νόημα στις εξελίξεις και μετάδωσε μήνυμα αισιοδοξίας, ελπίδας και σιγουριάς, για το επόμενο βήμα της Ε.Ε. το Μάρτιο.
«Η πιο ισχυρή προειδοποίηση μέχρι σήμερα κατά της Τουρκίας με χρονικό ορίζοντα.
Η Ε.Ε. έλαβε αποφάσεις και δρομολόγησε τις επόμενες», δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός. Θεωρείται βέβαιο ότι οι περισσότεροι Έλληνες δεν συμμερίζονται ότι το στενάχωρο αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής ήταν ένα θετικό βήμα, ή μια ισχυρότερη προειδοποίηση προς την Τουρκία από εκείνη του Οκτωβρίου.
Δυστυχώς η πλειοψηφία των Ευρωπαίων ηγετών ήταν επηρεασμένοι αρνητικά κατά της επιβολής κυρώσεων, με βασικούς διαφωνούντες τη Γερμανία, την Ισπανία και τη Ιταλία. Επικράτησε η αναβλητική θέση του Βερολίνου, με αποτέλεσμα η Σύνοδος να μεταφέρει το θέμα των κυρώσεων για τον Μάρτιο, που θα έχει ξεκαθαρίσει το υπερατλαντικό τοπίο, αναμένοντας τις κινήσεις του νέου προέδρου των Η.Π.Α. Τζο Μπάϊντεν.
Αποτελεί διαχρονικό φαινόμενο η καθυστέρηση λήψης τελικών αποφάσεων σε πολλά σημαντικά θέματα εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αποτέλεσμα την πρόκληση δυσλειτουργειών και λοιπών παρενεργειών που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά στο μέλλον της συνοχής των κρατών μελών της.
Όταν στο ξεκίνημα της πανδημίας οι αποφάσεις και οι οδηγίες λήψης μέτρων καθυστέρησαν, τα αποτελέσματα και οι επιπτώσεις φάνηκαν άμεσα από τις καταστροφικές εξελίξεις.
Όταν για το θέμα του εμβολίου η Ευρώπη χρειάστηκαν τριάντα ημέρες περισσότερες από τη Βρετανία για να αποφασιστεί η έναρξη της διαδικασίας, υπάρχει πρόβλημα.
Όταν για τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης που αφορούσαν τις οικονομίες όλων των χωρών απαιτήθηκαν διαπραγματεύσεις έξι μηνών για να εγκριθούν όσα είχαν αποφασιστεί το καλοκαίρι, δεν πρέπει να απορούμε που σε άλλο ένα κρίσιμο ζήτημα όπως είναι οι σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται άτολμοι, περιμένοντας προφανώς τη ρύθμιση των εξελίξεων από τη νέα κυβέρνηση των Η.Π.Α.
Ευτυχώς για την Ελλάδα που η κυβέρνηση όπως φαίνεται είχε προβλέψει αυτές τις καθυστερήσεις και ανέπτυξε έγκαιρα την εθνική γραμμή χωρίς να περιμένει τις αποφάσεις της Συνόδου. Προχώρησε στη συμφωνία με την Αίγυπτο για τη χάραξη της ΑΟΖ, αιφνιδιάζοντας εχθρούς και φίλους. Ενίσχυσε το εξοπλιστικό πρόγραμμα με τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και αναθέρμανε τις καλές σχέσεις με σημαντικούς γείτονες στην ευρύτερη περιοχή, όπως είναι το Ισραήλ και χώρες του Αραβικού κόσμου.
Σε κάθε περίπτωση πιστεύουμε ότι η Ελλάδα πρέπει χωρίς να εγκαταλείψει την ευρωπαϊκή στρατηγική της στα θέματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, να διευρύνει τις κινήσεις της και να μην περιορίζεται εμμονικά στο θέμα των κυρώσεων, που δύσκολα θα υιοθετηθούν από την Ε.Ε. και να επιδιώξει εναλλακτικές επιλογές απέναντι στην Τουρκία. Η επιμονή της Ελλάδας σε μέτρα κυρώσεων δυσκολεύει τις σχέσεις εμπορικού και οικονομικού περιεχομένου των εταίρων με την Τουρκία. Το θέμα αυτό έχει κουράσει τους Ευρωπαίους που δύσκολα θα διαφοροποιήσουν τη θέση τους στο μέλλον.
Είναι ευκαιρία τώρα με την αλλαγή της ηγεσίας των Η.Π.Α. η Ελλάδα να προσαρμοστεί σύντομα στο νέο υπό διαμόρφωση ευρωατλαντικό πλαίσιο, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα που δρομολογούνται από τη νέα διακυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Τώρα είναι η ευκαιρία με την επιβολή των κυρώσεων των Η.Π.Α. στην Τουρκία για την αγορά των πυραύλων S-400, αφού γνωρίζουμε ότι το κλίμα που επικρατεί στο περιβάλλον των ΗΠΑ είναι διαφορετικό για την Τουρκία, μετά την ανάληψη της διοίκησης από το νέο πρόεδρο Τζο Μπάϊντεν.