Περισσότερα νοικοκυριά, περισσότεροι οφειλέτες και πολύ μεγαλύτερη προστασία φέρνει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή μέσα στην εβδομάδα.
Πρόκειται για το πρώτο πακέτο ρυθμίσεων που φέρνει ο Κυριάκος Πιερρακάκης ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με στόχο να επεκτείνει ριζικά την «ομπρέλα» του εξωδικαστικού μηχανισμού και να δώσει μια πραγματική δεύτερη ευκαιρία σε όσους κινδυνεύουν να χάσουν την περιουσία τους.
Η μεγάλη αλλαγή είναι ότι πλέον χιλιάδες οφειλέτες θα μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση χωρίς να χρειάζεται καμία αποδοχή από τις τράπεζες ή το Δημόσιο. Αυτό γίνεται μέσω της αύξησης των ορίων που ενεργοποιούν τη λεγόμενη τεκμαιρόμενη συναίνεση.
Για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, το νέο όριο εισοδήματος φτάνει τις 14.000 ευρώ, για οικογένεια δύο μελών τις 21.000 ευρώ και για πενταμελή οικογένεια τις 42.000 ευρώ. Αντίστοιχα, τα όρια της ακίνητης περιουσίας φτάνουν έως και τις 360.000 ευρώ.
Με αυτά τα δεδομένα, ο εξωδικαστικός ανοίγει σε δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά που μέχρι τώρα αποκλείονταν. Για όσους πληρούν τα νέα όρια, η ρύθμιση «κλειδώνει» αυτόματα χωρίς να απαιτείται έγκριση από τις τράπεζες. Το όριο των μη εξυπηρετούμενων οφειλών ανεβαίνει στις 300.000 ευρώ, καθιστώντας δυνατή την ένταξη και για σημαντικά μεγαλύτερα υπόλοιπα.
Το δεύτερο μεγάλο όφελος αφορά την κατάργηση της προθεσμίας των 60 ημερών από την κατάσχεση. Πλέον, αίτηση για ένταξη στο ενδιάμεσο πρόγραμμα προστασίας μπορεί να υποβληθεί μέχρι και 20 ημέρες πριν τον πλειστηριασμό. Η αλλαγή αυτή καλύπτει χιλιάδες περιπτώσεις οφειλετών που έχαναν το δικαίωμα ρύθμισης απλώς και μόνο επειδή δεν πρόλαβαν τη διαδικασία. Το υπουργείο με αυτό το μέτρο «σβήνει» τον γραφειοκρατικό αποκλεισμό και δίνει πραγματικό χρόνο αντίδρασης σε όσους βρίσκονται σε αδιέξοδο.
Από εδώ και στο εξής, οι πιστωτές θα είναι υποχρεωμένοι να στέλνουν πρόταση ρύθμισης τουλάχιστον τρεις μήνες πριν τον πλειστηριασμό. Δεν αρκεί πλέον η απλή κοινοποίηση κατασχέσεων ή ημερομηνιών, αλλά θα απαιτείται συγκεκριμένη, έγγραφη πρόταση με όρους αποπληρωμής. Η αποστολή μπορεί να γίνει ακόμη και με email. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ρύθμιση προηγείται του πλειστηριασμού – και όχι το αντίθετο.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η πλήρης απαλλαγή από προκαταβολή για τους ευάλωτους οφειλέτες. Για όλους τους υπόλοιπους, προβλέπεται προκαταβολή έως 10% επί της ρύθμισης. Οι ευάλωτοι όμως, όπως αυτοί που έχουν χαμηλό εισόδημα, αναπηρία ή ανήλικα παιδιά, θα μπορούν να ενταχθούν χωρίς να πληρώσουν τίποτα προκαταβολικά. Έτσι αφαιρείται ένα βασικό εμπόδιο που μέχρι σήμερα απέκλειε τους πιο αδύναμους οικονομικά.
Η νέα νομοθεσία δίνει και οριστική λύση στις περιπτώσεις πολιτών χωρίς καθόλου περιουσία. Αν κάποιος δεν διαθέτει ούτε το ελάχιστο για να ξεκινήσει πτωχευτική διαδικασία, δεν θα υποχρεούται να περάσει από δικαστική πτώχευση. Αντίθετα, θα καταχωρείται απευθείας στο Μητρώο Φερεγγυότητας και θα απαλλάσσεται από τις οφειλές του, χωρίς επιπλέον διαδικασίες.
Όλα αυτά έρχονται σε μια περίοδο που ο εξωδικαστικός μηχανισμός καταγράφει σημαντική άνοδο. Το 2024 έγιναν 28.945 επιτυχείς ρυθμίσεις, αυξημένες κατά 81% σε σχέση με το 2023, με συνολικό ύψος οφειλών που ρυθμίστηκαν να ξεπερνά τα 9,5 δισ. ευρώ. Οι επιχειρηματικές ρυθμίσεις αυξήθηκαν κατά 45% μέσα σε έναν χρόνο.
