Με ολοένα και πιο συχνά φαινόμενα ξηρασίας, πλημμυρών και δασικών πυρκαγιών σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο, ένας έλεγχος των δαπανών της ΕΕ και της δράσης επί τόπου δείχνει ότι το μπλοκ δεν συμβαδίζει με την επιδείνωση της κατάστασης.
Η Ευρώπη κινδυνεύει να κατακλυστεί από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, εκτός εάν βελτιώσει τις δράσεις της όσον αφορά στην προσαρμογή, προειδοποίησε το Ελεγκτικό Συνέδριο της ΕΕ (ΕΕΣ).
«Η έκθεσή μας… εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα της ΕΕ να συμβαδίζει με τις κλιματικές αλλαγές», δήλωσε το μέλος του ΕΕΣ που ηγήθηκε του ελέγχου, ο Κλάους Χάινερ Λένε , ενημερώνοντας τους δημοσιογράφους πριν από τη δημοσίευση.
«Πρόκειται για έναν αγώνα δρόμου μεταξύ των επιταχυνόμενων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις οικονομίες και τις κοινωνίες μας και των προσπαθειών μας να προσαρμοστούμε σε αυτές τις νέες και συνεχώς μεταβαλλόμενες πραγματικότητες», δήλωσε ο Λένε.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο
Το Ελεγκτικό Συνέδριο με έδρα το Λουξεμβούργο, που αξιολογεί την αποτελεσματικότητα της πολιτικής και της χρηματοδότησης της ΕΕ στην πράξη, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πολιτική και νομοθετική προσέγγιση του μπλοκ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή ήταν γενικά ορθή, ιδίως σε σχέση με τη στρατηγική προσαρμογής που δρομολογήθηκε το 2013 και επικαιροποιήθηκε το 2021.
Ωστόσο, αν και τονίζει τη σημασία της οικοδόμησης ανθεκτικότητας σε ακραίες καιρικές συνθήκες σε τοπικό επίπεδο, το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι το 70% των 400 δήμων στις τέσσερις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα – Αυστρία, Εσθονία, Γαλλία και Πολωνία – δεν γνώριζαν τη στρατηγική της ΕΕ.
Επιπλέον, το 60% δεν γνώριζε τα εθνικά σχέδια προσαρμογής των κυβερνήσεών τους και πάνω από τους μισούς δεν είχαν ακούσει ποτέ για τα περιφερειακά σχέδια προσαρμογής που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή.
Μόνο περίπου ένας στους έξι είχε δικό του τοπικό σχέδιο προσαρμογής – αν και το ΕΕΣ θεώρησε ως «θετικό σημάδι» το γεγονός ότι το ένα πέμπτο εξ αυτών «επεξεργάζεται ένα τέτοιο σχέδιο».
Οι ελεγκτές εξέτασαν 36 σχέδια κατά την εκπόνηση της έκθεσής τους και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ένας σημαντικός αριθμός από αυτά ήταν λανθασμένης κατεύθυνσης και ενδεχομένως ακόμη και αντιπαραγωγικά.
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική
Η τρέχουσα Κοινή Αγροτική Πολιτική δεν περιείχε καμία απαίτηση για διαφοροποίηση των δασών. «Αυτό σημαίνει ότι τα δάση ενός είδους μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την ΚΓΠ, αλλά δεν θα αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή», κατέληξε το ΕΕΣ.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι ελεγκτές διαπίστωσαν ιδιαίτερα έντονη ανάγκη προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις ορεινές περιοχές που εξαρτώνται από τον χιονοδρομικό τουρισμό. Υπήρχε «πολύ υψηλός κίνδυνος ανεπαρκούς χιονιού» περίπου στα μισά ευρωπαϊκά χιονοδρομικά κέντρα, με μόνο εκείνα που βρίσκονται πάνω από τα 2000 μέτρα να είναι σχετικά ασφαλή προς το παρόν.
Ορισμένα κονδύλια της ΕΕ έχουν υποστηρίξει επενδύσεις σε εκχιονιστικά μηχανήματα, αλλά η έκθεση σημείωσε ότι αυτό οδηγεί σε αυξημένη χρήση ενέργειας και νερού, και ένας πρόσφατος γαλλικός έλεγχος υπέδειξε ότι πρόκειται για μια μορφή «κακής προσαρμογής» που προσφέρει μόνο μια βραχυπρόθεσμη λύση για την κλιματική αλλαγή.
Για να αποφευχθούν τέτοια λάθη, το ΕΕΣ συνέστησε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενισχύσει τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων σχετικά με τα έργα προσαρμογής, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα κοινών δεικτών για τη μέτρηση της προόδου.
Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ θα πρέπει επίσης να ευαισθητοποιήσει τις τοπικές αρχές σχετικά με τη διαθέσιμη χρηματοδότηση της ΕΕ, η οποία ανέρχεται σε 26 δισ. ευρώ κατά την τρέχουσα επταετή δημοσιονομική περίοδο. Κατά σύμπτωση, το ποσό αυτό είναι το ίδιο με τις εκτιμώμενες μέσες οικονομικές απώλειες λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων κάθε χρόνο κατά την τελευταία δεκαετία.
Από το σύνολο των έργων που εξετάστηκαν, το ΕΕΣ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι λίγο περισσότερα από τα μισά «αντιμετώπισαν αποτελεσματικά τον κλιματικό κίνδυνο”, αλλά το 42% είχε “μικρό ή καθόλου αντίκτυπο στην ικανότητα προσαρμογής».
Για να διασφαλιστεί μελλοντικά η χρηματοδότηση της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η Επιτροπή θα πρέπει να παρέχει περισσότερες οδηγίες στις κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων παραδειγμάτων κακής προσαρμογής, δήλωσε το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ θα πρέπει να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές για να βοηθήσει τους αγρότες να «αποδείξουν» τις επενδύσεις τους για το κλίμα και να αναθεωρήσει τα κριτήρια επιλεξιμότητας για τη δασική στήριξη «ώστε να αποφευχθεί η χρηματοδότηση δασών ενός είδους», δήλωσαν οι ελεγκτές.
