Η αμερικανική κυβέρνηση προσπαθεί να σταματήσει μια προγραμματισμένη αποστολή για την ανάκτηση αντικειμένων ιστορικού ενδιαφέροντος από τα συντρίμμια του Τιτανικού, επικαλούμενη ομοσπονδιακό νόμο και διεθνή συμφωνία που χαρακτηρίζουν το ναυάγιο ως «ιερό τόπο ταφής».
Η αποστολή οργανώνεται από την RMS Titanic με έδρα τη Τζόρτζια, η οποία κατέχει τα δικαιώματα διάσωσης του πιο διάσημου ναυαγίου στον κόσμο. Η εταιρεία εκθέτει αντικείμενα που έχουν ανασυρθεί από το σημείο του ναυαγίου στο βυθό του Βόρειου Ατλαντικού- από ασημικά μέχρι ένα κομμάτι του κύτους του Τιτανικού.
Η νομική διαμάχη διεξάγεται στο Περιφερειακό Δικαστήριο των ΗΠΑ στο Νόρφολκ της Βιρτζίνια, το οποίο επιβλέπει τα θέματα διάσωσης του Τιτανικού. Οι ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι η αποστολή παραβιάζει έναν ομοσπονδιακό νόμο και μια συμφωνία με τη Μεγάλη Βρετανία για τη διαχείριση του ναυαγίου ως μνημείο για τους περισσότερους από 1.500 ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους. Υπενθυμίζουμε ότι το πλοίο προσέκρουσε σε παγόβουνο και βυθίστηκε το 1912. Μεταξύ των ανησυχιών της αμερικανικής κυβέρνησης είναι η πιθανή διατάραξη των αντικειμένων και τυχόν ανθρώπινων λειψάνων που μπορεί να υπάρχουν.
This silver-plated serving bowl is from the first-class A La Carte Restaurant and was recovered during RMS Titanic, Inc’s. 2004 expedition. There was severe corrosion caused by the hostile salt-water environment and the bowl underwent extensive treatments to stabilize. #TITANIC pic.twitter.com/lmSgQyZm50
— RMS Titanic, Inc. (@RMSTitanic_Inc) August 22, 2023
Η αποστολή της RMST έχει προγραμματιστεί για τον Μάιο του 2024, σύμφωνα με έκθεση που κατέθεσε η εταιρεία στο δικαστήριο τον Ιούνιο. Η εταιρεία δήλωσε ότι σχεδιάζει να λάβει εικόνες από ολόκληρο το ναυάγιο. Αυτό περιλαμβάνει «το εσωτερικό του ναυαγίου, όπου η φθορά έχει ανοίξει χάσματα ικανά να επιτρέψουν σε ένα τηλεκατευθυνόμενο όχημα να διεισδύσει στο κύτος χωρίς να επηρεάσει την τρέχουσα δομή».
Η RMST δήλωσε επίσης ότι «μπορεί να ανακτήσει ελεύθερα αντικείμενα από το εσωτερικό του ναυαγίου». Αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν αντικείμενα από την αίθουσα Μαρκόνι, αλλά μόνο αν αυτά τα αντικείμενα δεν είναι στερεωμένα στο ίδιο το ναυάγιο.
Στην αίθουσα Μαρκόνι βρίσκεται ο ασύρματος του πλοίου ο οποίος μετέδιδε τα αγωνιώδη σήματα κινδύνου του Τιτανικού μετά την πρόσκρουση του υπερωκεάνιου σε παγόβουνο. Τα μηνύματα σε κώδικα Μορς ελήφθησαν από άλλα πλοία τα οποία ανταποκρίθηκαν και βοήθησαν στη διάσωση περίπου 700 ανθρώπων που διέφυγαν με σωσίβιες λέμβους.
Προς το παρόν, η εταιρεία δεν σκοπεύει να ανοίξει το ναυάγιο ή να αποκολλήσει οποιοδήποτε μέρος του. Η εταιρεία δήλωσε επίσης ότι θα συνεργαστεί με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), η οποία εκπροσωπεί το δημόσιο ενδιαφέρον για το ναυάγιο. Ωστόσο, η RMST δήλωσε ότι δεν προτίθεται να ζητήσει άδεια. Οι δικηγόροι της αμερικανικής κυβέρνησης δήλωσαν ότι η εταιρεία δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την άδεια, υποστηρίζοντας ότι η RMST χρειάζεται έγκριση από τον υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ, ο οποίος εποπτεύει τη NOAA.
Η εταιρεία δεν έχει καταθέσει απάντηση στο δικαστήριο. Αλλά σε προηγούμενες υποθέσεις, έχει αμφισβητήσει τη συνταγματικότητα των προσπαθειών των ΗΠΑ να «παραβιάσουν» τα δικαιώματα διάσωσης ενός ναυαγίου σε διεθνή ύδατα. Η RMST έχει υποστηρίξει ότι μόνο το δικαστήριο του Νόρφολκ έχει δικαιοδοσία, επικαλούμενη προηγούμενες παρόμοιες υποθέσεις του ναυτικού δικαίου.
Η RMST επανέλαβε αυτή τη θέση σε δήλωσή της στο Associated Press, σημειώνοντας ότι το δικαστήριο της χορήγησε τα δικαιώματα διάσωσης πριν από τρεις δεκαετίες. Έκτοτε, η εταιρεία δήλωσε ότι έχει ανακτήσει και συντηρήσει χιλιάδες αντικείμενα του Τιτανικού, τα οποία έχουν δει εκατομμύρια άνθρωποι.
«Η εταιρεία θα συνεχίσει το έργο της, διατηρώντας με σεβασμό τη μνήμη και την κληρονομιά του Τιτανικού, των επιβατών και του πληρώματός του για τις μελλοντικές γενιές», δήλωσε η RMST.
Το 2020, η αμερικανική κυβέρνηση και η RMST ενεπλάκησαν σε μια σχεδόν πανομοιότυπη νομική διαμάχη σχετικά με μια άλλη προτεινόμενη αποστολή για την ανάκτηση του ασύρματου. Ωστόσο η διαδικασία διακόπηκε λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.
Τον Μάιο του 2020, η περιφερειακή δικαστής των ΗΠΑ Ρεμπέκα Μπιτς Σμιθ έδωσε την άδεια στην RMST, γράφοντας ότι ο ασύρματος είναι ιστορικά και πολιτιστικά σημαντικός και θα μπορούσε σύντομα να καταστραφεί από τη φθορά στο βυθό. Η Σμιθ έγραψε ότι η ανάκτηση του ασύρματου «θα συμβάλει στην κληρονομιά που άφησε η ανεξίτηλη απώλεια του Τιτανικού, σε όσους επέζησαν και σε όσους έχασαν τη ζωή τους στο ναυάγιο».
Λίγες εβδομάδες αργότερα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατέθεσε επίσημη νομική αμφισβήτηση κατά της αποστολής του 2020, η οποία δεν πραγματοποίθηκε ποτέ. Η εταιρεία καθυστέρησε επ’ αόριστον τα σχέδιά της στις αρχές του 2021 λόγω των επιπλοκών που προκάλεσε η πανδημία.
