Το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας συμμετέχει σε συνέργειες κορυφαίων ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων διεθνώς. Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nature Neuroscience φέρει τη «σφραγίδα» του ΙΤΕ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και το νοσοκομείο της Νέας Υόρκης. Πρόκειται για καινοτόμα έρευνα που ρίχνει φως στον τρόπο με τον οποίο οι μηχανισμοί του εγκεφάλου επηρεάζονται από την επιληψία.
Για τα δεδομένα της έρευνας, τις εστίες πυροδότησης των επιληπτικών κρίσεων και τους «κώδικες» του εγκεφάλου μίλησε στην εκπομπή De Facto της Τηλεόρασης CRETA η ερευνήτρια του ΙΤΕ Παναγιώτα Ποϊράζη.
Η έρευνα απέδειξε ότι ένα χαρακτηριστικό της επιληψίας, συγκεκριμένα η έλλειψη συγχρονισμού ανάμεσα σε εγκεφαλικές περιοχές, επηρεάζει αρνητικά την κωδικοποίηση πληροφοριών που αφορούν στον χώρο, δηλαδή την ικανότητα χωρικής πλοήγησης. Ουσιαστικά, τα νευρικά κύτταρα βασίζονται σε χρονικά ακριβή και πολύ τυποποιημένα συστήματα μετάδοσης ηλεκτρικών σημάτων, για να μεταβιβάσουν όσες πληροφορίες κωδικοποιεί ο εγκέφαλός μας. Εάν αυτή η ακρίβεια διαταραχθεί, το δίκτυο μετάδοσης καταρρέει, και είναι επόμενο να προκαλείται σύγχυση.
Τα πειράματα οδήγησαν στη διαπίστωση ότι στα επιληπτικά ζώα, τα κύτταρα που κωδικοποιούν τη θέση του ζώου –τα επονομαζόμενα χωρικά κύτταρα – μειώθηκαν σε αριθμό, έγιναν πιο ασταθή και περιείχαν λιγότερη πληροφορία από ό,τι σε υγιή πειραματόζωα. Διαπιστώθηκε επίσης ότι οι ενδονευρώνες (είδος νευρικών κυττάρων) μεταξύ δύο κρίσιμων υπο-περιοχών του ιππόκαμπου (της DG και CA1), ήταν «ασυγχρόνιστοι» στα επιληπτικά αλλά όχι στα υγιή πειραματόζωα. Δεν υπήρχε δηλαδή χρονική ακρίβεια στην επικοινωνία νευρικών κυκλωμάτων στο εσωτερικό του ιππόκαμπου η οποία όμως είναι κρίσιμη για την ομαλή λειτουργία του. Η δυσλειτουργία αυτή που δημιουργείται από την επιληψία επηρεάζει αρνητικά τις ικανότητες χωρικής πλοήγησης.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η σημαντική αυτή ανακάλυψη αποτελεί το έναυσμα για την καλύτερη κατανόηση των δυσλειτουργιών που σχετίζονται με την επιληψία, και αναμένεται να οδηγήσει σε νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις για τη σοβαρή αυτή νευρολογική νόσο.
Σωτήρης Μεταξάς
