Σε νέα αύξηση των επιτοκίων του ευρώ κατά 75 μονάδες βάσης προχώρησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Πλέον, το βασικό επιτόκιο του ευρώ διαμορφώνεται στο 2% ενώ αυτό της αποδοχής καταθέσεων από την ΕΚΤ ανέρχεται σε 1,5%. Και αυτό ενώ πριν τον Ιούλιο, όταν και ξεκίνησε το ντόμινο των αυξήσεων το βασικό επιτόκιο του ευρώ ήταν μηδενικό, ενώ αυτό της αποδοχής καταθέσεων αρνητικό, στο -0,5%.
Όπως αναφέρει στο κείμενό της απόφασής της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, «το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 75 μονάδες βάσης. Με αυτήν την τρίτη στη σειρά σημαντική αύξηση των επιτοκίων, το Διοικητικό Συμβούλιο έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο ως προς την άρση της διευκολυντικής κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Το Διοικητικό Συμβούλιο έλαβε τη σημερινή απόφαση και αναμένει ότι θα αυξήσει τα επιτόκια περαιτέρω ούτως ώστε να διασφαλίσει την έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα στηρίξει τη μελλοντική πορεία των επιτοκίων πολιτικής στην εξέλιξη των προοπτικών για τον πληθωρισμό και την οικονομία, ακολουθώντας μια προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από συνεδρίαση σε συνεδρίαση».
Επιπλέον, όπως τονίζει η ΕΚΤ, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υψηλός και θα παραμείνει πάνω από τον στόχο για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Τον Σεπτέμβριο, ο πληθωρισμός της ζώνης του ευρώ ανήλθε σε 9,9%. Τους τελευταίους μήνες, η αλματώδης αύξηση των τιμών της ενέργειας και των ειδών διατροφής, τα προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού και η ανάκαμψη της ζήτησης μετά την πανδημία έχουν συμβάλει στη διεύρυνση των πιέσεων στις τιμές και στην άνοδο του πληθωρισμού. Η νομισματική πολιτική του Διοικητικού Συμβουλίου επιδιώκει να μειώσει τη στήριξη της ζήτησης και να αποτρέψει τον κίνδυνο επίμονης μετατόπισης προς τα πάνω των προσδοκιών για τον πληθωρισμό.
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε επίσης να τροποποιήσει τους όρους της τρίτης σειράς στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ ΙΙΙ). Στη διάρκεια της οξείας φάσης της πανδημίας, αυτό το μέσο συνέβαλε σημαντικά στην αντιμετώπιση των καθοδικών κινδύνων για τη σταθερότητα των τιμών. Σήμερα, λαμβανομένης υπόψη της απρόβλεπτης και πρωτοφανούς αύξησης του πληθωρισμού, είναι αναγκαίο να αναπροσαρμοστεί προκειμένου να διασφαλιστεί ότι είναι συμβατό με την ευρύτερη διαδικασία εξομάλυνσης της νομισματικής πολιτικής και να ενισχυθεί η μετάδοση των αυξήσεων των επιτοκίων πολιτικής στις συνθήκες τραπεζικών χορηγήσεων. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε επομένως να προσαρμόσει τα επιτόκια που ισχύουν για τις ΣΠΠΜΑ ΙΙΙ από τις 23 Νοεμβρίου 2022 και να παράσχει στις τράπεζες επιπρόσθετες ημερομηνίες για πρόωρη αποπληρωμή σε προαιρετική βάση.
Τέλος, προκειμένου να υπάρξει μια στενότερη ευθυγράμμιση του τοκισμού των υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεματικών που τηρούνται από τα πιστωτικά ιδρύματα στο Ευρωσύστημα με τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά χρήματος, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να ορίσει το επιτόκιο των υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεματικών στο επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ.
Οι λεπτομέρειες για την τροποποίηση των όρων των ΣΠΠΜΑ III παρέχονται σε ξεχωριστό δελτίο Τύπου που θα δημοσιευθεί στις 15:45 ώρα κεντρικής Ευρώπης. Άλλο ένα δελτίο Τύπου τεχνικού χαρακτήρα στο οποίο περιγράφεται λεπτομερώς η τροποποίηση του τοκισμού των υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεματικών θα δημοσιευθεί στις 15:45 ώρα κεντρικής Ευρώπης.
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 75 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα αυξηθούν σε 2,00%, 2,25% και 1,50% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 2 Νοεμβρίου 2022.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να συνεχίσει να επανεπενδύει, πλήρως, τα ποσά από την εξόφληση τίτλων αποκτηθέντων στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία άρχισε να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και, σε κάθε περίπτωση, για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο για τη διατήρηση συνθηκών άφθονης ρευστότητας και της ενδεδειγμένης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής.
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα PEPP, το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αναπροσαρμόσει τα επιτόκια που εφαρμόζονται στις ΣΠΠΜΑ ΙΙΙ. Από τις 23 Νοεμβρίου 2022 και ως την ημερομηνία λήξης ή τυχόν πρόωρης αποπληρωμής της κάθε αντίστοιχης ανεξόφλητης ΣΠΠΜΑ III, το επιτόκιο αυτών των πράξεων θα συνδέεται με τα μέσα εφαρμοστέα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ για τη συγκεκριμένη περίοδο. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε επίσης να παράσχει στις τράπεζες επιπρόσθετες ημερομηνίες πρόωρης αποπληρωμής σε προαιρετική βάση. Σε κάθε περίπτωση, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του.
Όπως καταλήγει η σχετική ανακοίνωση, το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα. Το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument – TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμιστούν ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώσει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για τη σταθερότητα των τιμών.
