Συνεχής ενημέρωση
Περισσότερο από μιάμιση ώρα κράτησε η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου στη συνέχεια οι δύο ηγέτες έκαναν κοινές δηλώσεις στο πλαίσιο της συνεδρίασης του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας.
Ο Τούρκος πρόεδρος πέρασε το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου στις 12:15. Εκεί τον υποδέχθηκε ο πρωθυπουργός, ενώ λίγο νωρίτερα ο Ταγίπ Ερντογάν είχε συναντηθεί στο Προεδρικό Μέγαρο με την ΠτΔ Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Οι δηλώσεις Μητσοτάκη-Ερντογάν
Τα βασικά σημεία της ομιλίας Μητσοτάκη
Σας καλωσορίζω στην Αθήνα, πρόθεση των δύο χωρών να αναζητήσουν νέους ρόλους στις μεταξύ τους σχέσεις. Αντιμετωπίσαμε πρωτόγνωρες προκλήσεις που δεν γνωρίζουν σύνορα. Πανδημία, πόλεμο που προκάλεσε κρίσεις, αλλά και καταστροφές. Ταυτόχρονα υπάρχουν και περιφερειακές συγκρούσεις. Οι διμερείς μας σχέσει;ς γνώρισαν διακυμάνσεις που κάποιες στιγμές τις απείλησαν επικίνδυνα την ασφάλεια και την ειρήνη στην ανατολική Μεσόγειο.
Σε πιο ήρεμο μονοπάτι. Τουρκία και Ελλάδα οφείλουν να ζουν ειρηνικά. Και αν οι διαφορές δεν γεφυρώνονται να μην παράγουν εντάσεις.
Ο οδικός χάρτης περιλαμβάνει Πολιτικός διάλογος θετική ατζέντα και μέτρα εμπιστοσύνης
βρισκόμαστε για 3 φορά μέσα σε 6 μήνες.
Στο μεταναστευτικό διαπιστώσαμε τη μείωση των ροών το τελευταίο διάστημα και είναι αποτέλεσμα και της συνεργασίας των δύο χωρών. Η Ελλάδα ζήτησε και εξασφάλισε την έγκριση της ευρωπαϊκής επιτροπής οι Τούρκοι και οι οικογένειες τους να επισκέπτονται για 10 μέρες το χρόνο τα νησιά μας. Τα ελληνικά νησιά αποτελούν γέφυρα επικοινωνίας των δύο λαών. Γέφυρα επικοινωνίας είναι και οι μειονότητες των δύο λαών.
Συζητήσαμε τις εξελίξεις στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή, στον Καύκασο.
Απόλυτος σεβασμός στην εδαφική κυριότητα των κρατών, έμφαση στην προστασία των αμάχων.
Διαφωνούμε στο κυπριακό, για εμάς δεν υπάρχει άλλη λύση από τον ΟΗΕ, να συνεχιστεί ο διάλογος από το 2017.
Σήμερα 100 χρονιά μετά τη συνθήκη της Λοζάνης συνάπτεται διακήρυξη καλών σχέσεων και φιλίας.
Την υπογράψαμε πριν από λίγο επιβεβαιώνει μία σχέση φιλίας των δύο χωρών. Με βάση αυτές τις παραδοχές θα προχωρήσουμε και στα επόμενα βήμα. ΝΑ επεκτείνουμε τα μέτρα εμπιστοσύνης.
Να προχωρήσουμε στην οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ
Να επισκεφθώ την Αγκυρα μέσα στην άνοιξη.
Η γεωγραφία και η ιστορία μας έφεραν να ζούμε στην ίδια γειτονιά και βρεθήκαμε ο ένας απέναντι στον άλλο.
Αισθάνομαι ιστορικός χρέος να φέρουμε τα δύο κράτη δίπλα δίπλα όπως είναι τα σύνορά μας
Μετά τα ήρεμα νερά να χτίσουμε ένα άυριο ειρήνης προόδου και συνεργασίας και να φυσήξει ούριος άνεμος.
Η τοποθέτηση Ερντογάν
Επισκέφθηκα τελευταία φορά την ελλαδα το 2017. Ηταν η πρώτη φορά μετά από 65 χρόνια επίσκεψη Τούρκου στην Ελλάδα. Αισθάνομαι ικανοποίηση που βρίσκομαι για δεύτερη φορά στη χώρα. Ευχαριστώ για την ευγενική υποδοχή που μου επιφυλάξατε.
Θα πραγματοποιούμε μια φορα το χρόνο αυτή τη συνάντηση. Με την ΠτΔ και τον πρωθυπουργό είχαμε οφέλειμες συζητήσεις. Με τον πρωθυπουργό συζητήσαμε για τα βήματα που μπορούν να γίνει.
Στη συνάντηση με τον κ. Πρωθπουργό συμφωνήσαμε να ανεβάσουμε τα 10 δισ το διμερές εμπόριο που τώρα είναι στα 5. Τονίσαμε τη συμφωνία έργου-μεταφορών επιθυμούμε να αυξήσουμε τις σχέσεις σε τουριστικό πολιτιστικό τομέα. ]
Ανταλλάξαμε απόψεις για το Αιγαίο, την ανατολική Μεσόγειο και ζητήσαμε από τους υπουργούς να το συζητήσουν. Ειλικρινή ευχή μας είναι να επιλύσουμε τα υφιστάμενα προβλήματα στο πλαίσιο του διαλόγου. Συζητήσαμε πως μπορούμε να καταπολεμήσουμε την τρομοκρατία, χαιρετήσαμε το κλείσιμο του καταυλισμού του Λαυρίου. Υπογράμμισα ότι χρειάζεται προσοχή για να μην δημιουργηθούν νέα τέτοια στρατόπεδα.
Η τουρκική μειονότητα είναι δομικά στοιχεία του ανθρώπινου πλούτου. Η αύξηση της γαλήνης των μειονοτήτων θα επηρεάσει θετικά τις σχέσεις. Η επίτευξη μόνιμης βιώσιμης λύσης στο κυπριακό θα είναι προς όφελος όλου του νησιού.
Μιλήσαμε για το δράμα στη Γάζα. Από την αρχή έχουμε πει ότι δεν εγκρίνουμε σε καμία περιπτωση να στοχοποιούνται άμαχοι. Το γεγονός ότι όλα αυτά τα συμβάντα εξλίχθηκαν σε συλλογική τιμωρία του λαού της Γάζας, η διεθνής κοινότητα δεν πρεπει να σιωπά στα εγκλήματα πολέμου. Με τις τελευταίες εξελίξεις η ίδρυση ανεξάρτητου κράτους είναι αναπόφευκτη. Ως Τουρκία είμαστε έτοιμοι να αναλαβάουμε το καθήκον μας ως εγγυήτρια. Είμαστε δύο γειτονικές χώρες που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα, την ίδια γεωγραφία, το ίδιο κλίμα και τον ίδιο πολιτισμό. Είναι φυσικό να υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα σε δυο χώρες, πόσο μάλλον σε αδέλφια, το θέμα είναι να υπάρχει η βούληση για επίλυση. Θέλουμε να γίνει το Αιγαίο να είναι θάλασσα ειρήνης. Δεν υπάρχει κανενα προβλημα μεταξύ μας που να μην μπορεί να επιλυθεί αρκεί να κινηθούμε με καλή πίστη να δούμε τη μεγάλη εικόνα και να μην γίνουμε από αυτούς που περνούν τη θάλασσα αλλά πνίγονται στο ποτάμι. Εχει την ίδια αντίληψη και ο Μητσοτάκης. Ευχαριστώ για τη φιλοξενία ελπίζω, οι συνομιλίες να βγουν σε καλό για τους δυο λαούς μας.
Η απάντηση Μητσοτάκη για τα περί τουρκικής μειονότητας
«Ενα σχόλιο για τις μειονότητες. Στη Θράκη έχουμε μουσουλμανική μειονότητα. Η Θράκη αποτελεί ένα παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων. Ισες ευκαιρίες για τους μουσουλμάνους της Θράκης. Ο όρος μουσουλμανική καθορίζεται από τη Συνθήκη της Λοζάνης. Να το διασφαλίσουμε και να ενισχύσουμε το καλό κλίμα και να διαβεβαιώσω πως προς αυτή την κατεύθυνση θα εξακολουθεί να δουλεύει η ελληνική κυβέρνηση».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποδέχθηκε νωρίτερα τον Τούρκο πρόεδρο στα σκαλιά του Μαξίμου έχοντας και έναν σύντομο διάλογο πριν να φτάσουν στην είσοδο του κτηρίου για τις τυπικές φωτογραφίες.
Νωρίτερα ο Τούρκος πρόεδρος συναντήθηκε με την πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου στο Προεδρικό Μέγαρο.
«Το αίσθημα αλληλεγγύης και η επίδειξη ανθρωπιάς είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό που ενώνει τους δύο λαούς», τόνισε η Κατερίνα Σακελλαροπούλου στις δηλώσεις της μπορστά στις κάμερες, ενώ όπως είπε υπάρχει «κοινή βούληση για εδραίωση κλίματος που θα επιτρέψει την εδραίωση συνεργασίας και αποφυγή εντάσεων».
«Ελλάδα και Τουρκία πρέπει να συνεργαστούν για διαφύλαξη της ειρήνης της σταθερότητας και το σεβασμό διεθνούς διάκου και καλής γειτονίας προς όφελος των λαών μας», συνέχισε η πρόεδρος της Δημοκρατίας.
«Σε ζητήματα που έχουμε διαφορετικές προσεγγίσεις είναι αναγκαία η διατήρηση του διαλόγου και του καλού κλίματος», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σημείωσε μεταξύ άλλων ότι η επίσκεψη του αυτή είναι μια ευκαιρία να ξεκινήσει μια νέα πορεία στις σχέσεις των δυο χωρών, έκανε λόγο για εποικοδομητικές συναντήσεις και τόνισε ότι είναι καλύτερο για το μέλλον και των δυο χωρών να μιλήσουμε για το γεμάτο μέρος του ποτηριού.
Στη 13:00 Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν θα κάνουν δηλώσεις στον Τύπο και θα ακολουθήσει στις 13:30 γεύμα εργασίας της ολομέλειας του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, όπου αναμένεται να επικυρωθούν οι συμφωνίες που προετοιμάζονται όλο αυτό το διάστημα.
Τέλος, στις 16:00 το απόγευμα ο Τούρκος πρόεδρος αναμένεται να αναχωρήσει από την Αθήνα.
Σειρά επαφών θα έχουν και υπουργοί των δύο κυβερνήσεων.
Στις 12:00 θα συναντηθεί ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κ. Χατζηδάκης με τον Τούρκο ομόλογο του Μεχμέτ Σιμσέκ , οι υφυπουργοί Εξωτερικών Κ. Φραγκογιάννης και Α. Παπαδόπουλου με τον υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μπουράκ Ακτσαπάρ, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δ. Καιρίδης, Προστασίας του Πολίτη Γ. Οικονόμου και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρ. Στυλιανίδης με τον υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας Αλί Γερλίκαγια, η υπουργός Τουρισμού Ο. Κεφαλογιάννη και Πολιτισμού Λ. Μενδώνη με τον υπουργό Πολιτισμού της Τουρκίας Μεχμέτ Νουρί Ερσόι και ο υπουργός Παιδείας Κ. Πιερρακάκης με τον υπουργό Εθνικής Παιδείας της Τουρκίας Γιουσούφ Τεκίν.
Τη θετική ατζέντα προκρίνει η Αθήνα
Στη θετική ατζέντα της επίσκεψης Ερντογάν ρίχνει το βάρος η Αθήνα με την κυβέρνηση να διαμηνύει ότι δεν πρόκεται να δεχθεί να τεθούν από την πλευρά της Άγκυρας ζητήματα που θεωρούνται κόκκινες γραμμές.
Το γεγονός ότι είναι η τρίτη συνάντηση των δύο ηγετών μέσα σε λίγους μήνες είναι θετικό δεδομένης της κρίσης που πέρασαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις από το 2019 μέχρι και τις αρχές του 2023 χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ζητήματα στα οποία υπάρχουν διαφωνίες οι οποίες φυσικά δεν θα λυθούν εν μια νυκτί.
Ιδιαίτερη σημασία και για τις δύο χώρες έχει η συμφωνία για το Μεταναστευτικό. Πρακτικά αυτό που θέλει η Ελλάδα είναι η Τουρκία να εφαρμόσει τη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να πάψει την εργαλειοποίησή της κατά βούληση, όπως στο παρελθόν.
Επιπλέον στο πλαίσιο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, στις 13:30 στο Μέγαρο Μαξίμου, θα υπογραφούν συνολικά περίπου 20 συμφωνίες, μνημόνια και κοινές δηλώσεις (κάποιες αφορούν συνεργασίες μεταξύ οργανισμών και φορέων, όπως το Entreprise Greece) στους τομείς της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας, της υγείας, της παιδείας, του τουρισμού, του αθλητισμού, της έρευνας/τεχνολογίας και της αγροτικής ανάπτυξης κ.α..
Ξεκάθαρο το μήνυμα της Αθήνας
Την ίδια στιγμή η Αθήνα διαμηνύει ότι ζητήματα εθνικής κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν μπορούν να είναι αντικείμενο του διαλόγου και ότι η μόνη διαφορά που αναγνωρίζει με τη γειτονική χώρα είναι η οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Κάτι που θα καταστήσει σαφές και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο τετ α τετ που θα έχουν.
Ο Τούρκος πρόεδρος πάντως στη συνέντευξη του, μία ημέρα πριν πατήσει το πόδι του στην Ελλάδα, μίλησε για παραπομπή στη διεθνή δικαιοσύνη για… το σύνολο, των ελληνοτουρκικών διαφορών, με την Άγκυρα.
Ως γνωστόν ατζέντα της Τουρκίας περιλαμβάνει αποστρατικοπίηση των νησιών του Αιγαίου, την συνεκμετάλλευση του καθώς και την …τουρκική μειονότητα στη Θράκη.
Μείζον θέμα για τους Τούρκους είναι το θέμα της βίζας για επίσκεψεις στα ελληνικά νησιά. Πληροφορίες θέλουν την κυβέρνηση έτοιμη να υπογράψει με την Τουρκία συμφωνία για χορήγηση βίζας Τούρκων πολιτών σε δέκα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου έχοντας πάρει την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η επίσκεψη έχει μεγάλη σημασία για τον ίδιο τον Τούρκο πρόεδρο καθώς έχει απομακρυνθεί ακόμη περισσότερο από τη Δύση. Γι’ αυτό είναι βέβαιο ότι θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει επικοινωνιακά την επίσκεψη στην Αθήνα για δείξει ότι εξακολουθεί να συζητά με τους εταίρους της στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ, ακόμη και με εκείνους που θεωρεί ότι τη χωρίζουν πολλά ζητήματα.
Γιατί στο εσωτερικό ο Ερντογάν είναι μεν πολιτικά πιο ισχυρός αλλά η χώρα του είναι πιο ευάλωτη οικονομικά λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης των τελευταίων ετών γεγονός που επηρεάζει και το δικό του όραμα για Τουρκία.
