Ο Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ, 62 ετών, επανεξελέγη χθες Τετάρτη, όπως ήταν αναμενόμενο, πρόεδρος της Κούβας, νήσου υπό κομμουνιστική κυβέρνηση όπου κάθε αντιπολίτευση είναι παράνομη, κι υποσχέθηκε να «επιλύσει τα προβλήματα λόγω της αναποτελεσματικότητας» στη χώρα, που βρίσκεται αντιμέτωπη με τη βαθύτερη οικονομική κρίση που γνώρισε εδώ και τρεις δεκαετίες.
Ο ηλεκτρονικός μηχανικός, ο μοναδικός υποψήφιος, έλαβε το 97,66% των 470 ψήφων του κοινοβουλίου της Κούβας. Τον ψήφισαν 459 από τα 462 παρόντα μέλη της κουβανικής εθνικής αντιπροσωπείας.
Ο Α΄ γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας (ΚΚΚ) από το 2021 κάλεσε στην ομιλία του μετά την ορκωμοσία του την κυβέρνησή του να «επιλύσει τα προβλήματα της αναποτελεσματικότητας» στη χώρα, ώστε να «αυξηθεί η προσφορά αγαθών και υπηρεσιών και να ελεγχθεί ο πληθωρισμός».
Καταδίκασε ακόμη τη «γραφειοκρατία», την «αδιαφορία» και την «απαράδεκτη διαφθορά» που αποτελούν «τροχοπέδη στην πρόοδο της χώρας», την ώρα που η νήσος έχει βρεθεί μπροστά σε «βαθιές δυσκολίες».
«Ανακηρύσσω τον Μιγκέλ Μάριο Ντίας-Κανέλ Μπερμούδες πρόεδρο της Δημοκρατίας», δήλωνε λίγο νωρίτερα ο Εστέμπαν Λάσο, ο πρόεδρος του κουβανικού κοινοβουλίου, υπό το βλέμμα του Ραούλ Κάστρο, 92 ετών πια.
Με την παραδοσιακή του χακί στολή, ο τελευταίος συνεχάρη τον επανεκλεγέντα πρόεδρο σφίγγοντάς του τα χέρια.
Στην κοινοβουλευτική διαδικασία, την οποία επιτράπηκε να καλύψουν μόνο κρατικά μέσα ενημέρωσης, επανεξελέγη επίσης ο αντιπρόεδρος Σαλβαδόρ Βαλδές Μέσα, 77 ετών. Το κοινοβούλιο επανεξέλεξε ακόμα τον πρόεδρό του Εστέμπαν Λάσο και την αντιπρόεδρό του Άνα Μαρία Μαρί Ματσάδο.
Ο κ. Ντίας-Κανέλ έγινε το 2018 ο πρώτος πολίτης που ανέλαβε την εξουσία στη χώρα μετά τους αδελφούς Φιδέλ Κάστρο (1926-2016) και Ραούλ Κάστρο, που την άσκησαν μετά τον θρίαμβο της κουβανικής επανάστασης το 1959 και την ανατροπή της δικτατορίας του Φουλχένσιο Μπατίστα.
Ανέλαβε να επιταχύνει τη βραδεία οικονομική μεταρρύθμιση που είχε αρχίσει ο προκάτοχός του και πολιτικός του μέντορας Ραούλ Κάστρο (2008-2018).
Ελλείψεις
Όμως δεν ήταν σε θέση να αναχαιτίσει την οικονομική κρίση που βιώνει η Κούβα από το 2018. Χαρακτηρίζεται η βαθύτερη εδώ και τρεις δεκαετίες, με ελλείψεις τροφίμων, φαρμάκων και καυσίμων, λόγω της ενίσχυσης του αμερικανικού εμπάργκο που επιβάλλεται από το 1962, καθώς και των συνεπειών της πανδημίας του νέου κορονοϊού.
Στις αρχές του 2021, έθεσε σε εφαρμογή νομισματική μεταρρύθμιση, βάζοντας τέλος στην επίσημη ισοτιμία 1:1 του κουβανικού πέσο και του αμερικανικού δολαρίου, που ίσχυε για δεκαετίες και προκαλούσε μεγάλες στρεβλώσεις στην κουβανική οικονομία.
Ακόμη, ενεθάρρυνε τη δραστηριότητα αυτοαπασχολούμενων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όμως τα μέτρα αυτά αποδείχθηκαν ανεπαρκή για τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης.
«Δεν έκανε πλήρη και συνολική μετάβαση σε μεικτή οικονομία», κατά την άποψη του Αρτούρο Λόπες-Λέβι, κουβανού ειδικού στις διεθνείς σχέσεις που εργάζεται στις ΗΠΑ. «Ορισμένες οικονομικές αλλαγές (που προβλέπονταν) δεν έγιναν, και άλλες προκάλεσαν πολύ σκεπτικισμό κατά την εφαρμογή του».
Η νομισματική μεταρρύθμιση οδήγησε σε ιλιγγιώδη αύξηση του πληθωρισμού και μεγάλη υποτίμηση του πέσο, προκαλώντας έντονη δυσαρέσκεια στον πληθυσμό.
Το νόμισμα της Κούβας υποχώρησε μέσα σε δυο χρόνια από τα 24 στα 120 πέσος για ένα δολάριο κατά την επίσημη ισοτιμία, ενώ στη μαύρη αγορά η ισοτιμία είναι 185:1.
«Διπλή οικονομική κρίση»
Κατά την άποψη του πολέμιου της κομμουνιστικής κυβέρνησης Μανουέλ Κουέστα, η επανεκλογή του κ. Ντίας-Κανέλ καταγράφεται εν μέσω «διπλής οικονομικής κρίσης», «αυτή του μοντέλου και αυτή της κρατικής πολιτικής εξουσίας που είναι αρμόδιες για να βρουν πολιτικές λύσεις».
Ο Χόρχε Ντουάνι, κουβανός που εργάζεται στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Φλόριντας, σημειώνει πως μια από τις «λίγες επιτυχίες» του Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ ήταν η «μετάβαση προς καθεστώς που κυβερνά νέα γενιά, γεννημένη μετά το 1959, που δεν φέρει το όνομα των Κάστρο».
Η «μεγαλύτερη αποτυχία» που του προσάπτει είναι η «κακή διαχείριση των διαδηλώσεων» του Ιουλίου του 2021, που χαρακτηρίστηκαν οι μεγαλύτερες στη νήσο μετά το 1959.
Οι διαδηλώσεις εκείνες είχαν απολογισμό έναν νεκρό και δεκάδες τραυματίες, ενώ πάνω από 1.300 άνθρωποι συνελήφθησαν και σχεδόν 500 καταδικάστηκαν σε ποινές ως και 25 χρόνια κάθειρξη, σύμφωνα με την Cubalex, οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με έδρα το Μαϊάμι.
Η κρίση στην Κούβα οδήγησε σε άνευ προηγουμένου έξοδο 300.000 και πλέον Κουβανών το 2022.
Με βάση το νέο Σύνταγμα της Κούβας, που τέθηκε σε εφαρμογή το 2019, ο πρόεδρος δεν μπορεί να υπηρετεί πάνω από δυο συνεχόμενες θητείες, που σημαίνει ότι ο κ. Ντίας-Κανέλ θα παραμείνει στην εξουσία ως το 2028.
