Νέους περιορισμούς για την πρόληψη της έκθεσης στη δραστική ουσία τοπιραμάτη κατά τη διάρκεια της κύησης ανακοίνωσε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ), κατόπιν συμφωνίας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ).
Όπως αναφέρει ο ΕΟΦ σε επιστολή του προς τους επαγγελματίες υγείας, η τοπιραμάτη μπορεί να προκαλέσει μείζονες συγγενείς δυσπλασίες και περιορισμό της εμβρυϊκής ανάπτυξης όταν χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της κύησης. «Πρόσφατα δεδομένα υποδεικνύουν επίσης έναν πιθανώς αυξημένο κίνδυνο νευροαναπτυξιακών διαταραχών (ΝΑΔ), συμπεριλαμβανομένων διαταραχών αυτιστικού φάσματος, νοητικής αναπηρίας και διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερδραστηριότητας (ΔΕΠΥ), μετά τη χρήση τοπιραμάτης κατά τη διάρκεια της κύησης».
Συγκεκριμένα, ισχύουν νέες αντενδείξεις για τη θεραπεία της επιληψίας: στην κύηση, εκτός εάν δεν υπάρχει κατάλληλη εναλλακτική θεραπεία, σε γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία οι οποίες δεν χρησιμοποιούν αντισύλληψη υψηλής αποτελεσματικότητας. Η μόνη εξαίρεση είναι μία γυναίκα για την οποία δεν υπάρχει κατάλληλη εναλλακτική λύση, αλλά ηοποία σχεδιάζει μια κύηση και είναι πλήρως ενημερωμένη σχετικά με τους κινδύνους από τη λήψη τοπιραμάτης κατά τη διάρκεια της κύησης.
Η τοπιραμάτη για προφύλαξη από την ημικρανία αντενδείκνυται ήδη στην κύηση και σε γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία οι οποίες δεν χρησιμοποιούν αντισύλληψη υψηλής αποτελεσματικότητας.
Η θεραπεία των κοριτσιών με επιληψία και των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία με επιληψία ή ημικρανία θα πρέπει να ξεκινά και να επιβλέπεται από ιατρό με εμπειρία στη διαχείριση της επιληψίας ή της ημικρανίας. Η ανάγκη για θεραπεία θα πρέπει να επαναξιολογείται τουλάχιστον μία φορά ετησίως.
Λόγω πιθανής αλληλεπίδρασης, στις γυναίκες που χρησιμοποιούν συστηματικά ορμονικά αντισυλληπτικά θα πρέπει να δοθεί η συμβουλή να χρησιμοποιούν επίσης μια μέθοδο φραγμού.
Η δραστική ουσία τοπιραμάτη ενδείκνυται ως:
• Μονοθεραπεία σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά ηλικίας άνω των 6 ετών με εστιακές επιληπτικές κρίσεις με ή χωρίς δευτερογενώς γενικευμένες κρίσεις και πρωτογενώς γενικευμένες τονικοκλονικές κρίσεις.
• Συμπληρωματική θεραπεία σε παιδιά ηλικίας 2 ετών και άνω, εφήβους και ενήλικες με εκδήλωση εστιακών επιληπτικών κρίσεων με ή χωρίς δευτερογενή γενίκευση ή πρωτογενώς γενικευμένους τονικοκλονικούς σπασμούς και για τη θεραπεία των κρίσεων που σχετίζονται με το σύνδρομο Lennox-Gastaut.
• Προφύλαξη από κεφαλαλγία ημικρανίας σε ενήλικες μετά από προσεκτική αξιολόγηση των πιθανών εναλλακτικών θεραπευτικών επιλογών. Η τοπιραμάτη δεν προορίζεται για οξεία θεραπεία.
Σύμφωνα με τον ΕΟΦ και τον ΕΜΑ, δεδομένα από δύο μελέτες παρατήρησης σε μητρώο με βάση τον πληθυσμό οι οποίες σε μεγάλο βαθμό διεξήχθησαν στο ίδιο σύνολο δεδομένων από τις σκανδιναβικές χώρες υποδεικνύουν ότι ενδέχεται να υπάρχει 2 έως 3 φορές υψηλότερος επιπολασμός διαταραχών αυτιστικού φάσματος, νοητικής αναπηρίας ή διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερδραστηριότητας (ΔΕΠΥ) σε σχεδόν 300 παιδιά μητέρων με επιληψία που εκτέθηκαν στην τοπιραμάτη κατά την ενδομήτρια ζωή, σε σύγκριση με παιδιά μητέρων με επιληψία που δεν εκτέθηκαν σε κάποιο αντιεπιλητικό φάρμακο (ΑΕΦ).
Μια τρίτη μελέτη παρατήρησης κοόρτης από τις ΗΠΑ δεν υπέδειξε αυξημένη αθροιστική επίπτωση αυτών των εκβάσεων έως την ηλικία των 8 ετών σε περίπου 1000 παιδιά μητέρων με επιληψία που εκτέθηκαν στην τοπιραμάτη εντός της μήτρας, σε σύγκριση με παιδιά μητέρων με επιληψία που δενεκτέθηκαν σε κάποιο ΑΕΦ.
Είναι ήδη γνωστό ότι η τοπιραμάτη μπορεί να προκαλέσει μείζονες συγγενείς δυσπλασίες και περιορισμό της εμβρυϊκής ανάπτυξης όταν χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της κύησης. Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η επιστολή του ΕΟΦ:
• Τα βρέφη που εκτίθενται σε μονοθεραπεία με τοπιραμάτη εντός της μήτρας διατρέχουν περίπου 3 φορές υψηλότερο κίνδυνο μειζόνων συγγενών δυσπλασιών, συμπεριλαμβανομένων λαγόχειλου/λυκοστόματος, υποσπαδία και ανωμαλιών που αφορούν διάφορα συστήματα του οργανισμού σε σύγκριση με μια ομάδα αναφοράς που δεν εκτέθηκε σε αντιεπιληπτικά φάρμακα. Έχουν αναφερθεί απόλυτοι κίνδυνοι μειζόνων συγγενών δυσπλασιών μετά από έκθεση στην τοπιραμάτη με εύρος από 4,3% (1,4% στην ομάδα αναφοράς) έως 9,5% (3% στην ομάδα αναφοράς).
• Δεδομένα από μητρώα κυήσεων υπέδειξαν υψηλότερο επιπολασμό χαμηλού βάρους γέννησης (< 2.500 γραμμάρια) και μικρού βάρους για την ηλικία κύησης (Small for Gestational Stage, SGA, που ορίζεται ως το βάρος γέννησης κάτω από το 10ο εκατοστημόριο, διορθωμένο σε σχέση με την ηλικία κύησης, στρωματοποιημένο ανά φύλο) για τη μονοθεραπεία με τοπιραμάτη. Στο Μητρώο Κυήσεων για τα Αντιεπιληπτικά Φάρμακα της Βόρειας Αμερικής, ο κίνδυνος SGA στα παιδιά από γυναίκες που έλαβαν τοπιραμάτη ήταν 18%, σε σύγκριση με 5% στα παιδιά από γυναίκες χωρίς επιληψία οι οποίες δεν έλαβαν ΑΕΦ.
Για τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία που επί του παρόντος χρησιμοποιούν τοπιραμάτη η θεραπεία θα πρέπει να επαναξιολογηθεί για να επιβεβαιωθεί ότι τηρείται το πρόγραμμα πρόληψης κύησης. Πιο συγκεκριμένες πληροφορίες οι γιατροί μπορούν να λαμβάνουν από την ιστοσελίδα του ΕΟΦ.
