Τον ερευνητικό σταθμό παρακολούθησης της ποιότητας της ατμόσφαιρας στη Φινοκαλιά του Δήμου Αγ. Νικολάου, τον αντιπροσωπευτικότερο σταθμό καταγραφής στην Ανατολική Μεσόγειο, επισκέφθηκαν στελέχη του Πανεπιστημίου Κρήτης και της Περιφέρειας Κρήτης.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Περιφέρειας για την παρακολούθηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο νησί, προχωράει η διαδικασία για την προμήθεια και εγκατάσταση των νέων σταθμών μέτρησης των ατμοσφαιρικών ρύπων σε Χανιά και Ηράκλειο και της ενίσχυσης στους σταθμούς Φινοκαλιάς, Πολυτεχνείου και Πανεπιστημίου Κρήτης. Ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης έχει υπογράψει ήδη την ένταξη του έργου αυτού, ύψους 900.000€, στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κρήτη 2014-2020».
Στο πλαίσιο αυτό στελέχη της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρεια Κρήτης πραγματοποίησαν επίσκεψη στον υφιστάμενο σταθμό παρακολούθησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Φινοκαλιά Λασιθίου, προκειμένου να ενημερωθούν για τη λειτουργία του από τους αρμόδιους επιστήμονες του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικών Χημικών Διεργασιών (ΕΠΕΧΗΔΙ) του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, την διευθύντρια του ΕΠΕΧΗΔΙ, Καθηγήτρια Μαρία Κανακίδου και τον ερευνητή Δρ. Νίκο Καλυβίτη.
Στη περιοχή της Φινοκαλιάς όπου βρίσκεται ο ερευνητικός σταθμός, δεν παρατηρούνται σημαντικές ανθρώπινες δραστηριότητες, και ο σταθμός θεωρείται αντιπροσωπευτικός για την παρακολούθηση και καταγραφή του ατμοσφαιρικού υποβάθρου της Ανατολικής Μεσογείου. Είναι ο αρχαιότερος σταθμός παρατήρησης της σύστασης της ατμόσφαιρας στην ευρύτερη περιοχή καθώς λειτουργεί συνεχώς από το 1993. Στο σταθμό καταγράφονται σημαντικές κλιματικές παράμετροι όπως οι συγκεντρώσεις των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και που εμφανίζουν διαχρονικά αυξητική τάση και η επίδραση των αιωρούμενων σωματιδίων στην ακτινοβολία.
Ο σταθμός συμμετέχει ενεργά σε σημαντικά διεθνή δίκτυα περιβαλλοντικών σταθμών, με εξέχουσα θέση ως υπερ-σταθμός (superstation) στην ευρωπαϊκή ερευνητική υποδομή Aerosol, Clouds and Trace Gases Research Infrastructure-ACTRIS (ESFRI roadmap 2016). Δεδομένα από το σταθμό παρέχονται στους εθνικούς φορείς, που επωμίζονται τον έλεγχο της ποιότητας της ατμόσφαιρας, και στις εγκυρότερες διεθνείς βάσεις δεδομένων. Αποτελεί τον κεντρικό σταθμό της εθνικής ερευνητικής υποδομής για την ατμοσφαιρική ρύπανση και την κλιματική αλλαγή (ΠΑΝελλΑδιΚή υποδομή για τη μελέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλΙματικής Αλλαγής – ΠΑΝΑΚΕΙΑ) και συμμετέχει στo Εθνικό Δίκτυο για την Κλιματική Αλλαγή CLIMPACT.
Η αρτιότητα του έργου που παράγεται στη Φινοκαλιά αντικατοπτρίζεται συνολικά σε πάνω από 200 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, 30 εθνικά και διεθνή ερευνητικά έργα που συνεχώς προσελκύονται και παράλληλα στο εκπαιδευτικό έργο με την ολοκλήρωση 20 διδακτορικών και 30 μεταπτυχιακών διπλωμάτων.
Την αντιπροσωπεία της Περιφέρειας αποτελούσαν ο εντεταλμένος για το Περιβάλλον Περιφερειακός Σύμβουλος Νίκος Ξυλούρης, ο Δ/ντης της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Μαρίνος Κριτσωτάκης, και τα στελέχη της Δ/νσης Μαρία Κανδηλογιαννάκη (υπεύθυνη πράξης του ΕΣΠΑ για προμήθεια και εγκατάσταση σταθμών αέριας ρύπανσης) και η Ελένη Καργάκη (υπεύθυνη πράξης ΕΣΠΑ για εκπόνηση Περιφερειακού Σχεδιασμού για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή).
Ο Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος Νίκος Ξυλούρης ανέφερε, ότι, «η Περιφέρεια Κρήτης είναι παρούσα και στηρίζει την έρευνα με χρηματοδότηση νέων προγραμμάτων. Με την ολοκλήρωση της εγκατάστασης και των υπόλοιπων σταθμών η Περιφέρεια Κρήτης θα έχει αναλυτική εικόνα γύρω από τα στοιχεία και θα έχει τη δυνατότητα λήψης μέτρων, εφόσον προκύπτουν ζητήματα σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ωστόσο, βασικός στόχος πέρα από τα ερευνητικά αποτελέσματα και την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων, αποτελεί και η διάχυση των αποτελεσμάτων που μπορεί να συνεισφέρει στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σε θέματα περιβάλλοντος και ιδιαίτερα της κλιματικής αλλαγής σε τοπικό επίπεδο και ευρύτερα».
