Η σκέψη για την δημιουργία ενός Ενεργειακού Τειρεσία, μηχανισμού αντίστοιχου με εκείνου των τραπεζών, όπου θα καταγράφονται οι κακοπληρωτές και συνολικά οι οφειλέτες των παρόχων, προκειμένου να γνωρίζουν οι πάντες, ποιοί δεν πληρώνουν συστηματικά τους λογαριασμούς τους, συζητείται εδώ και χρόνια στην αγορά.
Τώρα επανέρχεται από τον υπ. Ενέργειας Θόδωρο Σκυλακάκη, ο οποίος εκτιμά ότι τον Σεπτέμβριο θα έχει στα χέρια του ένα προσχέδιο της νέας φόρμουλας. Ο ίδιος έχει αναφερθεί σε αυτό δύο φορές τις τελευταίες εβδομάδες, λέγοντας μάλιστα προ ημερών στον ΑΝΤ1 ότι οι εταιρείες προμήθειας φαίνονται πλέον πιο ώριμες να συνεργαστούν για την εφαρμογή του.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου έχει αναθέσει στις υπηρεσίες να εξετάσουν όλες τις παραμέτρους, προκειμένου τον Σεπτέμβριο να είναι έτοιμος ένας βασικός κορμός του νέου μηχανισμού. Η ακριβής έναρξη εφαρμογής του, κατά πόσο αυτό θα συμβεί εντός του 2023 ή από το 2024, δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί, αν και το πιθανότερο είναι από το νέο έτος, καθώς τα πάντα βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο. Ούτε έχει ακόμη αξιολογηθεί το πως ακριβώς θα λειτουργεί ή ακόμη και πως θα ονομαστεί. Όλα αυτά τελούν υπό επεξεργασία.
Ένα είναι βέβαιο, ο Κώδικας Προμήθειας θα αλλάξει. Σε αυτόν σήμερα δεν υπάρχει ο παραμικρός περιορισμός στις αλλαγές παρόχου, ακόμη και όταν ο καταναλωτής έχει χρέη στον υφιστάμενο προμηθευτή. Έτσι, η μόνη δυνατότητα των εταιρειών είναι να στρέφονται νομικά κατά των οφειλετών, διαδικασία χρονοβόρα, όσο και κοστοβόρα. Κι όλα αυτά, όταν το νέο μοντέλο λιανικής που ισχύει από τον Αύγουστο του 2022 έχει επιδεινώσει την κατάσταση και τον ενεργειακό «τουρισμό», καθώς έχει καταργηθεί το πέναλτι που προβλέπονταν σε περίπτωση αλλαγής παρόχου. Το έδαφος για διόγκωση του ενεργειακού «τουρισμού» διευρύνθηκε.
Βάσει υπολογισμών της αγοράς, τα φέσια του ενεργειακού «τουρισμού» και εκείνων που βρίσκονται σε διακανονισμό των χρεών με την εταιρεία τους εκτιμώνται σήμερα σε τουλάχιστον 1 δισ ευρώ. Και αποτελούν μια «ωρολογιακή βόμβα», όχι μόνο γιατί το θέμα δεν έχει αντιμετωπιστεί στο παραμικρό μέχρι σήμερα, αλλά και γιατί στα υφιστάμενα χρέη θα έρθουν να προστεθούν νέα, εφόσον κάποια στιγμή προκύψει μια νέα, έστω μικρότερη του 2022, κρίση.
Όπως, πάντως, ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης, η ιδέα της δημιουργίας ενός Ενεργειακού Τειρεσία έχει ωριμάσει, ενώ σχετική πρόταση έχει καταθέσει εδώ και μήνες ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ).
Η διαφορά είναι ότι το σχέδιο του ΕΣΠΕΝ ήταν μια πρωτοβουλία της αγοράς, με εθελοντική αρχικά συμμετοχή των παρόχων, ενώ ο υπουργός ΠΕΝ εξετάζει κάτι με πιο θεσμικό και με υποχρεωτικό χαρακτήρα.
Βάσει του σχεδίου που είχε συζητηθεί στους κόλπους του ΕΣΠΕΝ, και για το οποίο έχει ενημερωθεί ο κ. Σκυλακάκης, με βάση τα δεδομένα του Τειρεσία, ο κάθε πάροχος θα μπορεί να ελέγχει αν ο υποψήφιος νέος πελάτης του θέλει να αλλάξει προμηθευτή απλά και μόνο για να μην εξοφλήσει τον υφιστάμενο πάροχό του, λαμβάνοντας σε μία τέτοια περίπτωση τα κατάλληλα αντίμετρα.
Τέτοια θα μπορούσε να είναι η αναπροσαρμογή προς τα πάνω της εγγύησης που θα κληθεί να καταβάλει ένας τέτοιος πελάτης. Επίσης, μία εταιρεία θα έχει τη δυνατότητα να εντάξει στο πελατολόγιό της έναν καταναλωτή με ληξιπρόθεσμα χρέη, υπό την προϋπόθεση της εξόφλησης των λογαριασμών του μέσω πάγιας εντολής.
Σύμφωνα πάντα με εκείνο το σχέδιο, η συμμετοχή στην πρωτοβουλία θα γίνονταν σε εθελοντική βάση, με τις εκτιμήσεις πάντως να θέλουν σταδιακά να δίνουν το «παρών» όλες οι εταιρείες της εγχώριας λιανικής, αφού θα αποτελέσει ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την ανάσχεση του ενεργειακού «τουρισμού», ο οποίος άρχισε να παίρνει διαστάσεις μετά το 2020.
Τότε που το ΣτΕ ακύρωσε την απόφαση Σκουρλέτη, η οποία έθετε ως προϋπόθεση αλλαγής προμηθευτή την εξόφληση των οφειλών στον προηγούμενο, πρόβλημα που εντάθηκε με το νέο μοντέλο λιανικής (Αύγουστος 2022) και την κατάργηση του πέναλτι σε περίπτωση αλλαγής παρόχου.
Όσο για τις μετακινήσεις από πάροχο σε πάροχο, αυτές υπολογίζονται σε 400.000 καταναλωτές, από τους οποίους μία σημαντική μερίδα αποτελούν στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Ακόμη κι αν οι ενεργειακοί «τουρίστες» καταλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό σε αυτούς τους 400.000 καταναλωτές, ο αριθμός τους είναι σχετικά μικρός σε σχέση με τα 7,5 εκατ. νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις που ηλεκτροδοτούνται στη χαμηλή τάση. Αλλά επειδή η πρακτική που ακολουθούν οι «μπαταχτσήδες» είναι να αλλάζουν αρκετούς παρόχους, πριν καταλήξουν τελικά στην Καθολική Υπηρεσία, ακόμη κι ένα μικρό χρέος να αφήνουν σε κάθε εταιρεία, δημιουργείται μεγάλο οφειλή για το σύνολο της αγοράς.
