Ένα συντηρητικό τροφίμων που βρίσκεται κυρίως σε προϊόντα επεξεργασμένου κρέατος και γαλακτοκομικά ανησυχεί τους επιστήμονες σχετικά με την επίδρασή του στην υγεία του εντέρου και στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Πρόκειται για το πρόσθετο τροφίμων καραγενάνη (E 407), το οποίο φαίνεται πως θεωρείται ένοχο για την ανάπτυξη χρόνιας φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, έλκους και αυξημένων επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Η καραγενάνη είναι ένας φυσικός πολυσακχαρίτης που προέρχεται από ερυθροφύκη και χρησιμοποιείται σε πολλά τρόφιμα για να βελτιώνει την υφή και τη διάρκεια ζωής τους. Τη συναντάμε σε γαλακτοκομικά όπως παγωτά, σοκολατούχα γάλατα, μαρμελάδες, κρέμες και τυριά-κρέμα, αλλά και σε επεξεργασμένα τρόφιμα όπως σάλτσες, μπισκότα, γάλατα σόγιας και αλλαντικά. Στις ετικέτες εμφανίζεται συνήθως ως Ε 407.
Παρότι οι αρνητικές επιδράσεις της είχαν ήδη παρατηρηθεί σε ζώα, ερευνητές του Γερμανικού Κέντρου για την Έρευνα στον Διαβήτη (Deutsches Zentrum fuer Diabetesforschung – DZD) εξέτασαν για πρώτη φορά την επίδραση της καραγενάνης στον ανθρώπινο οργανισμό. Στη μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο ΒΜC Medicine, συμπεριέλαβαν υγιείς άνδρες με ΔΜΣ μικρότερο από 30 kg/m² (μέσος ΔΜΣ 24,5 kg/m²) οι οποίοι έλαβαν είτε καραγενάνη στο πλαίσιο της καθημερινής τους διατροφής, σε ποσότητα σχεδόν διπλάσια ως τριπλάσια της καθημερινής δόσης που καταναλώνεται στις ΗΠΑ, είτε ένα εικονικό φάρμακο. Και οι δύο ομάδες παρατηρήθηκαν επί δύο εβδομάδες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, παρατηρήθηκε αύξηση της διαπερατότητας του λεπτού εντέρου, πιθανότατα λόγω φλεγμονής του εντέρου.
«Η έρευνά μας υποδηλώνει ότι η κατανάλωση καραγενάνης, παρόμοια με ό,τι έχει παρατηρηθεί σε μελέτες σε ζώα, μπορεί να βλάψει τη λειτουργία του φραγμού του εντέρου», εξηγεί ο καθηγητής Δρ. Robert Wagner. «Αυτό θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες στην υγεία και να αυξήσει τον κίνδυνο φλεγμονωδών ασθενειών» προειδοποίησε.
O κίνδυνος διαβήτη και φλεγμονής
Εξετάζοντας και την ευαισθησία στην ινσουλίνη, την αποτελεσματικότητα δηλαδή της ορμόνης να μειώνει το σάκχαρο στο αίμα, η ερευνητική ομάδα συμπέρανε ότι αυτή ήταν μειωμένη στους συμμετέχοντες με μεγαλύτερο σωματικό βάρος. Εντούτοις, η δράση της ινσουλίνης δεν μεταβλήθηκε σημαντικά από την καραγενάνη στους συμμετέχοντες με φυσιολογικό βάρος. Επιπλέον, οι υπέρβαροι άνδρες είχαν την τάση να αυξάνουν τους δείκτες φλεγμονής στο αίμα και να εμφανίζουν σημάδια φλεγμονής στον υποθάλαμο -την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για το μεταβολισμό του σακχάρου και την όρεξη- υπό υψηλότερη κατανάλωση καραγενάνης.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, ο καθηγητής Δρ. Norbert Stefan επισήμανε ότι «οι συμμετέχοντες μας ήταν, κατά μέσο όρο, πιθανώς ακόμη πολύ υγιείς, για να παρουσιάσουν σημαντικές μεταβολικές επιπτώσεις από την καραγενάνη. Ωστόσο, σε ηλικιωμένα ή υπέρβαρα άτομα, οι επιδράσεις θα μπορούσαν να είναι ισχυρότερες. Για να επιβεβαιωθεί αυτό, είναι απαραίτητες περαιτέρω μελέτες σε αυτές τις ομάδες πληθυσμού».
«Δεδομένης της ευρείας χρήσης της καραγενάνης στα τρόφιμα, οι πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη», καταλήγει ο καθηγητής Δρ. Wagner. «Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς τα πρόσθετα τροφίμων μπορούν να επηρεάσουν την υγεία μας, προκειμένου να διατυπώνουμε τεκμηριωμένες συστάσεις προς το κοινό».
