Ο πληθυσμός της γης γερνά διαρκώς. Μελέτες εκτιμούν ότι, έως το 2030, ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω θα έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού, φτάνοντας τα 1,4 δισεκατομμύρια άτομα. Το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής σημαίνει περισσότερα χρόνια με γηριατρικά σύνδρομα καθώς και αυξανόμενες ανάγκες φροντίδας λόγω της ανοσογήρανσης. Υπάρχει ωστόσο η δυνατότητα πρόληψης με στόχο την υγιή γήρανση.
Συνεπώς, καθώς ο πληθυσμός παγκοσμίως γηράσκει, η αξία της πρόληψης μέσω του εμβολιασμού είναι ακόμη μεγαλύτερη, συμβάλλοντας στο να παραμείνουν οι ενήλικες υγιείς και παραγωγικοί και μειώνοντας το κόστος υγειονομικής περίθαλψης.
Η περίοδος που διανύουμε, η «εμβολιαστική», όπως συνηθίζεται να αποκαλούμε καθώς σηματοδοτεί την έναρξη του ετήσιου αντιγριπικού εμβολιασμού, υπενθυμίζει την αξία της προστασίας απέναντι στη συνηθέστερη λοίμωξη του χειμώνα, γίνεται όμως και αφορμή συζήτησης μεταξύ γιατρών και ασθενών και για τους υπόλοιπους εμβολιασμούς που περιγράφονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων 2024. Ένα νόσημα το οποίο δεν γνωρίζει εποχή ωστόσο η εμφάνιση του μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του νοσούντα, είναι ο έρπητας ζωστήρας.
Έρπης ζωστήρας: ένα σοβαρό και επώδυνο νόσημα
Ο έρπητας ζωστήρας είναι ένα εξαιρετικά επώδυνο λοιμώδες νόσημα που πλήττει συνήθως τους ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας. Προκαλείται από τον ιό του έρπητα ζωστήρα-ανεμοβλογιάς (VZV), φορείς του οποίους είναι πάνω από το 90% των ενηλίκων ηλικίας 50 ετών και άνω· η αρχική έκθεση στον ιό προκάλεσε κάποτε την ανεμοβλογιά και έκτοτε παρέμεινε σε λανθάνουσα κατάσταση στον οργανισμό.
Η εμφάνισή του οφείλεται κυρίως στο ότι οι αμυντικοί μηχανισμοί του ανοσοποιητικού συστήματος εξασθενούν είτε φυσιολογικά με τη γήρανση, κυρίως μετά την ηλικία των 50 ετών, είτε λόγω ανοσοκαταστολής από κάποια ασθένεια ή θεραπεία. Για έναν στους τρεις, ο ιός θα «ξυπνήσει» και θα προκαλέσει έρπητα ζωστήρα, εκτοξεύοντας τις πιθανότητες για σοβαρές επιπλοκές όπως:
- η μεθερπητική νευραλγία, νευροπαθητικός πόνος που μπορεί να διαρκέσει για μήνες ή και χρόνια, χωρίς να υπάρχουν ιδιαίτερα αποτελεσματικές θεραπείες για την ανακούφιση των ασθενών
- ο οφθαλμικός έρπης ζωστήρας, που προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ιού στο γάγγλιο του τρίδυμου νεύρου και μπορεί να οδηγήσει σε βαριές καταστάσεις, ακόμη και σε απώλεια όρασης.
Οι επώδυνες επιπλοκές, η μεγάλη συχνότητα της νόσου, αναδεικνύουν την τεράστια αξία του εμβολιασμού έναντι του έρπητα ζωστήρα, αναγκαίου ακόμη για έναν σημαντικό λόγο: ο έρπητας ζωστήρας δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή, ενώ και η αποτελεσματικότητα των θεραπειών για την αντιμετώπιση του πόνου είναι περιορισμένη.
Η αξία όλων των εμβολιασμών
Κάθε χρόνο, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών στη χώρας μας δημοσιεύει συστάσεις για τη διενέργεια εμβολιασμών, ειδικά διαμορφωμένες για κάθε ηλικιακή ομάδα. Το Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων για το 2024 περιλαμβάνει τα εμβόλια της γρίπης, του τριπλού για τέτανο – διφθερίτιδα – κοκκύτη, του πνευμονιοκόκκου, του έρπητα ζωστήρα.
Τα ετήσια εμβόλια έναντι της γρίπης και του έρπητα ζωστήρα (δύο δόσεις) συστήνονται παραδοσιακά στα άτομα 60 ετών και άνω, και επιπλέον το εμβόλιο του πνευμονιοκόκκου από τα 65 έτη και μετά.
Τέλος, στο φετινό πρόγραμμα συγκαταλέγονται και το εμβόλιο έναντι του κορωνοϊού -που προκαλεί την COVID-19- και το εμβόλιο έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), σε άτομα 60 ετών και άνω και 75 ετών και άνω, αντίστοιχα.
