Με διπλή νομοθετική παρέμβαση μέσα στο φθινόπωρο θα επιχειρήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να λύσει τον «γόρδιο δεσμό» τόσο για τα εκτός σχεδίου οικόπεδα με εμβαδόν άνω των 4 στρεμμάτων, όσο και για τα κατά παρέκκλιση άρτια και οικοδομήσιμα ακίνητα.
Με τα νομοθετήματα αυτά, αναμένεται να μπει τέλος στην ομηρεία χιλιάδων μικροϊδιοκτητών οικοπέδων σε εκτός σχεδίου περιοχές. Ηδη, στις περιοχές αυτές έχει επέλθει πλήρης παράλυση στην αγορά ακινήτων, έπειτα από τη γνωστή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για οικόπεδο στην Πάτμο.
Σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ, η εξασφάλιση της οικοδομησιμότητας προϋποθέτει πλέον και την ύπαρξη από το 1985 πρόσοψης σε κοινόχρηστο δρόμο.
Από τα στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) προκύπτει ότι σε πολλές περιοχές «πάγωσαν» τελείως η έκδοση οικοδομικών αδειών, οι οικοδομικές εργασίες και οι αγοραπωλησίες γεωτεμαχίων που ήταν σε εξέλιξη.
Επιπλέον, από τον περασμένο Φεβρουάριο, δεν εκδίδονται από τις Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) πράξεις οικοδομησιμότητας για οικόπεδα που δεν διαθέτουν πρόσοψη σε αναγνωρισμένο κοινόχρηστο δρόμο. Σημειώνεται ότι το έργο της αναγνώρισης των οδών σε περιοχές εκτός σχεδίου, όπως και τα Τοπικά Χωροταξικά και Πολεοδομικά Σχέδια, δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί – ισχύσει πριν από το 2027!
Το ΥΠΕΝ, λίγο πριν από τις εθνικές εκλογές είχε υποσχεθεί να φέρει προς ψήφιση «σχετική νομοθετική ρύθμιση που θα έδινε λύσεις», όμως την τελευταία στιγμή αποσύρθηκε, με το πρόβλημα να διογκώνεται συνεχώς.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την εκτός σχεδίου δόμηση, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς προανήγγειλε πρόσφατα ότι επίκειται νέα νομοθετική ρύθμιση. Οπως ο ίδιος επεσήμανε, η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί έπειτα από την απόφαση του ΣτΕ χρήζει νομοθετικής παρέμβασης, «διότι με διευκρινίσεις, εγκυκλίους και απαντήσεις δεν δίδονται σαφείς λύσεις και τελικά δεν λαμβάνονται υπόψη».
Την ίδια στιγμή, στις πολεοδομίες όλης της χώρας η κατάσταση παραμένει εκρηκτική. Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΟΕ ΕΜΔΥΔΑΣ), έπειτα από την απόφαση του ΣτΕ:
- Τα περισσότερα πολεοδομικά γραφεία της χώρας (Υπηρεσίες Δόμησης) σταμάτησαν να εκδίδουν βεβαιώσεις όρων δόμησης, προεγκρίσεις δόμησης και άδειες δόμησης σε όλα τα ακίνητα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμών, τα οποία δεν έχουν πρόσοψη σε κοινόχρηστο δρόμο.
- Αρκετές πολεοδομίες, κυρίως στους νησιωτικούς και παραθαλάσσιους δήμους, όπου υπάρχει έντονο οικιστικό ενδιαφέρον, συνεχίζουν κανονικά την έκδοση αδειών δόμησης σε οικόπεδα που έχουν ελάχιστο εμβαδό 4.000 τ.μ. και πρόσοψη σε αγροτικό δρόμο, δηλαδή μη αναγνωρισμένο ως κοινόχρηστο.
- Υπάρχουν ακόμα και οι πολεοδομίες που ερμηνεύουν διαφορετικά την απόφαση του ΣτΕ, σε ό,τι αφορά την απαίτηση πρόσοψης σε κοινόχρηστο δρόμο από το 1985. Οι πολεοδομίες αυτές συνεχίζουν να εκδίδουν βεβαιώσεις, προεγκρίσεις και άδειες δόμησης για τα ακίνητα, τα οποία στερούνται πρόσοψης σε κοινόχρηστο δρόμο (παρότι δημιουργήθηκαν πριν από την εφαρμογή τού από 6-10-1978 ΠΔ, το οποίο αντικαταστάθηκε με το ΠΔ 24-31.5.1985 και τον Ν. 3212/2003).
Ζητούν παράταση
Με δεύτερη νομοθετική ρύθμιση πρόκειται να λυθεί και το πρόβλημα των εκτός σχεδίου και οικισμού οικοπέδων, τα οποία ήταν κατά παρέκκλιση άρτια και οικοδομήσιμα, αλλά η οικοδομησιμότητά τους καταργήθηκε με τον Νόμο 4759/20 στις 9/12/2022.
Για τα οικόπεδα αυτά παρασχέθηκε δυνατότητα οικοδόμησης, η οποία λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2023, υπό την προϋπόθεση ότι οι ιδιοκτήτες τους είχαν υποβάλει μέχρι τις 9/12/2022 αίτημα με όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την έκδοση έγγραφης βεβαίωσης της αρμόδιας Υπηρεσίας Δόμησης. Στη συνέχεια, έπρεπε να υποβάλουν μέχρι τις 30/9/2023 αίτηση για την έκδοση οικοδομικής άδειας ή προέγκρισης.
Αυτήν τη στιγμή, όλες οι πολεοδομίες υπολειτουργούν, ενώ έχουν σε εκκρεμότητα πάρα πολλές αιτήσεις, τις οποίες είναι αδύνατον να εξετάσουν μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου.
Για τον λόγο αυτό, οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών ζητούν να παραταθεί η προθεσμία για εκείνους που είχαν καταθέσει εμπρόθεσμα αιτήσεις για τα κατά παρέκκλιση οικόπεδα, αλλά και να δοθεί η δυνατότητα να ενταχθούν στη ρύθμιση και άλλοι μικροϊδιοκτήτες που δεν είχαν υποβάλει σχετική αίτηση εμπρόθεσμα.