Μετά τον καταστροφικό σεισμό της Τουρκίας τον Φεβρουάριο, αυτές οι εκλογές θα μπορούσαν να είναι οι τελευταίες για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αντιθέτως, είναι έτοιμος να κερδίσει, όπως αναφέρει ανάλυση του CNN.
Όταν ο ισχυρότατος σεισμός στον Ιζμίτ το 1999, προκάλεσε την άνοδο του Τούρκου ηγέτη στην εξουσία, πολλοί αναλυτές θεώρησαν ότι ο φονικός σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου στη νοτιοανατολική Τουρκία θα έβαζε τέλος στη διακυβέρνηση δύο δεκαετιών του Τούρκου προέδρου.
Αντ’ αυτού, ο Ερντογάν διέψευσε τους δημοσκόπους και τα ποσοστά που του έδιναν. Ο πρώτος γύρος των προεδρικών και κοινοβουλευτικών εκλογών στην Τουρκία στις 14 Μαΐου τον ανέδειξε νικητή την ώρα που οι δημοσκόποι προέβλεπαν την ήττα του.
Ο Ερντογάν απέκτησε προβάδισμα σχεδόν πέντε μονάδες έναντι του βασικού του αντιπάλου, του ηγέτη της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, και έμεινε λιγότερο από μισή ποσοστιαία μονάδα πίσω από το όριο του 50% που απαιτείται για την αυτοδυναμία.
Αυτή την εβδομάδα, ο τρίτος υποψήφιος για την προεδρία, Σινάν Ογάν, υποστήριξε δημοσίως ότι δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στον Ερντογάν, ενισχύοντας περαιτέρω τις πιθανότητές του έναντι του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, στον δεύτερο γύρο των εκλογών της Κυριακής.
«Ο λαός αποφασίζει και πιστεύω ότι θα σταθεί στο πλευρό εκείνων που υπηρέτησαν με επιτυχία το τουρκικό έθνος τα τελευταία 21 χρόνια», δήλωσε ο Ερντογάν στη δημοσιογράφο Μπέκι Άντερσον του CNN, σε συνέντευξή του που παραχώρησε την περασμένη εβδομάδα.
Ο πρόεδρος της γείτονας προσπάθησε να ευλογήσει τα γένια του παρακάμπτοντας την πολυετή οικονομική κρίση της χώρας και την πενιχρή βοήθεια της κυβέρνησής του στην επιχείρηση διάσωσης μετά τον καταστροφικό σεισμό του Φεβρουαρίου.
Επιπλέον, έχει χαρακτηρίσει τον Κιλιτσντάρογου ως έναν ερασιτέχνη πολιτικό.
Ενώ ο Σουλτάνος του Βοσπόρου προσπαθούσε να επιδείξει την πολιτική του δεινότητα και επανειλημμένως διαφήμιζε την ταχέως αναπτυσσόμενη αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, ο Κιλιτσντάρογλου παρουσιάστηκε ως η πεμπτουσία του τεχνοκράτη: ήπιος, ψύχραιμος και διαλλακτικός.
Έξι δεξιές και αριστερές ομάδες της αντιπολίτευσης ενώθηκαν πίσω από τον Κιλιτσντάρογλου, σε μια πρωτοφανή προσπάθεια να ανατρέψουν τον εν ενεργεία πρόεδρο και να ρίξουν ένα ευρύ «δίχτυ» στους Τούρκους ψηφοφόρους. Ήλπιζαν να εκμεταλλευτούν τη δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης για την χωλαίνουσα οικονομία και τις καταστροφικές συνέπειες του σεισμού.
Ο Ερντογάν, από την άλλη πλευρά, επικεντρώθηκε στην ενίσχυση των συντηρητικών του προπυργίων.
Εμβάθυνση της πόλωσης
Προτού οδηγηθεί στην κάλπη, ο πρόεδρος της Τουρκίας επισκέφθηκε την Αγία Σοφία για να προσευχηθεί για το Μπαιράμι, μεγάλη μουσουλμανική εορτή.
Ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει τη μετατροπή της σε τζαμί, το 2020, ως το μεγαλύτερο επίτευγμά του κάνοντας λόγο για αποκατάστασή της «στην αρχική της μορφή, σύμφωνα με την κληρονομιά του Μωάμεθ του Πορθητή».
Στο μεταξύ, ο Κιλιτσντάρογλου «σημάδεψε» την παραμονή του πρώτου γύρου των εκλογών αφήνοντας ουλούδια στον τάφο του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας που πρωτοστάτησε στην εκκοσμίκευση του κράτους.
Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις πάντως φαίνεται να επηρεάζουν σημαντικά τους υποστηρικτές του Ερντογάν, οι οποίοι μάλλον δεν έχουν σχεδόν καθόλου επηρεαστεί από την παραπαίουσα οικονομία της χώρας ή την απαράδεκτη αντίδραση της κυβέρνησης στον σεισμό, που κόστισε τη ζωή σε πάνω από 50.000 ανθρώπους στην Τουρκία και τη γειτονική Συρία.
«Πιστεύω ότι ο Ερντογάν θα κερδίσει», δήλωσε η Γκοζντέ Ντεμιρσί στο CΝΝ και πρόσθεσε:
«Αυτό είναι ελευθερία, δείχνοντας τη μαντήλα της. Ο Ερντογάν ήρε τους περιορισμούς για το χιτζάμπ στον δημόσιο τομέα το 2013, χαρακτηρίζοντας την απόφαση αυτή ως το τέλος μιας «σκοτεινής περιόδου. Έχω αυτή την ελευθερία λόγω Ερντογάν. Αυτοί (η αντιπολίτευση) δεν το θέλουν αυτό. Δεν θέλουν την ελευθερία».
Οι επικριτές του Ερντογάν υποστηρίζουν ότι ενίσχυσε περαιτέρω τους υποστηρικτές του εξαπολύοντας αβάσιμους ισχυρισμούς στο στρατόπεδο της αντιπολίτευσης. Κατηγόρησε ουκ ολίγες φορές τον Κιλιτσντάρογλου ότι συνεργάζεται με κουρδικές τρομοκρατικές ομάδες κι ότι δεν είναι καλός μουσουλμάνος.
«Αυτή η στρατηγική του «δεν είναι καλός μουσουλμάνος και υποστηρίζεται από τρομοκράτες» άρεσε στους δεξιούς ψηφοφόρους που υποτίθεται ότι θα επέλεγαν τον Κιλιτσντάρογλου», δήλωσε ο Σονέρ Καγκαπτέι, ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Πολιτικής της Ουάσινγκτον για την Μέση Ανατολή.
Ο ίδιος πάντως υποστηρίζει ότι, ενώ το μήνυμα του Ερντογάν δεν είχε απήχηση στις μεγάλες πόλεις της Τουρκίας και στις σχετικά εύπορες νότιες παραθαλάσσιες περιοχές, οι οποίες ψήφισαν σε μεγάλο βαθμό την αντιπολίτευση, συγκέντρωσε την απαραίτητη υποστήριξη από τα φτωχότερα μέρη της χώρας, δηλαδή τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.
Επιπλέον, τα μηνύματα Ερντογάν ενισχύθηκαν από την ευρεία επιρροή του στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, υποστήριξαν οι επικριτές του Σουλτάνου του Βοσπόρου.
«Ο πρόεδρος Ερντογάν δεν πρέπει να υποτιμάται επειδή χρησιμοποιεί πάντα πολιτικές τακτικές με χυδαίο τρόπο», τόνισε ο Σερέν Σελβίν Κορκμάζ, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου «InstanPol» με έδρα την Κωνσταντινούπολη.
«Χρησιμοποιώντας τους κρατικούς πόρους και τη συνολική δύναμη των μέσων ενημέρωσης έχει εξασφαλίσει ότι είναι ο ένας και μοναδικός στην πολιτική αρένα», δήλωσε.
Παρ’ όλα αυτά, ο Ερντογάν βρίσκεται σε καθοδική πορεία.
Ο επαναληπτικός γύρος της Κυριακής είναι ο πρώτος δεύτερος γύρος προεδρικών εκλογών που διεξάγεται στην ιστορία της χώρας , αναφέρει το CNN.
Το 2019, το κυβερνών κόμμα του Ερντογάν έχασε τις μεγάλες πόλεις στις δημοτικές εκλογές, συμπεριλαμβανομένης της γενέτειράς του, της Κωνσταντινούπολης. Στις 14 Μαΐου, η πλειοψηφία των ψήφων πήγε στην αντιπολίτευση. Ο Ερντογάν φέρεται να είχε πει κάποτε:
«Αν χάσουμε την Κωνσταντινούπολη, χάνουμε την Τουρκία …Αγαπάει την Κωνσταντινούπολη επειδή συμβολίζει την οθωμανική δύναμη και την ατζέντα εξουσίας του … Θέλει να κάνει την Τουρκία ξανά μεγάλη. Θέλει να αποκαταστήσει το οθωμανικό μεγαλείο», τόνισε ο Σερέν Σελβίν Κορκμάζ, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου InstanPol.
Προς το παρόν, ο Ερντογάν φαίνεται να είναι έτοιμος να επιβιώσει από τις πολιτικές και τις «τεκτονικές» μετατοπίσεις της Τουρκίας.
«Το ερώτημα δεν είναι «αν θα κερδίσει» (την Κυριακή), αλλά τι είδους νίκη θα είναι αυτή . Εάν ο Ερντογάν σαρώσει στον δεύτερο γύρο, θα δικαιωθεί για τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του, την έλλειψη κράτους δικαίου και το τέλος της κοινωνικής αυτονομίας», πρόσθεσε ο Κορκμάζ.
