Ο ΟΗΕ είχε αρχίσει εδώ και κάποιο καιρό να προετοιμάζεται για την ενδεχόμενη επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ και για τις πιθανές περικοπές στην αμερικανική χρηματοδότηση και στη δέσμευση της χώρας προς τον οργανισμό, έχοντας την εμπειρία της πρώτης προεδρίας του.
Μεταξύ των 193 μελών του οργανισμού υπήρχε μια αίσθηση «déjà vu και κάποια αναταραχή», δήλωσε ανώτερος Ασιάτης διπλωμάτης μετά την ανακοίνωση της νίκης του Ρεπουμπλικάνου στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.
Από την άλλη, ενδεχόμενη υποχώρηση του ρόλου των ΗΠΑ στον ΟΗΕ μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για την Κίνα, καθώς ήδη το Πεκίνο επιδιώκει να ενισχύσει την επιρροή του στην παγκόσμια διπλωματία.
Ο Τραμπ δεν έχει δώσει διευκρινίσεις αναφορικά με την εξωτερική πολιτική που πρόκειται να ακολουθήσει στη δεύτερη θητεία του, αλλά η δυναμική προσωπικότητά του και η προσέγγισή του της «ειρήνης μέσω της ισχύος» φαίνεται ότι θα καταφέρει να κάνει τους ηγέτες να υποκύψουν στις επιθυμίες του.
Ο Ρεπουμπλικάνος έχει δηλώσει ότι θα βάλει τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία και αναμένεται να στηρίξει ένθερμα το Ισραήλ στη σύγκρουσή του με τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Μεταξύ των βασικών ανησυχιών στον ΟΗΕ είναι αν οι ΗΠΑ θα αποφασίσουν να μειώσουν τη χρηματοδότηση προς τον οργανισμό και να αποσυρθούν από σημαντικούς θεσμούς και συμφωνίες, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα.
Η αμερικανική χρηματοδότηση είναι η πιο άμεση ανησυχία. Η Ουάσινγκτον είναι η μεγαλύτερη χρηματοδότης του ΟΗΕ – με την Κίνα στη δεύτερη θέση–, καθώς προσφέρει το 22% του βασικού προϋπολογισμού του ΟΗΕ και το 27% του προϋπολογισμού για τις ειρηνευτικές αποστολές.
«Εξαιρετικά δύσκολη χρονιά»
Την προηγούμενη φορά που βρέθηκε στην προεδρία των ΗΠΑ ο Τραμπ ήθελε να περικόψει περίπου το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της αμερικανικής διπλωματίας και της χρηματοδότησης οργανισμών αρωγής, όμως το Κογκρέσο δεν του το επέτρεψε.
«Ο ΟΗΕ γνώριζε ότι ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπος με την επιστροφή του Τραμπ. Παρασκηνιακά έχουν γίνει συνετά σχέδια για το πώς θα διαχειριστεί τυχόν περικοπές στον αμερικανικό προϋπολογισμό», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Γκόουαν ο οποίος επιβλέπει το έργο του International Crisis Group στον ΟΗΕ.
«Οπότε ο (γενικός γραμματέας Αντόνιο) Γκουτέρες και η ομάδα του δεν είναι εντελώς απροετοίμαστοι, αλλά γνωρίζουν ότι η επόμενη χρονιά θα είναι εξαιρετικά δύσκολη», πρόσθεσε.
Κατά την πρώτη προεδρία του ο Τραμπ ήταν επικριτικός έναντι του ΟΗΕ και αντιμετώπιζε με επιφυλακτικότητα την πολυπολικότητα. Ανακοίνωσε σχέδια για την αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ΠΟΥ, απέσυρε τη χώρα από το Συμβούλιο του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την UNESCO, τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα και τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Όταν τον διαδέχθηκε ο Μπάιντεν το 2021, ανακάλεσε την απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από τον ΠΟΥ και επανέφερε τη χώρα στην UNESCO και τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. Ο Τραμπ έχει δηλώσει στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ότι θα αποσύρει εκ νέου τις ΗΠΑ από αυτή τη συμφωνία, αν εκλεγεί.
Πριν τις αμερικανικές εκλογές ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης είχε εκτιμήσει ότι μια νίκη Τραμπ θα είναι «καταπληκτικά νέα για την Κίνα», υπενθυμίζοντας ότι στη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ρεπουμπλικάνου «η κινεζική επιρροή στον ΟΗΕ αυξήθηκε κατά πολύ».
Ο διπλωμάτης, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, πρόσθεσε ότι αν ο Τραμπ μειώσει και πάλι την αμερικανική χρηματοδότηση προς τον ΟΗΕ και αποσύρει τις ΗΠΑ από διεθνείς συμφωνίες, «αυτό απλώς θα δώσει στην Κίνα την ευκαιρία να παρουσιάσει τον εαυτό της τη μεγαλύτερη υπερδύναμη του πολυπολικού κόσμου».
