Τα κατάλοιπα της πανδημίας του κορωνοϊού είναι ποικίλα και αποτυπώνονται σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας. Πέρα από την προφανή απειλή της δημόσιας και ατομικής μας υγείας, ο κορωνοϊός έχει καταφέρει να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία, το περιβάλλον, τις μέχρι σήμερα καταναλωτικές και συμπεριφοριστικές μας συνήθειες, ενώ έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη ψυχική μας υγεία.
Είναι δεδομένο ότι η έλευση και επικράτηση του κορωνοϊού, άφησε πίσω δεκάδες εκατομμύρια νέες, καταθλιπτικές διαταραχές, όπως αναφέρει και η διεθνή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «The Lancet». Η έρευνα έδειξε ότι τα περιστατικά μείζονος κατάθλιψης και αγχώδους διαταραχής στον κόσμο έχουν αυξηθεί κατά 28% και 26% αντίστοιχα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με τις γυναίκες και τους νέους, να είναι κατά κύριο λόγο οι «πρωταγωνιστές».
Η συζήτηση για τη ψυχική υγεία ωστόσο, ξεκίνησε να γίνεται δειλά δειλά πριν ακόμη εμφανιστεί η covid-19 στη ζωή μας. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν ένας τρόπος να αποδοθεί το Mental Health Awaraness ή αλλιώς να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος για τα θέματα ψυχικής υγείας. Σχεδόν με τη σειρά, influencers, celebities ακόμα και απλοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ξεκίνησαν να μιλούν ανοιχτά για περιστατικά με κρίσεις πανικού και καταθλιπτικές τάσεις, ρίχνοντας «φως» στις πτυχές των ζωών τους πίσω από το καλά – αισθητικά σχεδιασμένο feed τους. Ωστόσο, κάποιος θα μπορούσε να θεωρήσει αυτό το νέο είδος παραγωγής περιεχομένου στα social media αρκετά οξύμωρο, αν αναλογιστεί ότι έχουν και αυτά μεγάλο μερίδιο ευθύνης στη ψυχική υγεία των χρηστών τους.
Έρευνες έχουν διαπιστώσει εξάλλου, ότι η χρήση των κοινωνικών μέσων αυξάνει τα συναισθήματα ανεπάρκειας, αφού οι χρήστες τείνουν να συγκρίνουν τους εαυτούς τους με άλλα (επιτυχημένα) προφίλ, νιώθοντας αδύναμοι να επιτύχουν αυτού του είδους την ιδανική ζωή που βλέπουν. Κάποιοι μάλιστα δείχνουν σημάδια κοινωνικής αναισθησίας, εννοώντας ότι δυσκολεύονται να νιώσουν χαρούμενοι με δραστηριότητες που θα απολάμβαναν διαφορετικά, ενώ η έλλειψη προσωπικής επαφής μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία της διαπροσωπικής αλληλεπίδρασης, άγχος, ακόμα και σε κατάθλιψη.
Η κατάθλιψη αφορά σε μια ψυχική νόσο που χρήζει ιδιαίτερου χειρισμού και προσοχής στη διατύπωση, γι’ αυτό και θα την αφήσουμε στην άκρη για την ώρα. Θα μιλήσουμε όμως για τις κρίσεις πανικού, μια «μάστιγα» η οποία χτυπάει την πόρτα σε ολοένα και περισσότερο κόσμο τη σημερινή εποχή.
Η κρίση πανικού είναι επί της ουσίας ένα ξαφνικό κύμα φόβου, το οποίο έρχεται απροειδοποίητα και πολλές φορές αναίτια. Είναι πιο έντονη από μια στρεσογόνα φάση που πιθανόν να αντιμετωπίσει ένα άτομο και τα πιο εμφανή συμπτώματά της είναι το αίσθημα επικείμενης καταστροφής ή κινδύνου, ο φόβος για την απώλεια ελέγχου ή το θάνατο, η ταχυπαλμία, η εφίδρωση, το τρέμουλο, η δύσπνοια και σφίξιμο στο στήθος, οι γρήγορες ανάσες, οι εξάψεις και κράμπες στην κοιλιακή χώρα, ο πονοκέφαλος, η ζαλάδα και τάσεις λιποθυμίας και τέλος, ο κόμπος στο λαιμό και δυσκολία κατάποσης.
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όσοι πάσχουμε από κρίσεις πανικού, είναι ο έντονος φόβος της προσμονής μιας ακόμη κρίσης πανικού! Πολλές φορές, τείνουμε να συνδυάζουμε καταστάσεις και μέρη με αρνητικά συναισθήματα τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε μια κρίση. Από προσωπική εμπειρία για παράδειγμα, μέρη με πολυκοσμία ή με υψηλή θερμοκρασία θεωρούνται απαγορευτικά.
Τι μπορούμε να κάνουμε όμως σε περίπτωση που μια κρίση πανικού μας «χτυπήσει» την πόρτα; Αρχικά η νούμερο ένα λύση δε θα μπορούσε να είναι άλλη από την ψυχοθεραπεία. Επειδή όμως για πολλούς/-ες αυτή η επιλογή μπορεί να είναι δύσκολα υλοποιήσιμη, υπάρχουν και άλλα κόλπα τα οποία μπορούν να φανούν βοηθητικά, τουλάχιστον σε πρώτη φάση.
Ένα από τα κόλπα αυτά στηρίζεται στη θεωρία των σωστών αναπνοών. Κάθε τεχνική χαλάρωσης που μετριάζει την αντίδραση του οργανισμού στο στρες βασίζεται στη σωστή αναπνοή και ιδιαίτερα στις βαθιές εισπνοές, όποτε μπορείτε να δοκιμάσετε αυτό για αρχή! Επιπλέον, είναι σημαντικό να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι αυτό που συμβαίνει θα κρατήσει μόλις μερικά λεπτά. Δε θα είναι κάτι μόνιμο, ούτε θανατηφόρο, όπως σκεφτόμαστε συνήθως. Αφού παρέλθει το διάστημα της κρίσης, και όσο ακόμα οι σκέψεις σας βρίσκονται σε σύγχυση, μπορείτε να δοκιμάσετε να τις «καταγράψετε», ώστε να κατανοήσετε πλήρως τί είναι αυτό που σας τρομάζει τελικά.
Μια ακόμη συμβουλή, η οποία είναι εξίσου σημαντική, απευθύνεται αυτή τη φορά στους φίλους, όλων εμάς που πάσχουμε από κρίσεις άγχους. Φράσεις όπως «χαλάρωσε», «ηρέμησε», «μην αγχώνεσαι» είναι το τελευταίο πράγμα που θέλουμε να ακούσουμε. Αντιθέτως, συμβουλές όπως «πάρε μια βαθιά ανάσα» και «μίλησε μου» μπορούν να μας «ξεκλειδώσουν» και ως δια μαγείας να καταφέρουμε να φύγουμε από την κρίση.
Γενικά είναι σημαντικό να υπενθυμίζουμε στους εαυτούς μας ότι η ζωή δε μπορεί να είναι συνεχώς ρόδινη. Δυσκολίες θα έρχονται και θα φεύγουν, επιτυχίες και αποτυχίες θα αντιμετωπίζουμε συχνά. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τα άγχη μας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η ψυχική μας υγεία εξάλλου, χρειάζεται την ίδια προσοχή με τη σωματική μας υγεία. Ειδικά σε μια περίοδο όπου δίνεται το «βήμα» για να ανοίξει η κουβέντα γύρω από τις ψυχικές διαταραχές, καλό θα ήταν να μιλάμε ανοιχτά για όσα μας προβληματίζουν, να ελέγχουμε με προσοχή τις «προκλήσεις» που καθημερινά αντιμετωπίζουμε και τέλος, πολύ βασικό, να «αποκωδικοποιήσουμε» τους εαυτούς μας έτσι ώστε να τους γνωρίσουμε καλύτερα.
Έχει έρθει η ώρα να «εκμεταλλευτούμε» την αμεσότητα και την ελευθερία λόγου που μας δίνουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με σκοπό να μπορέσουμε να περνάμε τα δικά μας μηνύματα, να βοηθήσουμε και βοηθηθούμε. Έχει έρθει ώρα να σταματήσουμε να γινόμαστε πλέον έρμαια των ιδανικών που προβάλλονται στο διαδίκτυο. Αντ’ αυτού μπορούμε να ακολουθούμε προφίλ που μας κάνουν να νιώθουμε όμορφα και που μας μεταδίδουν αλήθειες και πραγματικότητες. Η καλύτερη επιρροή εξάλλου είναι αυτή που είναι γνήσια.