Σχεδόν 10 εκατομμύρια θανάτους ετησίως εκτιμάται ότι θα προκαλεί έως το 2050 το εγκεφαλικό επεισόδιο, ιδίως σε χώρες χαμηλότερου εισοδήματος. Σύμφωνα με νέα έκθεση, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, οι επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία, αλλά και την οικονομία αναμένεται να είναι δυσβάσταχτες.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα ερευνητικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο Lancet Neurology Commission, δεδομένης της γήρανσης και της αύξησης του πληθυσμού στις περισσότερες χώρες, ο αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν κάθε χρόνο από εγκεφαλικό επεισόδιο παγκοσμίως εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 50% έως το 2050, φτάνοντας τα 9,7 εκατομμύρια θανάτους, μέγεθος που κοστίζει τρισεκατομμύρια δολάρια στα συστήματα υγείας των κρατών. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να προκαλέσει αυξανόμενες επιπτώσεις στην υγεία και την οικονομία μεταξύ 2020 και 2050, οι οποίες μάλιστα θα επηρεάσουν δυσανάλογα τα λιγότερο ανεπτυγμένα κράτη.
Σύμφωνα με την ανάλυση ο αριθμός των θανατηφόρων εγκεφαλικών επεισοδίων ή αυτών που οδηγούν σε αναπηρία έχει σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια, με τη συντριπτική πλειονότητα των ασθενών να προέρχονται από χώρες χαμηλού ή μέτριου εισοδήματος, όπου ο επιπολασμός της πάθησης αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό. Αυτό αναμένεται να διευρύνει το χάσμα με τα πιο εύρωστα οικονομικά κράτη, παρουσιάζοντας αύξηση από 5,7 εκατομμύρια το 2020 σε 8,8 εκατομμύρια το 2050. Αντίθετα, οι θάνατοι από εγκεφαλικά επεισόδια στις πιο ανεπτυγμένες χώρες εκτιμάται ότι θα παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητοι σε περίπου 900.000 μεταξύ 2020 και το 2050. Αυτό δείχνει ότι παγκοσμίως το ποσοστό των θανάτων από εγκεφαλικά επεισόδια στα λιγότερο ανεπτυγμένα κράτη θα αυξηθεί από 86% το 2020 σε 91% το 2050.
Ο καθηγητής Jeyaraj Pandian, εκλεγμένος Πρόεδρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εγκεφαλικού και κύριος συντάκτης του περιοδικού The Lancet Regional Health – Southeast Asia Series on stroke in Southeast Asia δήλωσε: «Στην Ασία παρατηρήθηκε το μεγαλύτερο ποσοστό θανατηφόρων εγκεφαλικών παγκοσμίως το 2020 (61%, περίπου 4,1 εκατομμύρια θάνατοι), αριθμός που αναμένεται να παρουσιάσει περαιτέρω αύξηση, αγγίζοντας το 69% έως το 2050 (περίπου 6,6 εκατομμύρια θάνατοι). Αν και μικρότερος σε σχέση με την Ασία, ο αριθμός των ετήσιων παγκόσμιων θανάτων από εγκεφαλικά επεισόδια στις χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής αναμένεται να αυξηθεί από 6% το 2020 (403.000) σε 8% (765.000) το 2050. Πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά τι προκαλεί αυτήν την αύξηση, συμπεριλαμβανομένης της αυξανόμενης επιβάρυνσης των ανεξέλεγκτων παραγόντων κινδύνου, ιδιαίτερα της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της έλλειψης υπηρεσιών πρόληψης και φροντίδας των εγκεφαλικών επεισοδίων σε αυτές τις περιοχές. Εάν δεν αναλάβουμε επείγουσα δράση, οι θάνατοι από εγκεφαλικό επεισόδιο στη νοτιοανατολική και ανατολική Ασία και την Ωκεανία θα αυξηθούν κατά σχεδόν 2 εκατομμύρια, από 3,1 εκατομμύρια το 2020 σε δυνητικά 4,9 εκατομμύρια το 2050».
Εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, ένας από τους βασικούς Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που στοχεύει στη μείωση των 41 εκατομμυρίων πρόωρων θανάτων από μη μεταδοτικές ασθένειες -συμπεριλαμβανομένου του εγκεφαλικού επεισοδίου- κατά ένα τρίτο έως το 2030, δεν θα επιτευχθεί.
Τεράστια η οικονομική επιβάρυνση
Οι οικονομικές προβλέψεις δείχνουν ότι το συνδυαστικό κόστος του εγκεφαλικού, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων δαπανών και της απώλειας εισοδήματος, θα αυξηθεί από 891 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως το 2017 σε έως και 2,31 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2050, μια οικονομική επίπτωση που αναμένεται να γίνει περισσότερο αισθητή στην Ασία και Αφρική. Παρ’ όλα αυτά, το συνολικό μερίδιο στο παγκόσμιο κόστος εκτιμάται ότι θα παραμείνει μικρό.
Με βάση τα ευρήματα της ποιοτικής ανάλυσης, οι συντάκτες προχώρησαν σε συστάσεις, βασισμένες σε στοιχεία σχετικά με την επιτήρηση, την πρόληψη, την φροντίδα και την αποκατάσταση:
- Καθιέρωση συστημάτων επιτήρησης χαμηλού κόστους για την παροχή ακριβών επιδημιολογικών δεδομένων, που καθοδηγούν την πρόληψη και τη θεραπεία.
- Ευαισθητοποίηση του κοινού και δράση για τη βελτίωση του υγιεινού τρόπου ζωής και την πρόληψη
- Προτεραιότητα στον αποτελεσματικό σχεδιασμό των υπηρεσιών φροντίδας, ανάπτυξη ικανοτήτων, εκπαίδευση, παροχή κατάλληλου εξοπλισμού, θεραπειών και φθηνών φαρμάκων και επαρκής κατανομή πόρων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
- Προσαρμογή συστάσεων που βασίζονται σε στοιχεία σε περιφερειακά πλαίσια, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης, και της υποστήριξης και επίβλεψης των εργαζομένων στον τομέα της υγείας
- Δημιουργία τοπικών, εθνικών και περιφερειακών οικοσυστημάτων με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων, για τη συνδημιουργία, τη συν-εφαρμογή και την παρακολούθηση της επιτήρησης, της πρόληψης, της φροντίδας και της αποκατάστασης του εγκεφαλικού.
«Ένα από τα πιο κοινά προβλήματα στην εφαρμογή των συστάσεων είναι η έλλειψη χρηματοδότησης. Η Επιτροπή συνιστά τη θέσπιση νομοθετικών ρυθμίσεων και φορολογιών για τα ανθυγιεινά προϊόντα, μια παρέμβαση που όχι μόνο θα μείωνε την κατανάλωσή τους, αλλά θα αποφέρει επίσης μεγάλα έσοδα, που μπορούν να απορροφηθούν στη χρηματοδότηση προγραμμάτων και υπηρεσιών πρόληψης, μειώνοντας παράλληλα τη φτώχεια, την ανισότητα στην παροχή υπηρεσιών υγείας και τη βελτίωση της ευημερίας του πληθυσμού», δήλωσε ο καθηγητής Valery L. Feigin από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Auckland στη Νέα Ζηλανδία.
Ο καθηγητής Mayowa O. Owolabi, του Πανεπιστημίου του Ibadan της Νιγηρίας και συμπρόεδρος της Επιτροπής δήλωσε: «Εκτός από τα οφέλη για την υγεία και την οικονομία, πολλές από τις συστάσεις μας θα διευκολύνουν επίσης τη μείωση της φτώχειας και της ανισότητας και θα τονώσουν τις τοπικές οικονομίες. Το εγκεφαλικό είναι μετρήσιμο, αποτρέψιμο, θεραπεύσιμο και μπορεί να προληφθεί. Με την εφαρμογή και την παρακολούθηση των συστάσεων της Επιτροπής, το παγκόσμιο βάρος του εγκεφαλικού θα μειωθεί δραστικά».
