Η εισαγωγή των νέων κριτηρίων για την εφαρμογή πρακτικών για το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση (ESG) από τον «Τειρεσία» και την Ελληνική Ένωση Τραπεζών σίγουρα εξέπληξε πολλές εταιρείες που δεν περίμεναν τόσο σύντομη υιοθέτηση των δεδομένων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων, παρότι ήδη απαιτούνται από διεθνείς οίκους αξιολογήσεις.
Οι διεθνείς τάσεις και η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές ευθύνες των επιχειρήσεων έχουν οδηγήσει στην υιοθέτηση των ESG κριτηρίων ως κεντρικού και αναπόσταστου στοιχείου πλέον στην αξιολόγηση των επιχειρήσεων από τους επενδυτές και τις τράπεζες.
Στην Ελλάδα, ο «Τειρεσίας» έχει αναλάβει την εισαγωγή νέων κριτηρίων που απαιτούν από τις εταιρείες να προσδιορίσουν και να αναφέρουν στοιχεία σχετικά με τις ESG δραστηριότητές & προτεραιότητες τους, ώστε να προσδιορίζεται μεταξύ άλλων και το ρίσκο της χρηματοδότησής τους.
Εκείνο όμως το οποίο διαπιστώνεται είναι ότι η πλειονότητα των ανώτατων στελεχών είτε δεν έχει κατανοήσει την επίδραση του νέου επιχειρηματικού πλαισίου που διαμορφώνεται, είτε δεν έχει κατάλληλα στελέχη που θα συνεισφέρουν στην εφαρμογή του στο σύνολο της επιχειρησιακής λειτουργίας.
Αντίστοιχα, ούτε τα τραπεζικά ιδρύματα είναι πλήρως προετοιμασμένα για την εφαρμογή των ESG κριτηρίων στις εταιρείες που θα χρηματοδοτήσουν τόσο οργανωτικά όσο και σε επίπεδο τεχνογνωσίας σε μια σειρά από σημαντικά θέματα, όπως η κατανόηση των στοιχείων και δεδομένων που θα λάβουν από τις εταιρείες καθώς και η ανεξάρτητη επιβεβαίωση και βαθμολόγησή τους με παρόμοιο τρόπο.
Συνοπτικά, οι προκλήσεις εφαρμογής συνοψίζονται παρακάτω:
1. Πληροφοριακά συστήματα και έλλειψη εκπαίδευσης:
Πολλές ελληνικές εταιρείες διαπιστώνουν δυσκολίες στην αναβάθμιση ή στην εισαγωγή νέων πληροφοριακών συστημάτων που είναι ικανά να συλλέγουν και να διαχειρίζονται τα ESG δεδομένα με ακρίβεια, όπως και στην εύρεση κατάλληλων στελεχών που μπορούν να διαχειριστούν τις απαιτήσεις ESG. Μέσω ΕΣΠΑ 21-27 ενδεχομένως να μπορέσουν να αναβαθμιστούν οι ΜΜΕ και σε αυτόν τον Τομέα.
2. Κόστος:
Η υιοθέτηση του ESG συνοδεύεται από κάποιο κόστος, ειδικά για μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς απαιτούνται τόσο επενδύσεις όσο και εκπαίδευση του προσωπικού. Το κόστος αυτό μπορεί να γίνει ωφέλιμη επένδυση για κάθε εταιρεία, εφόσον αντιληφθεί ότι θα πρέπει να αναθεωρήσει το επιχειρηματικό της μοντέλο μεσοπρόθεσμα ώστε να γίνει πιο ανταγωνιστική. Σε αυτό το πλαίσιο και μέσω του ΕΣΠΑ 21-27, η ελληνική πολιτεία καλείται να βοηθήσει με σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα της ΜΜΕ της Χώρας, ωθώντας την ανάπτυξή τους.
3. Kανονιστικό πλαίσιο:
Η συνεχής αλλαγή και ενημέρωση των νομοθετικών και κανονιστικών πλαισίων που διέπουν τα ESG κριτήρια και οι ασάφειες στις νομοθεσίες μπορεί να δημιουργήσουν σύγχυση στην αγορά. Η εφαρμογή των ESG κριτηρίων στην Ελλάδα από τον «Τειρεσία» αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόκληση αλλά και ευκαιρία για τις εταιρείες και τον χρηματοοικονομικό τομέα. Τα πράγματα θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο όταν θα ζητηθεί η εφαρμογή του νέου CSRD, από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όσο πιο συμβατή είναι μία επιχείρηση με τους κανόνες ESG, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ευχέρειά της να εξασφαλίσει πόρους από το τραπεζικό σύστημα, αλλά και χαμηλότερο επιτόκιο για την άντληση ρευστότητας.
Η συμπεριφορά κάθε πελάτη θα αποτυπώνεται στο ESG Score, το οποίο θα τηρείται από την Τειρεσίας, όπως συμβαίνει και σήμερα με τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την πιστοληπτική του αξιολόγηση.
Μέχρι σήμερα τα πιστωτικά ιδρύματα το έχουν αποστείλει σε 3.000 επιχειρήσεις, κυρίως μεγάλου μεγέθους και σύντομα η συμπλήρωσή του θα έχει ολοκληρωθεί σε τουλάχιστον 600, σύμφωνα με τα δεδομένα.
Τα ερωτηματολόγια που θα κληθούν να απαντήσουν οι εταιρείες, τα οποία είναι προς το παρόν προαιρετικά, ενώ δεν αποκλείεται να αποκτήσουν υποχρεωτικό χαρακτήρα, κοινοποιούν μία σειρά από πληροφορίες, όπως το εάν είναι εισηγμένες ή όχι, πόσα άτομα απασχολούν, εάν είναι ασφαλισμένες, τι πολιτικές έχουν υιοθετήσει, ποια είναι η περιβαλλοντική τους φιλοσοφία ή εάν έχουν έρθει αντιμέτωπες με κλιματικές καταστροφές.
Δύο από τα τέσσερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήδη ζητούν δεδομένα και εκθέσεις ESG στις αιτήσεις χρηματοδότησης των πελατών τους, με τα υπόλοιπα να διαφαίνεται ότι ακολουθούν άμεσα.
Η οικονομική βιωσιμότητα των οργανισμών αλλά και των Φορέων του Κράτους συνδέεται άρρηκτα πλέον με τη βιώσιμη ανάπτυξη και τα κριτήρια ESG. Όσοι την εντάσσουν εγκαίρως και ουσιαστικά στη λειτουργία τους και την επιχειρηματική/λειτουργική στρατηγική τους θα βρίσκονται πάντα ένα βήμα πιο μπροστά από τις εξελίξεις.