Για τη νέα πραγματικότητα και στην ιατροδικαστική επιστήμη μετά το ξέσπασμα του κορωνοϊού και για την μεταδοτικότητα του ιού από νεκρό σώμα, μίλησε στο Creta24 η Επίκουρη Καθηγήτρια Ιατροδικαστικής Πανεπιστημίου Κρήτης Έλενα Κρανιώτη.
Ποια είναι η νέα πραγματικότητα για την ιατροδικαστική επιστήμη , μετά το ξέσπασμα του κορονοϊού.
Η νέα πραγματικότητα επιτάσσει και για τους Ιατροδικαστές και νεκροτόμους όπως και για όλο το υπόλοιπο προσωπικό των Νοσοκομείων ενίσχυση της ατομικής προφύλαξης στο χώρο του νεκροτομείου και κατά την διενέργεια νεκροψίας νεκροτομής. Κάθε σώμα το οποίο διέρχεται από το χώρο του νεκροτομείου αντιμετωπίζεται ως πιθανός φορέας του ιού. Αυτό αφορά και τα περιστατικά που χρήζουν νεκροτομής αλλά και τα περιστατικά θανάτων με γνωστή αιτία που φιλοξενούνται στο Νεκροτομείο.
-Υπάρχει ειδική διαχείριση για τα περιστατικά θανάτων που έχουν καταλήξει από κορονοϊό;
Οι οδηγίες του ΕΟΔΥ αλλά και του Διεθνούς Κέντρου Πρόληψης Λοιμώξεων που συνάδουν και με τις οδηγίες της Διεθνούς Εταιρίας Ιατροδικαστικής (International Association of Legal Medicine) είναι κατηγορηματικές: Οι νεκροτομές σε άτομα με πιθανή, ύποπτη ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη από COVID-19 πρέπει να αποφεύγονται. Αν ο ασθενής καταλήξει στο Νοσοκομείο λόγω επιβεβαιωμένης λοίμωξης από τον SARS-CoV-2 δεν τίθεται θέμα νεκροτομής διότι η αιτία και το είδος θανάτου είναι γνωστά. Σε περιστατικά ιατροδικαστικού ενδιαφέροντος (πχ πιθανή ανθρωποκτονία) τα οποία απαιτούν νεκροτομή θα πρέπει να τηρούνται τόσο οι κανόνες ατομικής ασφάλειας όσο και αυστηροί κανόνες απολύμανσης του χώρου του Νεκροτομείου.
-Η μεταδοτικότητα του ιού είναι “ενεργή” ακόμα και από το νεκρό σώμα;
Βάσει των πρόσφατων επιδημιολογικών ερευνών η επώαση διαρκεί από 1 έως 14 ημέρες, συνήθως από 3 έως 7 ημέρες στους ζώντες. Έχει παρατηρηθεί ότι μπορεί να παραμείνει ενεργός στο νεκρό σώμα για διάστημα ημερών αλλά δεν υπάρχουν επιβεβαιωμένες μελέτες ακόμη για την συμπεριφορά του ιού στο νεκρό σώμα και δεν μπορούμε να ξέρουμε με βεβαιότητα μετά από πόσο διάστημα απενεργοποιείται. Συνεπώς οι προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται είναι ίδιες με αυτές απέναντι σε ζώντες πιθανούς φορείς.
Σε περίπτωση νεκροτομής αίμα, ούρα, κόπρανα και λοιπά βιολογικά υγρά αποτελούν πιθανά μέσα μετάδοσης και στο νεκρό καθώς έχει διαπιστωθεί ήδη η μεταδοτικότητα τους σε ζώντες.
-Οι σοροί των ατόμων που έχουν πεθάνει απο κορονοϊό μεταφέρονται σε ειδικούς σάκους;
Ναι. Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ το σώμα θα πρέπει να τοποθετείται σε ανθεκτικό, αδιάβροχο, πλαστικό σάκο με φερμουάρ και πάχος τουλάχιστον 150 μm. Στη συνέχεια το νεκρό σώμα τοποθετείται σε δεύτερο σάκο ειδικό για τη μεταφορά νεκρού ο οποίος κλείνει ερμητικά και δεν ξανανοίγει, ούτε αφαιρείται. Δεν υπάρχει ακόμη επιβεβαιωμένος νεκρός από SARS-CoV-2 στην Κρήτη, πράγμα που απευχόμαστε, αλλά αν υπάρξει έχει προβλεφθεί η διαδικασία μεταφοράς με βάση τις οδηγίες.
-Στις περιπτώσεις , στις οποίες ο θάνατος ενδέχεται να οφείλεται σε λοίμωξη απο τον κορονοϊό , αλλα δεν εχει επιβεβαιωθεί, γίνεται νεκροψία-νεκροτομή;
Όπως προανέφερα οι οδηγίες αναφέρουν να αποφεύγονται νεκροτομές σε άτομα με πιθανή ή ύποπτη λοίμωξη από COVID-19. Κάθε περιστατικό όμως θα πρέπει να αξιολογείται ξεχωριστά από τον Ιατροδικαστή και σε συνεργασία με την προανακριτική και την εισαγγελική αρχή να αποφασίζεται η δράση κατά περίπτωση ανάλογα με τα νομικά ερωτήματα και με τις δυνατότητες και υποδομές της ιατροδικαστικής Υπηρεσίας/Εργαστηρίου.
– Οι συγγενείς των θανόντων απο κορονοϊό λαμβάνουν οδηγίες για την συμπεριφορά τους απέναντι στο νεκρό σώμα;
Για λόγους πρόληψης και Δημόσιας Υγείας το προσωπικό της Μονάδας Ιατροδικαστικής διεξάγει όλες τις συνεντεύξεις συγγενών για την λήψη ιατρικού ιστορικού των θανόντων τηλεφωνικά. Στα πλαίσια αυτής της επικοινωνίας και ανάλογα με την φύση του περιστατικού ενημερώνουμε τους συγγενείς για την συμπεριφορά τους ως προς το νεκρό σώμα πάντα σύμφωνα με τις εθνικές και διεθνείς οδηγίες. Γενικά αποτρέπουμε τους συγγενείς να δουν τον νεκρό εντός του χώρου του Νεκροτομείου, και προσπαθούμε να περάσουμε το μήνυμα πως κάθε σώμα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως φορέας μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου, ανεξαρτήτως αιτίας θανάτου.
Θα ήθελα να τονίσω πως σύντομα θα δημοσιοποιηθούν οδηγίες και θέσεις της Ελληνικής Εταιρίας Ιατροδικαστικής και Ιατροδικαστικών Επιστημών: http://forensicmed.gr/, που αποτελεί το επίσημο σωματείο των Ιατροδικαστών στην Ελλάδα, σχετικά με την εφαρμογή της Ιατροδικαστικής εν καιρώ COVID-19. Επίσης στην ιστοσελίδα της Μονάδας Ιατροδικαστικής του ΠΑΓΝΗ έχουμε δημιουργήσει υποενότητα για την πανδημία COVID-19 με αναρτήσεις οδηγιών και άλλων πληροφοριών ιατροδικαστικού ενδιαφέροντος:
http://forensic.med.uoc.gr/covid19.jsp
Αγάπη Ροδίτη
