Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια συνεχώς αυξανόμενη συχνότητα μολύνσεων μέσω των τροφίμων που οφείλονται σε βακτήρια, ιούς και τοξίνες. Συνηθέστερα, οι μολύνσεις αυτές προκαλούνται από τα βακτήρια Cambylobacter και Escherichia coli (Ε. coli), ενώ συχνά παρατηρούνται λοιμώξεις από σαλμονέλα και λιστέρια.
Η αυξημένη αυτή συχνότητα των τροφιμογενών μολύνσεων οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, με κυριότερους:
– την αυξημένη ανθεκτικότητα που έχουν αναπτύξει ορισμένα βακτηριακά στελέχη στα κοινά αντιβιοτικά
– την έλλειψη σωστής υγιεινής
– τη μη τήρηση των υγειονομικών κανονισμών κατά την παραγωγή και επεξεργασία των τροφίμων.
Αυτές τις μέρες, η μόλυνση των τροφίμων από Ε. coli βρίσκεται στο επίκεντρο.
Ας δούμε λοιπόν πιο αναλυτικά τι είναι το Ε. coli, πότε είναι επικίνδυνο και πώς μπορούμε να προστατευτούμε από τη μόλυνση.
Το Ε. coli είναι ένα βακτήριο που ανήκει στην οικογένεια Enterobacteriaceae και υπάρχει φυσιολογικά στο γαστρεντερικό μας σύστημα. Οι περισσότεροι τύποι Ε. coli είναι αβλαβείς και συμβάλλουν στη καλή διατήρηση της υγείας του πεπτικού μας συστήματος. Ωστόσο, ορισμένα στελέχη E. coli μπορεί να είναι παθογόνα και να προκαλούν λοιμώξεις ή ασθένειες. Συγκεκριμένα, το E. coli O157 έχει συνδεθεί με επανειλημμένες μολύνσεις σε διάφορες αλυσίδες εστιατορίων. Πρόκειται για ένα στέλεχος του Ε. coli, που παράγει την τοξίνη Shiga και προκαλεί σοβαρές τροφιμογενείς λοιμώξεις.
Ποιες είναι οι πηγές μόλυνσης από E. Coli;
Συνήθως, η μόλυνση από Ε. coli προκαλείται από:
– Ωμό ή ανεπαρκώς μαγειρεμένο κρέας, κυρίως μολυσμένου κιμά και κόκκινου κρέατος που δεν έχει μαγειρευτεί επαρκώς,
– Μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως μη παστεριωμένο γάλα, ή γιαούρτι και τυρί από νωπό γάλα,
– Μολυσμένα φρούτα & λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί σωστά, με το σπανάκι, το μαρούλι και το λάχανο να είναι πιο επιρρεπή στη μόλυνση,
– Μολυσμένο νερό,
– Μη παστεριωμένο χυμό μήλου και μηλίτη,
– Μολυσμένες επιφάνειες και μαγειρικά σκεύη ή μαχαιροπίρουνα που έχουν έρθει σε επαφή με μολυσμένο ωμό κρέας/κοτόπουλο.
Μεταδίδεται το Ε. coli;
Το E. coli μπορεί να είναι μεταδοτικό και να μεταφερθεί από άτομο σε άτομο, σε περίπτωση που κάποιος δεν έχει πλύνει σωστά τα χέρια του και αγγίξει το στόμα του.
Επίσης, η μόλυνση μπορεί να προκληθεί και όταν οι άνθρωποι που χειρίζονται τρόφιμα δεν πλένουν σωστά τα χέρια τους μετά τη χρήση της τουαλέτας.
Οποιοσδήποτε έρχεται σε επαφή με ένα στέλεχος του E. coli που προκαλεί ασθένεια μπορεί να νοσήσει. Ωστόσο, ορισμένα άτομα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως:
– Άτομα άνω των 65 ετών
– Νεογέννητα και πολύ μικρά παιδιά
– Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
– Άτομα με ελκώδη κολίτιδα ή σακχαρώδη διαβήτη.
Ποια είναι τα συμπτώματα της μόλυνσης;
Συνήθως τα συμπτώματα της μόλυνσης από το συγκεκριμένο στέλεχος Ε. coli εμφανίζονται στις 2 έως 5 μέρες μετά τη μόλυνση από το βακτήριο και περιλαμβάνουν:
– Διάρροια (ήπια ή έντονη, μερικές φορές αιμορραγική)
– Κοιλιακός πόνος-κράμπες
– Ναυτία και εμετός
– Πυρετός
– Αφυδάτωση, κόπωση και αδυναμία.
Ποιες είναι οι επιπλοκές της μόλυνσης από E. coli;
Τα υγιή άτομα που έχουν μολυνθεί από Ε. coli συνήθως αναρρώνουν μέσα σε 10 ημέρες, με τη μόλυνση να υποχωρεί από μόνη της. Ωστόσο, υπάρχει ένα μικρό ποσοστό ασθενών (κυρίως ηλικιωμένοι και μικρά παιδιά) που μπορεί να εμφανίσουν νεφρική βλάβη, αλλά και αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο, που είναι μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση και (σε σπάνιες περιπτώσεις) μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε θάνατο.
Πώς μπορούμε να προλάβουμε τη μόλυνση από Ε. coli;
Η πρόληψη περιλαμβάνει καλή υγιεινή, σωστό μαγείρεμα τροφίμων και αποφυγή κατανάλωσης μολυσμένων ή ακατέργαστων τροφίμων.
Πιο συγκεκριμένα, για να προστατευτείτε από τις τροφιμογενείς λοιμώξεις από E. coli:
– Φροντίστε να πλένετε καλά τα χέρια σας πριν το μαγείρεμα και την κατανάλωση φαγητού, μετά την επίσκεψη στην τουαλέτα και μετά την επαφή με κάποιο ζώο.
– Αποφύγετε την κατανάλωση μη παστεριωμένου γάλατος ή χυμού μήλου.
– Πλένετε καλά και σχολαστικά όλα τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
– Διατηρείτε τα ωμά κρέατα σε ξεχωριστό σημείο στην ψύξη και στον πάγκο της κουζίνας και καθαρίστε επαρκώς τα σκεύη και τα μαχαιροπίρουνα που χρησιμοποιείτε για το ωμό κρέας.
– Μαγειρέψτε καλά το κρέας και το κοτόπουλο πριν τα καταναλώσετε.
