Η πλήρης εφαρμογή των ορόσημων ενεργειακών στόχων που καθορίστηκαν στο τελευταίο συνέδριο COP28 που πραγματοποιήθηκε στο Ντουμπάι είναι η προϋπόθεση για να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να επιταχυνθεί σημαντικά ο μετασχηματισμός του παγκόσμιου ενεργειακού χάρτη.
Αυτό διαπιστώνεται σε νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας η οποία παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ και συμπίπτει με την εβδομάδα κλίματος της Νέας Υόρκης.
Κεντρικό σημείο της COP28 ήταν η συμφωνία σχεδόν 200 χωρών να εργαστούν για ένα φιλόδοξο πακέτο παγκόσμιων ενεργειακών στόχων ως μέρος της συναίνεσης των ΗΑΕ, δεσμευόμενες να επιτύχουν καθαρές μηδενικές εκπομπές από τον παγκόσμιο ενεργειακό τομέα έως το 2050, μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, τριπλασιασμό της ενεργειακής ικανότητας των ΑΠΕ και διπλασιασμό του ρυθμού βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης έως το 2030, καθώς και επιτάχυνση της ανάπτυξης άλλων τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών.
Η νέα έκθεση του ΔΟΕ με τίτλο «Από τον Απολογισμό στη Δράση: Πώς θα εφαρμοστούν οι ενεργειακοί στόχοι της COP28», είναι η πρώτη ολοκληρωμένη παγκόσμια ανάλυση του τι θα επιτύγχανε η εφαρμογή των στόχων στην πράξη – και πώς μπορεί να γίνει.
«Οι στόχοι που έθεσαν σχεδόν 200 χώρες στο COP28 μπορούν να μεταμορφώσουν τον παγκόσμιο ενεργειακό τομέα, θέτοντάς τον σε γρήγορο δρόμο προς ένα πιο ασφαλές, προσιτό και βιώσιμο μέλλον. Για να διασφαλιστεί ότι ο κόσμος δεν θα χάσει αυτή την τεράστια ευκαιρία, η εστίαση πρέπει να στραφεί γρήγορα στην εφαρμογή», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του IEA Φατίχ Μπιρόλ. «Όπως δείχνει αυτή η νέα έκθεση του ΔΟΕ, οι ενεργειακοί στόχοι της COP28 θα πρέπει να θέσουν τα θεμέλια για τους νέους κλιματικούς στόχους των χωρών στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού – είναι ο Βόρειος Αστέρας για αυτό που πρέπει να κάνει ο ενεργειακός τομέας. Και η περαιτέρω διεθνής συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για την παροχή κατάλληλα για χρήση δικτύων, επαρκή αποθήκευση ενέργειας και ταχύτερη ηλεκτροδότηση, τα οποία είναι αναπόσπαστα στοιχεία για την γρήγορη και ασφαλή μετακίνηση της καθαρής ενέργειας».
Ο τριπλασιαμός των ΑΠΕ
Σύμφωνα με την έκθεση, ο στόχος του τριπλασιασμού της παγκόσμιας ικανότητας ΑΠΕ έως το 2030 είναι εφικτός χάρη στην ευνοϊκή οικονομία, το άφθονο παραγωγικό δυναμικό και τις ισχυρές πολιτικές. Ωστόσο, η μεγαλύτερη χωρητικότητα δεν σημαίνει αυτόματα ότι περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές θα καθαρίσει τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας του κόσμου, θα μειώσει το κόστος για τους καταναλωτές και θα μειώσει τη χρήση ορυκτών καυσίμων.
Για να ξεκλειδωθούν πλήρως τα οφέλη του τριπλασιασμού, οι χώρες πρέπει να κάνουν μια συντονισμένη ώθηση για την κατασκευή και τον εκσυγχρονισμό 25 εκατομμυρίων χιλιομέτρων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2030, σύμφωνα με την έκθεση. Ο κόσμος θα χρειαζόταν επίσης 1.500 γιγαβάτ (GW) χωρητικότητας αποθήκευσης ενέργειας έως το 2030, εκ των οποίων τα 1.200 GW πρέπει να προέρχονται από την αποθήκευση μπαταριών, μια αύξηση 15 φορές σε σχέση με το σημερινό επίπεδο.
Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη για μια πιο λεπτομερή, ειδική για κάθε χώρα προσέγγιση για την επίτευξη του κρίσιμου στόχου του διπλασιασμού της ενεργειακής απόδοσης έως το 2030. Κάτι τέτοιο θα μειώσει δυνητικά το παγκόσμιο ενεργειακό κόστος κατά σχεδόν 10%, θα μειώσει τις εκπομπές κατά 6,5 δισεκατομμύρια τόνους και θα ενισχύσει τις χώρες». ενεργειακή ασφάλεια.
Προτεραιότητα η ενεργειακή απόδοση
Ωστόσο, για να φτάσουμε εκεί απαιτείται από τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να θέτουν την ενεργειακή απόδοση ως πολύ μεγαλύτερη προτεραιότητα πολιτικής και να επικεντρώνονται αδιάκοπα σε βασικές δράσεις, επισημαίνουν οι συντάκτες της έρευνας. Για τις ανεπτυγμένες οικονομίες, αυτό σημαίνει οικοδόμηση στον ηλεκτρισμό, δεδομένου ότι ο διπλασιασμός της απόδοσης απαιτεί αύξηση του μεριδίου της ηλεκτρικής ενέργειας στην παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας στο 30% έως το 2030. Η έκθεση επισημαίνει ότι τα ηλεκτρικά οχήματα και οι αντλίες θερμότητας είναι σημαντικά πιο αποδοτικά από τις παραδοσιακές εναλλακτικές λύσεις.
Εν τω μεταξύ, για τις αναδυόμενες οικονομίες, τα ισχυρότερα πρότυπα απόδοσης –ιδιαίτερα για τον εξοπλισμό ψύξης όπως τα κλιματιστικά– είναι ζωτικής σημασίας για ταχύτερη πρόοδο. Και για χώρες χωρίς πλήρη πρόσβαση σε σύγχρονες μορφές ενέργειας, η επίτευξη του στόχου βιώσιμης ανάπτυξης για καθολική πρόσβαση σε καθαρές συσκευές μαγειρέματος μειώνει σημαντικά τη ζήτηση ενέργειας, μεταμορφώνει τις ζωές και τα μέσα διαβίωσης και αποτρέπει εκατομμύρια πρόωρους θανάτους.
Η έκθεση διαπιστώνει ότι η πλήρης επίτευξη των στόχων COP28 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την αποδοτικότητα θα μειώσει τις παγκόσμιες εκπομπές κατά 10 δισεκατομμύρια τόνους έως το 2030 σε σύγκριση με ό,τι θα αναμενόταν διαφορετικά, βοηθώντας να δοθεί στον κόσμο μια ευκαιρία να εκπληρώσει τους στόχους θερμοκρασίας της Συμφωνίας του Παρισιού. Καθορίζει επίσης βασικά σημεία αναφοράς στον ενεργειακό τομέα προκειμένου οι χώρες να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουν υποστηρικτικά νέα NDC, τα οποία αναμένεται να γίνουν το 2025.
