Εύγλωττη απάντηση προς τις προσπάθειες της Άγκυρας για εξομάλυνση των σχέσεων της με το Κάιρο, με τρόπο που δεν απαντά επί της ουσίας στις αιγυπτιακές ανησυχίες αποτελεί το διάταγμα του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, με το οποίο πρακτικά το τουρκολιβυκό μνημόνιο εισπράττει ένα ακόμη χτύπημα στην αξιοπιστία του και μάλιστα από τον περιφερειακό παράγοντα με τη μεγαλύτερη επιρροή στην ευρύτερη περιοχή.
Με το προεδρικό διάταγμα ανακηρύσσεται θαλάσσιο σύνορο Αιγύπτου – Λιβύης μονομερώς με δυτικό όριο τον 25ο μεσημβρινό, δηλαδή ακόμη δυτικότερα από το όριο της τμηματικής συμφωνίας οριοθέτησης Ελλάδας – Αιγύπτου του Αυγούστου 2020.
Αν και το διάταγμα Σίσι δεν φθάνει ώς τη μέση γραμμή (όπως γίνεται αντιληπτή από την Ελλάδα), αφήνοντας περιθώριο για μελλοντική τριεθνή συμφωνία μεταξύ Ελλάδας, Αιγύπτου και Λιβύης, πρακτικά καλύπτει ακόμη περισσότερο την Κρήτη έναντι της πιθανότητας η Τρίπολη να ζητήσει έρευνες από την τουρκική εταιρεία πετρελαίων (ΤΡΑΟ) σε σημείο κοντά στα ανατολικά του νησιού.
Πρόκειται, εν ολίγοις, για μια δεύτερη σοβαρή αμφισβήτηση των προνοιών του τουρκολιβυκού μνημονίου από την Αίγυπτο, με τρόπο μάλιστα πολύ χειρότερο για την Αγκυρα, καθώς δεν έρχεται έπειτα από συμφωνία με την Ελλάδα, αλλά με μονομερή πρωτοβουλία του κ. Σίσι.
Εάν συνδυαστούν οι ανακοινώσεις του κ. Σίσι με τις εξελισσόμενες έρευνες της ExxonMobil στα νοτιοδυτικά της Κρήτης, καθίσταται εκ των πραγμάτων σαφές προς την κυβέρνηση της Τρίπολης ότι δεν μπορεί να κινείται με μοναδικό γνώμονα και κριτήριο την εξυπηρέτηση των τουρκικών συμφερόντων κατά τρόπο που, μάλιστα, παραβιάζει τα δικαιώματα και τις ανησυχίες των κρατών της περιοχής. Το μήνυμα Σίσι, μάλιστα, αμέσως μετά την κοινή επιστολή των υπουργών Εξωτερικών Τουρκίας και Λιβύης προς τον ΟΗΕ κατά της Ελλάδας, δεν μπορεί να αγνοηθεί από την κυβέρνηση του Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπα, ο οποίος είναι σαφές πως θα απαντήσει σε συνεννόηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Τον τελευταίο λόγο στην απάντηση της Τρίπολης θα έχει η Τουρκία, η οποία επιδιώκει ενίσχυση των σχέσεων με την Αίγυπτο», εκτιμά ο καθηγητής Π. Λιάκουρας.
«Αποτελεί μια μονομερή οριοθέτηση. Είναι ακριβής με βάση το δίκαιο της θάλασσας η οριοθέτηση της Αιγύπτου. Και θέλει να καταδείξει τις διεκδικήσεις της στις περιοχές που αφέθηκαν έξω από την ελληνοαιγυπτιακή οριοθέτηση στα δυτικά του 26ου μεσημβρινού», λέει στην «Κ» ο Πέτρος Λιάκουρας, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, διευθυντής μεταπτυχιακού προγράμματος Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Ο κ. Λιάκουρας υπογραμμίζει ότι το διάταγμα Σίσι «διεμβολίζει τη λιβυκή πλευρά της τουρκολιβυκής οριοθέτησης. Τώρα επεκτείνει αυτή τη γραμμή. Αυτό μας βοηθάει διότι αποκόπτει περαιτέρω την προβολή των τουρκικών ακτών προς τη Λιβύη». Οπως λέει ο κ. Λιάκουρας, μετά την ενέργεια αυτή από πλευράς της Αιγύπτου «πρέπει να περιμένουμε την απόκριση της Λιβύης. Με τον τρόπο αυτό θέτει τεράστιο δίλημμα προς τη Λιβύη η Αίγυπτος. Αν η Τρίπολη την απορρίψει, σημαίνει ότι η πόρτα της Αιγύπτου προς τη Λιβύη θα είναι κλειστή. Και διερωτώμαι: θα το ήθελε αυτό πολιτικά η Λιβύη;». Και καταλήγει ο κ. Λιάκουρας, εκτιμώντας ότι «τον τελευταίο λόγο στην απάντηση της Λιβύης θα έχει η Τουρκία, η οποία επιδιώκει ενίσχυση των σχέσεων με την Αίγυπτο».
Σημειώνεται, τέλος, ότι ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συνομίλησε χθες τηλεφωνικά με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι.
