Οι δύο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, πέραν των πρόδηλων αναγνώσεων, προσέφεραν ορισμένα κρίσιμα ποιοτικά στοιχεία, που πρέπει να αναλυθούν ώστε να οδηγήσουν σε χρήσιμα συμπεράσματα. Το εμφατικό αποτέλεσμα, πράγματι, δεν επιδέχεται αμφισβήτησης παρά μόνο προσεκτικής ερμηνείας. Όσο αληθές είναι ότι η επικράτηση της ΝΔ δεν σημαίνει και αμνήστευση όλων των πεπραγμένων, της αδιαφάνειας και της έλλειψης λογοδοσίας της προηγούμενης περιόδου, άλλο τόσο σαφές είναι ότι η ψήφος των πολιτών προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης εμπεριείχε μια ισχυρή αξιολόγηση. Η ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, ιδίως στην ψήφο των νεότερων ηλικιών, αλλά και από τον πολιτικό χώρο του κέντρου, σηματοδοτεί μια αξιοσημείωτη επιβεβαίωση μιας υπομονετικής, αυτόνομης και ορθολογικής πορείας.
Αντιθέτως, στην ελεύθερη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνεται η έντονη αποδοκιμασία μιας στείρας πολιτικής, που δεν απέβαλε ποτέ τα γενετικά της χαρακτηριστικά: δημαγωγία, λαϊκισμός και τυχοδιωκτικές επιλογές. Καιροσκοπικές διευρύνσεις, ανερμάτιστες προτάσεις, θολό στίγμα και πάντα, στο τέλος, επίρριψη ευθυνών στους άλλους -συνήθως στο ΠΑΣΟΚ. Ο «κύκλος που κλείνει» στον ΣΥΡΙΖΑ δεν χαρακτηρίζεται μόνο από την αυταπάτη, όσο από την απαξίωση του πολιτικού ύφους και λόγου ενός κόμματος που δεν κατάφερε ποτέ να αποκτήσει αναφορά σε κάτι θετικό. Το «όχι σε όλα» χρεοκόπησε -εις διπλούν.
Το ζητούμενο είναι να αποδείξουμε πως ναι, μπορεί να υπάρξει σοβαρή αντιπολίτευση, με θετική μεταρρυθμιστική ταυτότητα. Μια αντιπολίτευση που θα σέβεται και θα εγγυάται τον συμβιωτικό χαρακτήρα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Θα αναζητά και θα προσφέρει συναινέσεις εκεί που το δημόσιο συμφέρον το αξιώνει. Θα αντιδρά σθεναρά, θα ορθώνει ανάχωμα στις επιλογές της κοινωνικής αδικίας και της συντήρησης. Μια αντιπολίτευση με τεκμηρίωση, γνώση και στόχο. Που θα μπορεί να αρθρώνει λόγο σύγχρονο, αιχμηρό και ωφέλιμο. Που θα παίρνει πρωτοβουλίες για την υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους και του κράτους δικαίου. Όλο αυτό δεν είναι μια παραταξιακή υπόθεση, αλλά ζήτημα ενίσχυσης της δημοκρατίας μας. Για αποτελεσματικό έλεγχο, διαρκή εξισορρόπηση και προστασία των θεσμικών αντίβαρων της Πολιτείας.
Μέσα στο νέο πολιτικό σκηνικό κατακερματισμού, η αποστολή αυτή αποκτά χαρακτηριστικά ταυτοτικά. Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής μπορεί και οφείλει να σηματοδοτήσει την αλλαγή. Η προεκλογική αναμέτρηση αλλά και οι πολλοί μήνες που προηγήθηκαν το απέδειξαν. Απέναντι στην τοξικότητα, προσπαθήσαμε να απαντήσουμε με περισσότερη πολιτική, στον λαϊκισμό με ρεαλισμό, στα fake news με αλήθεια. Επιμείναμε στις προτάσεις μας, τις τεκμηριώσαμε, ποτέ δεν τις εγκαταλείψαμε, παρά την πίεση. Προσωπικά ο Νίκος Ανδρουλάκης έθεσε νέα ζητήματα αιχμής: κοινωνική κατοικία, δημογραφικό. ενεργειακή δημοκρατία. Η παράταξη διεύρυνε την πολιτική συζήτηση, αναβαθμίζοντας τον δημόσιο λόγο, στην ουσία, όχι μόνο στην επικοινωνία.
Έτσι, σταθερά κι ανεπιφύλακτα, καλούμαστε να συνεχίσουμε. Μόνο έτσι μπορούμε να οικοδομήσουμε μια Κεντροαριστερά πρωταγωνίστρια ξανά. Με αρχές και αξίες, που υπερβαίνουν το απλό άθροισμα δυνάμεων, ως κάτι περιττό και αναχρονιστικό. Δική μας αναφορά είναι οι παραδόσεις της Δημοκρατικής Παράταξης και τα όνειρα της νέας γενιάς. Για να γίνουμε η φωνή όσων δεν ακούγονται. Να αγκαλιάσουμε τις ανάγκες των πολλών και να τις κάνουμε Πολιτική. Με περιεχόμενο και πρόταση. Με γνώση και πολλή δουλειά. Με το κεφάλι ψηλά, για όσα πετύχαμε, και τα πόδια σταθερά στη γη, για να πετύχουμε ακόμη περισσότερα.