Ντόμινο επιπτώσεων σε όλο το φάσμα της ελληνικής οικονομίας προκαλεί το φαινόμενο του brain drain καθώς η μαζική «διαρροή εγκεφάλων» μεταφράζεται σε απώλεια πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ που επένδυσε η χώρα στην εκπαίδευση του επιστημονικού της δυναμικού. Η μείωση της μελλοντικής παραγωγικής προοπτικής που μπορεί να εγκλωβίσει την οικονομία, εάν το φαινόμενο παγιωθεί, σε μακροχρόνια «αποανάπτυξη» απασχόλησε τον ΣΕΒ ο οποίος σε μελέτη του για το brain drain καταλήγει σε συμπεράσματα αλλά και σε προτάσεις για την ανάσχεση του φαινομένου.
Μιλώντας στην εκπομπή De Facto της Tηλεόρασης CRETA ο διευθυντής του τομέα απασχόλησης του ΣΕΒ Χρήστος Ιωάννου σημείωσε πως «από το brain drain και την ανάσχεσή του θα κριθεί η αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Οι ρίζες του προβλήματος εντοπίζονται πριν την οικονομική κρίση και την παραγωγική καθήλωση που προκάλεσε. Είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης να αντιστρέψουμε τους όρους του brain drain».
Όπως σημειώνεται στην έρευνα του ΣΕΒ, το brain drain δεν είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Αντανακλά και τις ευρύτερες παραγωγικές και διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας, που δυσκολεύουν τη δημιουργία ποιοτικών και καλά αμειβομένων θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης.
«Είναι ένα φαινόμενο που συμβάλει στον κίνδυνο εγκλωβισμού της οικονομίας σε ένα φαύλο κύκλο περιορισμένης παραγωγικής βάσης, χαμηλής προστιθέμενης αξίας, χαμηλών ειδικοτήτων και χαμηλών μισθών. Επιπλέον, λόγω του brain drain, δυσχεραίνεται περισσότερο η αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων της εποχής και η αναζωογόνηση της παραγωγικής μας βάσης με εξωστρεφή προσανατολισμό» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ.Ιωάννου.
Ο ΣΕΒ προτείνει παρεμβάσεις σε δύο επίπεδα.
Το πρώτο αφορά στον παραγωγικό μετασχηματισμό με αύξηση του μεριδίου της βιομηχανίας στο ΑΕΠ, παραγωγική μεγέθυνση των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων, ψηφιακό μετασχηματισμό και σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες.
Το δεύτερο, αφορά σε εξειδικευμένο Σχέδιο Δράσης με 5 πυλώνες:
1. Δράσεις για την παρακίνηση επιστροφής Ελλήνων υψηλών προσόντων που βρίσκονται στο εξωτερικό.
2. Δράσεις για την ανάσχεση των μαζικών εκροών του ανθρώπινου δυναμικού υψηλών προσόντων από την Ελλάδα προς το εξωτερικό.
3. Οριζόντιες δράσεις για τη διακράτηση όσο και την παρακίνηση επιστροφής με προτεραιότητα την άρση της υπερφορολόγησης της παραγωγικής εργασίας και την μείωση του υψηλού μη μισθολογικού κόστους αυτής.
4. Δράσεις διασύνδεσης των Ελλήνων του εξωτερικού με την εγχώρια επιχειρηματική και ερευνητική κοινότητα.
5. Δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού παρακολούθησης και σχεδιασμού πολιτικών για την αντιμετώπιση του brain drain.
«Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Μόνο μέσα από ισχυρή διάθεση συνεργασίας θα επαναφέρουμε στη χώρα το πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο που μετανάστευσε τα προηγούμενα χρόνια» τόνισε ο διευθυντής απασχόλησης του ΣΕΒ.
Σωτήρης Μεταξάς