Για άλλη μια χρονιά φέτος, η 25η Νοεμβρίου τιμάται ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Καταπολέμηση/ Εξάλειψη της βίας κατά των Γυναικών, συνοδευόμενη μάλιστα από ένα 16/ήμερο δράσεων.
Φορείς, οργανώσεις, πολίτες μετέχουν στις δράσεις αυτές σε όλες τις χώρες, με τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΟΗΕ, με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, για ένα θέμα που ταλανίζει τις κοινωνίες παγκοσμίως και συνιστά παγκόσμια μάστιγα.
H βία κατά των γυναικών, σε καμία περίπτωση δεν συνιστά ατομικό πρόβλημα, αλλά είναι έντονα κοινωνικό φαινόμενο που αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και σημαντική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες 16-44 ετών.
Δυστυχώς, πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρατηρείται σε όλους τους πολιτισμούς, όλες τις χώρες και τις κοινωνίες, ανεξάρτητα από έθιμα, παραδόσεις, κοινωνική τάξη, μορφωτικό ή οικονομικό επίπεδο, πολιτικό ή θρησκευτικό καθεστώς.
Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι μια παγκόσμια πανδημία. Είναι μια ηθική προσβολή για όλες τις γυναίκες και τα κορίτσια, ένα σημάδι ντροπής για όλες μας τις κοινωνίες και ένα σημαντικό εμπόδιο για μια συνεκτική, ισότιμη και αειφόρο ανάπτυξη.
Συνιστά εργαλείο ελέγχου και εκφράζεται σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, όπως στην οικονομική και κοινωνική εξάρτηση της γυναίκας από τον άντρα, στη μειονεκτική θέση των γυναικών στον χώρο της εργασίας, στις χαμηλότερες ευκαιρίες μόρφωσης για κορίτσια και γυναίκες, στην υπο-εκπροσώπηση των γυναικών σε πολιτικές θέσεις και σε θέσεις ηγεσίας κ.ά.
Και βέβαια, όλα αυτά τα θέματα, και πολύ περισσότερα, συζητούνται μεταξύ ειδημόνων και ειδικών, αρμόδιων φορέων και οργανώσεων, ειδικών επιστημόνων και ερευνητών, αλλά… όλες οι συζητήσεις και οι εκδηλώσεις γίνονται εν μέσω αυξητικών τάσεων του φαινομένου χωρίς να υπάρχει σαφής απάντηση για τα αίτια, ή σίγουρη διατύπωση για την εξάλειψή του.
Αυτό το κλίμα βέβαια είναι απογοητευτικό, όμως οι προσπάθειες πρέπει να συνεχίζονται, μετατοπίζοντάς τις, ίσως, από την καταστολή στην ΠΡΟΛΗΨΗ.
Βεβαίως, βασικός και κλασικός πυλώνας της πρόληψης είναι η παιδεία, η οποία πρέπει να ξεκινά από τις πολύ τρυφερές ηλικίες, προκειμένου να εξαλειφθούν πρωτίστως τα διάφορα κοινωνικά στερεότυπα, αλλά και να δομηθούν προσωπικότητες εμφορούμενες με αξίες και αρχές.
Ή έννοια της «πρόληψης» όμως, μπορεί να έχει και διαφορετικό χαρακτήρα, την έννοια της αποτροπής, της αποφυγής της βίας, που σε αυτήν βεβαίως σημαντικό ρόλο παίζει και το θύμα.
Η φετινή θεματική λοιπόν που επέλεξε η Ευρωπαϊκή Σοροπτιμιστική Ομοσπονδία , και ακολουθούμε όλοι οι Όμιλοι της Ευρώπης, είναι η προτροπή προς εν δυνάμει γυναίκες θύματα:
READ THE SIGNS – ΔΙΑΒΑΣΕ ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ μιας τοξικής σχέσης για να αποφύγεις την ενδοοικογενειακή βία με την ελπίδα ότι θα είναι επιτυχία αν βοηθήσει έστω και μία γυναίκα να αναγνωρίσει τα σημάδια μιας τοξικής σχέσης, έτσι ώστε να απομακρυνθεί εγκαίρως, αποφεύγοντας το μοιραίο.
Έτσι, για φέτος, αναπτύχθηκε μια ξεχωριστή θεματική, βασιζόμενη στον ένα από τους βασικούς πυλώνες της Σύμβασης της Κωνσταντινουπόλεως (για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας), την ΠΡΟΛΗΨΗ ( οι άλλες τρεις είναι η Προστασία, η Δίωξη και οι Συντονισμένες Πολιτικές ), εστιασμένη μάλιστα στη πρόληψη της βίας στο πλαίσιο των ανθρωπίνων σχέσεων.
Η βία δεν εμφανίζεται, αναγκαστικά, εξ αρχής στις ανθρώπινες σχέσεις.
Στόχος της εκστρατείας που αναλάβαμε είναι να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε έγκαιρα για σημάδια βίαιης και τοξικης συμπεριφοράς, που μπορεί να φαίνεται ακίνδυνη με την πρώτη ματιά και που όμως μπορεί να εξελιχθεί σε πραγματική βία.
Τα σημάδια αυτά, δεν πρέπει να τα αναγνωρίζουν μόνον τα εν δυνάμει θύματα, αλλά και η οικογένεια , οι φίλοι και το περιβάλλον τους. Ακόμη περισσότερο, άντρες και γυναίκες μπορεί να αναγνωρίσουν στα σημάδια αυτά τη δική τους καταχρηστική συμπεριφορά και να αναζητήσουν βοήθεια επίσης.
Ας δούμε ποια είναι αυτά τα σημάδια που πρέπει να προσέχει ο καθένας στη σχέση του ή στη σχέση ενός δικού του ανθρώπου έτσι ώστε άμεσα να δράσει προληπτικά.
Ένταση
Όταν κάνει υπερβολικές χειρονομίες, όταν επιμένει ότι τα πράγματα σοβαρεύουν αμέσως, όταν σε κατακλύζει με μηνύματα κειμένου και emails
Ζήλια
Όταν σου απαγορεύει να μιλάς σε άτομα του αντίθετου φύλου, όταν σε πιέζει να μάθει προσωπικές λεπτομέρειες της ζωής σου, όταν ξεπερνά τα προσωπικά σου όρια
Έλεγχος
Όταν ελέγχει χωρίς τη συναίνεσή σου το τηλέφωνο ή τα email σου, όταν σου υποδεικνύει πώς να ντύνεσαι και να συμπεριφέρεσαι, όταν εμφανίζεται απρόσκλητος
Απομόνωση
Όταν σε εμποδίζει να βλέπεις τους φίλους ή την οικογένειά σου, όταν έχει την απαίτηση να του αφιερώνεις όλο τον ελεύθερο χρόνο σου, όταν κακολογεί τις κοινωνικές σου επαφές
Κριτική
Όταν κάνει αρνητικά σχόλια για την εμφάνισή σου, όταν υποβαθμίζει τις ικανότητές σου, όταν δεν σέβεται τη γνώμη σου, όταν αμφισβητεί συνεχώς την προσωπικότητά σου
Σαμποτάζ
Όταν περιστασιακά κρύβει τα υπάρχοντά σου ή λέει επίμονα ψέματα κάνοντας σε να πιστεύεις ότι είσαι τρελή, όταν είναι η αιτία να χάσεις το σχολείο ή τη δουλειά
Ενοχή
Όταν σε καθιστά υπεύθυνη και σε κατηγορεί για τα προβλήματά του, όταν αποποιείται την προσωπική του ευθύνη
Θυμός
Όταν έχει έντονες εναλλαγές διάθεσης, υπερβολική αντίδραση σε θέματα με ανεξέλεγκτες εκρήξεις οργής, όταν σε πιέζει σεξουαλικά, όταν σε κάνει να νιώθεις φόβο
Για την καμπάνια αυτή, που εκπορεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Σοροπτιμιστική Ομοσπονδία, εργάστηκαν με επαγγελματισμό και αφοσίωση πολλές ομάδες ειδικών για να δημιουργήσουν το υλικό, έντυπο και ηλεκτρονικό, της Εκστρατείας δηλ. να σχεδιάσουν τα γραφικά , να βρουν τα κείμενα και να δημιουργήσουν τα 7 βιντεο για επτά διαφορετικές εκφάνσεις βίας (Τεχνολογική κατάχρηση εξουσίας, κοινωνική απομόνωση, οικονομικός έλεγχος, Ελλειψη αυτοαυτοεκτίμησης, Ταπείνωση, Σωματική κακοποίηση, Σεξουαλική Κακοποίηση).
Ο Σοροπτιμιστικός Όμιλος Ηρακλείου καλεί τους πολίτες να παρακολουθήσουν τα βίντεο αυτά από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των μελών του, όπου θα αναρτώνται ένα κάθε δύο ημέρες από τις 26 Νοεμβρίου, ευελπιστώντας να συνεισφέρει στην πρόληψη της βίας πριν ακόμη αυτή εκδηλωθεί.
