Η ανάγκη κυβερνησιμότητας στο τοπικό-αυτοδιοικητικό επίπεδο, απαιτεί παρεμβάσεις που θα ενισχύουν την τοπική διακυβέρνηση, στην βάση υλοποίησης προγραμματικών δεσμεύσεων των αιρετών αυτοδιοικητικών αρχών αλλά και του προσδιορισμού ευρύτερων λειτουργικών πλειοψηφιών, ενισχύοντας τον πυλώνα της αυτοδιοίκησης. Οι πολιτικές και διοικητικές αρμοδιότητες των αυτοδιοικητικών μονάδων, μέσα από τις νέες δομές τους, οφείλουν να προτάσσουν την φιλοσοφία της αποκέντρωσης, κάτι που οφείλει να σέβεται το κεντρικό κράτος, ενισχύοντας αυτό το μοντέλο.
Ένα από τα μεγάλα και υπαρκτά ελλείμματα που αποτυπώνονται εδώ και 10ετίες στην χώρα καλύπτει τον χώρο της Δημόσιας Διοίκησης. Μια Δημόσια Διοίκηση, για την οποία δεν υπήρξε καμία δέσμευση για την εποπτεία του μηχανισμού της. Η Δημόσια Διοίκηση πρέπει να διαμορφωθεί εκ βάθρων, πάνω σε πλαίσια άλλων προδιαγραφών, απομακρυνόμενη από μια δομή που στερείται οργανωτική επάρκεια, χωρίς την αναγκαία συνέχεια, χωρίς επεξεργασμένο σχέδιο.
Η κρατική μηχανή επι σειρά ετών, αντί να είναι ο μηχανισμός ανάταξης του κράτους, αφέθηκε να μετατραπεί σε μια ημέτερη γραφειοκρατία, με αποδιαρθρωμένη την διοικητική ιεραρχία, χωρίς κίνητρα, με επιλογές συμβατές με κομματικές ιεραρχήσεις.
Για μια νέα αποτελεσματική κυβερνησιμότητα, απαιτείται μια διαφορετική κουλτούρα και προσέγγιση. Η θεσμική θωράκιση, οι μεταρρυθμιστικές αλλαγές στην λειτουργία κρίσιμων τομέων του κράτους, της Δημόσιας Διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, απαιτεί πολιτικές ορθολογικής και μετρήσιμης απόδοσης. Διαχρονικά ελλείμματα στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, δεν μπορούν πλέον να είναι συμβατά με τις αυξημένες ανάγκες της χώρας.
Από τις χρόνιες παθογένειες της χώρας, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη η Αυτοδιοίκηση, η οποία πολλές φορές είχε μια επιφανειακή προσέγγιση, όπου ενισχύονταν και μηχανισμοί λαϊκισμού.
Εάν κάτι πρέπει να αναδείξει μια ανανεωμένη δημόσια πρόταση αυτοδιοίκησης, είναι ένα σύμπλεγμα νέας νοοτροπίας και αντίληψης, νέας πολιτικής και πολιτισμικής κουλτούρας, ορθολογικό και εξωστρεφές. Που θα ξεπερνάει τον επαρχιώτικο γραφειοκρατικό πολιτικό αρχαϊσμό, οριοθετώντας την ικανότητα δημιουργίας μιας νέας ταυτότητας, που θα αλλάξει τα πράγματα όχι επιφανειακά και περιοριστικά, αλλά με βάθος και εύρος.
H χώρα, αξιοποιώντας τα 30,5 δις € του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης ως το 2026, μπορεί να δημιουργήσει μια δυναμική ανάκαμψη, με σημείο αναφοράς την ιδιωτική οικονομία, την ψηφιακή μετάβαση, την ενίσχυση των νέων τεχνολογιών. Κερδίζοντας τα στοιχήματα της επόμενης 10ετίας, μέσα από την ολοκληρωμένη αξιοποίηση των κοινοτικών χρηματοδοτικών εργαλείων, από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, αυξάνοντας τόσο το ΑΕΠ όσο και τον ρυθμό ανάπτυξης.
Μια πολιτική κυβερνησιμότητα μακράς πνοής, χρειάζεται μια πολυεπίπεδη παρεμβατική στρατηγική αντίληψη, που δεν θα εξαντλείται σε σύντομο πολιτικό χρόνο. Η χώρα χρειάζεται βιώσιμους, κατευθυντήριους άξονες, για την κοινωνία, για την οικονομία, για ένα διαφορετικό κράτος, για μια Δημόσια Διοίκηση άλλης λογικής. Η ανάκαμψη της χώρας είναι ένα στοίχημα με ισχυρά πρόσημα, περιλαμβάνοντας την ανάπτυξη κρίσιμων μεταρρυθμιστικών σχεδιασμών, η υλοποίηση των οποίων θα γίνεται σε εθνικό, περιφερειακό, τοπικό επίπεδο.
Το ψηφιακό κράτος, το σχέδιο πράσινης μετάβασης, η αναπτυξιακή αναπροσαρμογή, η απαγκίστρωση από το μη βιώσιμο, ανεπαρκές, εσωστρεφές μεταπολιτευτικό τοπίο, η μετάβαση από τις υποδομές των χαμηλών συντελεστών του περιφερειακού και εθνικού επιπέδου, στις στρατηγικές υποδομές μακράς πνοής, μέσα από την καθολική απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάκαμψης, της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Εάν η υγειονομική πανδημία οριοθέτησε έναν έγκαιρο συναγερμό, με την ακραία άρνηση και τις θεωρίες συνομωσίας να υπονομεύουν και τώρα την συνολική προσπάθεια, οι ημέρες παρεταμένου καύσωνα και οι καταστροφικές πυρκαγιές που βιώσαμε το καλοκαίρι, η κλιματική αλλαγή, πρέπει να σημάνουν έναν καθολικό συναγερμό διαρκείας για το περιβάλλον, για το μέλλον μας. Και ο συναγερμός δεν αφορά μόνον το κράτος, κεντρικό, περιφερειακό, τοπικό, αλλά και την κοινωνία. Μια κοινωνία που πρέπει να ενδιαφέρεται, να ενεργοποιείται, να δρα.
Με την χώρα να μην έχει δομήσει ακόμα σταθερές μεταρρυθμιστικές δομές, αυτό που χρειάζεται είναι ένας 10ετής εθνικός, ρυθμιστικός και μεταρρυθμιστικός προγραμματισμός για το κεντρικό κράτος, τις βαθμίδες αυτοδιοίκησης, συνδέοντας τις οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες, τις εθνικές προτεραιότητες, Για την εξωστρέφεια, τον διαρκή ψηφιακό μετασχηματισμό της Δημόσιας Διοίκησης, την κάθετη οργάνωση του κράτους, την διακυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα, στην κεντρική και στην αποκεντρωμένη διάσταση του, στον Δήμο, στην Περιφέρεια.
Για μια χώρα που πρέπει να περάσει σε μια ουσιαστική, ριζική τομή στην διακυβέρνηση σε τοπικό επίπεδο, που δεν θα είναι μόνον οι πόροι και οι αναπτυξιακές στρατηγικές, αλλά και η θεσμική λογοδοσία, αποκτώντας άλλα χαρακτηριστικά. Αλλάζοντας τα πάντα, από την παρουσία και εξωστρέφεια του κεντρικού κράτους, από την φιλοσοφία για τα τοπικά, αναπτυξιακά ζητήματα, μέχρι και τα πρόσωπα μιας επαναλαμβανόμενης κατεστημένης μετριότητας που δημιουργούν εγκλωβισμούς.