Περίπου 80-90% του χρόνου μας τον δαπανούμε σε εσωτερικούς χώρους, είτε πρόκειται για την κατοικία, την εργασία, το σχολείο, τα νοσοκομεία ή άλλες δημόσιες δομές και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Στο κλειστό περιβάλλον οι άνθρωποι εκτίθενται σε ένα ευρύ φάσμα ρύπων με επιπτώσεις στην υγεία, ενδεχομένως μεγαλύτερους συγκριτικά με την έκθεση σε εξωτερικούς χώρους.
Ανάμεσα στους επιβλαβείς παράγοντες συγκαταλέγονται οι εκπομπές από την παρασκευή γευμάτων, τη θέρμανση, αλλά και εκείνες που προκύπτουν από αντικείμενα καθημερινής χρήσης που μπορεί να περιέχουν μικροπλαστικά και νανοπλαστικά, καθώς και οι ουσίες που απελευθερώνονται από τα κατασκευαστικά υλικά. Οι συγκεντρώσεις, μάλιστα, είναι πιθανό να αυξάνονται από τον κακό αερισμό του κλειστού χώρου, ενώ επιβαρυντικά δρουν οι ρύποι που διεισδύουν στις κατοικίες και τα γραφεία, ενισχύοντας την πιθανότητα εμφάνισης παθήσεων.
Σύμφωνα, δε, με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε ποσοστό έως και 20% ο πληθυσμός πάσχει από άσθμα και αλλεργίες, οι οποίες προκαλούνται από ουσίες που συνήθως ανιχνεύονται σε εσωτερικούς χώρους. Επιπλέον, ο καπνός του τσιγάρου, το ραδόνιο, ο αμίαντος και το βενζόλιο, μπορεί να συμβάλλουν ουσιαστικά στην αύξηση περιστατικών καρκίνου.
Σε όλα αυτά, έρχεται να προστεθεί μία νέα έρευνα, επιβεβαιώνοντας πως οι εσωτερικοί χώροι δεν είναι ασφαλέστεροι των εξωτερικών.
Η μελέτη που διεξήχθη από τον Εθνικό Οργανισμό για τις Νέες Τεχνολογίες, την Ενέργεια και την Αειφόρο Ανάπτυξη (ENEA) και το Ινστιτούτο Επιστημών Ατμόσφαιρας και Κλίματος (CNR-ISAC) σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια Σαπιέντζα της Ρώμης και Μπικόκα του Μιλάνου και δημοσιεύθηκε στο Science, αναδεικνύει το ζήτημα της ρύπανσης εσωτερικών χώρων και τις επιπτώσεις της στην υγεία.
Σύμφωνα με την έρευνα λεπτά αιωρούμενα σωματίδια (MP 2.5) και εξαιρετικά λεπτά σωματίδια (PM 0.1) που προκύπτουν από τα οχήματα, διεισδύουν σε κλειστά περιβάλλοντα και μπορούν να συνδεθούν με διάφορες καρδιακές και ογκολογικές παθήσεις.
Με λίγα λόγια, όποιος πιστεύει ότι κλείνοντας τα παράθυρα θωρακίζεται και προστατεύεται από την ατμοσφαιρική ρύπανση, κάνει λάθος.
Οι ερευνητές υπολόγισαν τα αερολύματα που ανιχνεύθηκαν σε πανεπιστημιακή αίθουσα στο κέντρο της Ρώμης και διαπίστωσαν ότι οι εξωτερικοί ρύποι, ιδίως από την κυκλοφορία των οχημάτων, ενίσχυσαν την τοξικότητα των αερολυμάτων εσωτερικών χώρων.
Επιπλέον, τα ευρήματα αποκάλυψαν πως η συγκέντρωση αυτών διαμορφώνεται σύμφωνα με τις καιρικές συνθήκες και τον τρόπο που «φιλτράρεται» ο αέρας στον εσωτερικό χώρο, με μεγαλύτερα ποσοστά ρύπων να παρατηρούνται σε αστικές περιοχές κατά τις ώρες αιχμής και τους χειμερινούς μήνες.
Συγκεκριμένα, οι εκπομπές από τα οχήματα σε συνδυασμό με βροχοπτώσεις και ισχυρούς ανέμους μπορεί να μειώσουν τη συγκέντρωση μάζας των σωματιδίων και τον τρόπο συσσώρευσης, με τις συνθήκες αυτές να ευνοούν την αύξηση νανοσωματιδίων.
Όπως αναφέρει στην ιταλική εφημερίδα La Repubblica μία εκ των συντακτών της έκθεσης, η Φραντσέσκα Κοστάμπιλε από το Ινστιτούτο Επιστημών της Ατμόσφαιρας και του Κλίματος, στις ευρωπαϊκές πόλεις «η ατμοσφαιρική ρύπανση των εσωτερικών χώρων μπορεί να έχει εξίσου αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία όσο η εξωτερική ρύπανση».
Η ειδικός επισημαίνει πως τα αερολύματα από τα αυτοκίνητα μπορεί να διεισδύσουν στις σχολικές αίθουσες και σε αντίξοες ατμοσφαιρικές συνθήκες (όπως χαμηλή πίεση, βροχή, άνεμος), είναι πιθανό να υποστούν σημαντικές αλλαγές στις ιδιότητές τους. Τέτοιες μεταβολές μπορεί «να αυξήσουν την πιθανότητα να προκληθεί οξειδωτικό στρες, φλεγμονή, βλάβη του DNA».
Η Κοστάμπιλε τονίζει ότι δεν αρκεί να κλείσουμε τα παράθυρα για να περιοριστούν οι επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση σε μολυσμένο αέρα.
«Η έρευνα αποκάλυψε ότι ο αέρας που διεισδύει από το εξωτερικό προς το εσωτερικό, μπορεί δυνητικά να μετατραπεί στην πιο ανησυχητική πηγή τοξικότητας στα εσωτερικά περιβάλλοντα των ευρωπαϊκών πόλεων», συμπληρώνει και προσθέτει ότι σκοπός δεν είναι να σημάνει συναγερμός, αλλά να στραφούν οι αρμόδιοι στην ανάπτυξη εργαλείων ώστε να μετριαστούν οι εκπομπές αερίων από την κυκλοφορία των οχημάτων.
Ποιες οι λύσεις
Πρωταρχικός στόχος είναι η μείωση των εξαιρετικά λεπτών σωματιδίων που σύμφωνα με τους ειδικούς αποτελεί την πιο αποτελεσματική λύση στον περιορισμό αυτού του τύπου ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Με ποιον τρόπο; Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την αντικατάσταση οχημάτων σε ηλεκτρικά, την προώθηση της χρήσης Μέσων Μαζικής Μεταφοράς για τις μετακινήσεις των πολιτών.
Επιπλέον, συστήνεται η χρήση υλικών για την κατασκευή κτιρίων και οδοστρωμάτων που δεν εντείνουν την παραγωγή σωματιδίων, ενώ προτείνεται η ανάπτυξη αστικών κήπων που είναι ικανοί να απορροφήσουν τους ρύπους και να βελτιώσουν την ποιότητα του αέρα.
