Σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που είχαν προβλεφθεί κινήθηκε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η δημιουργία νέων «κόκκινων» δανείων καθώς οι τράπεζες- κυρίως αυτές του ευρωπαϊκού νότου – με βάση την εμπειρία του παρελθόντος αλλά και τις οδηγίες του SSM – έβαλαν στο μικροσκόπιο τα δάνεια αυξημένου κινδύνου ώστε να μην «κοκκινίσουν.
Δίχτυ προστασίας
Στην Ελλάδα, το πρόγραμμα «παγώματος» του κυμαινόμενου επιτοκίου των στεγαστικών δανείων στα επίπεδα του Μαρτίου 2023 δημιούργησε «δίχτυ προστασίας» καθώς μπήκε φρένο στην επιπλέον επιβάρυνση των δανειοληπτών λόγω των διαδοχικών αυξήσεων των επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Επιπρόσθετα, λόγω και των μέτρων στήριξης την περίοδο της πανδημίας , η πορεία των καταθέσεων είναι ανοδική και λειτούργησε υποστηρικτικά για την εξυπηρέτηση των δανείων ή ακόμα και πρόωρης αποπληρωμής.
«Κόκκινο το Στάδιο 2»
Ωστόσο στο «Στάδιο 2» (stage 2) – δάνεια μεσαίας ποιότητας που έχουν αυξημένους κινδύνους – παρατηρείται τα τελευταία χρόνια συσσώρευση των δανείων και σε επίπεδο ευρωσυστήματος ήταν στο 9,19% τον Ιούνιο του 2023 έναντι 8,16% στο τέλος του 3ου τριμήνου του 2020. Στην Ελλάδα, στο α’ 6μήνο τα δάνεια του Σταδίου 2 αντιπροσώπευαν το 10% του δανείων χαμηλότερο σε σύγκριση με το ένα χρόνο (12%) αλλά και τα τέλη του 2022 (9,6%)
Σημειώνεται ότι στα «Στάδιο 2» εντάσσονται δάνεια μεσαίας ποιότητας που έχουν αυξημένους κινδύνους να καταστούν μη εξυπηρετούμενα. Και για τον λόγο αυτό ο ευρωπαίος επόπτης (SSM) ζητά από τις τράπεζες να μην εφησυχάζουν και τα τραπεζικά επιτελεία παραμένουν σε αυξημένη ετοιμότητα.
Προς ολοταχώς για ρυθμίσεις
Την ίδια στιγμή, εντατικοποιείται η προσπάθεια περισσότερες ρυθμίσεις δανείων και μέχρι τώρα είτε διμερώς είτε μέσω εξωδικαστικού μηχανισμού έχουν ρυθμιστεί περί τα 30 δις ευρώ δανείων.
Εκτιμάται ότι σε μηνιαία βάση ρυθμίζονται δάνεια συνολικού ύψους περί των 500 εκατ. ευρώ.Το βάρος των ρυθμίσεων πέφτει κατά κύριο λόγω στους servicers στους οποίους βρίσκεται και το μεγαλύτερο απόθεμα «κόκκινων» δανείων, το οποίο αν δεν μειωθεί δραστικά τα επόμενα χρόνια δεν θα μπορούμε να μιλάμε για ουσιαστική επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της επόμενης 2- 3ετίας είναι η επιστροφή των «θεραπευμένων» δανείων στο τραπεζικό σύστημα – σύμφωνα με εκτιμήσεις περί τα 10 δις ευρώ – και κατά συνέπεια στην πραγματική οικονομία.
Σημειώνεται ότι για συμβεί αυτό θα πρέπει τα δάνεια που μετά από ρύθμιση έχουν «πρασινίσει» θα πρέπει εξυπηρετούνται κανονικά, χωρίς καθυστέρηση για μια διετία μέχρι να επιστρέψουν και πάλι στις τράπεζες και για την ακρίβεια σε διαφορετική τράπεζα από αυτή που χορηγήθηκαν και εν συνεχεία πωλήθηκαν σε επενδυτές.
Οι ανακατατάξεις στην αγορά των servicers
Ωστόσο και στην αγορά των servicers θα υπάρξουν μεγάλες ανακατατάξεις τους επόμενους μήνες, κυρίως λόγω της υποχρέωσης δημιουργίας ψηφιακών πλατοφομών ενημέρωσης των οφειλετών, κατά τα πρότυπα του e-banking, μέχρι τις 31 Μαρτίου 2024. Κι αυτό γιατί οι «μικροί» παίκτες πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στη σχετική απαίτηση αφού απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις . Την ίδια στιγμή ξεκινάει η διαδικασία αδειοδότησης των εταιρειών διαχείρισης από την ΤτΕ με βάση τα όσα προβλέπει το νέο θεσμικό πλαίσιο.
Στελέχη της αγοράς των servicers εκτιμούν από 23 συνολικά εταιρείες που σήμερα δραστηριοποιούνται θα μείνουν στο «παιχνίδι» ίσως και λιγότερες από τις μισές με τις τρεις μεγάλες DoValue, Cepal και Ιntrum που σήμερα έχουν μερίδιο 83 % με βάση τη συνολική αξία των υπό διαχείριση ανοιγμάτων, έναντι 15 εταιριών που καταγράφουν ελάχιστη έως μηδαμινή δραστηριότητα (μερίδιο μικρότερο του 1%). Με βάση τα στοιχεία του α΄6μήνου 2023, η συνολική αξία των υπό διαχείριση ανοιγμάτων ανήλθε σε 89,4 δις ευρώ.
Εντός του 2024 οι συναλλαγές νέων τιτλοποιήσεων θα ανέλθουν σε 10 δισεκ. ευρώ στη δευτερογενή αγορά δανείων οι συναλλαγές να αναμένεται να διαμορφωθούν στα 5 δις ευρώ του επόμενους 12-18 μήνες.
Οι μεγάλες εταιρίες του κλάδου διεκδικούν και το servicing του μεγαλύτερου και τελευταίου, μεγάλου χαρτοφυλακίου προς πώληση του πρώην «Ariadni» νυν «Αlphabet» συνολικής λογιστικής αξίας 4,8 δις ευρώ της PQH, το οποίο «έσπασε» σε τρία κομμάτια και για το οποίο κατατέθηκαν την περασμένη Δευτέρα μη δεσμευτικές προσφορές από τις Fortress, Bain Capital και Davidson Kempner, σύμφωνα με πληροφορίες.
Και φυσικά, σε θέσεις μάχης βρίσκονται οι μεγάλοι παίκτες του κλάδου για τις τιτλοποιήσεις που θα ενταχθούν στον «Ηρακλής 3».
