Σε λίγες ημέρες, ως Επιμελητήριο Χανίων θα συμμετάσχουμε στην 88η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, προωθώντας πολυδιάστατα τις δυναμικές επιχειρήσεις και την Οικονομία του τόπου μας στο μεγαλύτερο εκθεσιακό γεγονός της χώρας. Ο κ. Πρωθυπουργός, όπως κάθε χρόνο, θα παρουσιάσει από τα εγκαίνια της διοργάνωσης προς την Επιχειρηματική κοινότητα της πατρίδας μας το αναπτυξιακό στρατηγικό πλαίσιο και τις νέες κυβερνητικές παρεμβάσεις για την υλοποίησή του.
Η εθνική μας Οικονομία είναι γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει κατορθώσει να εξέλθει πλήρως από το πρωτοφανούς μήκους «τούνελ» της 15ετούς περιόδου αλλεπάλληλων κρίσεων. Σήμερα, η Ελλάδα εξαντλημένη από τις σκληρές θυσίες της Κοινωνίας και των Επιχειρήσεών της, περιβάλλεται από σημαντικές εστίες πολεμικών συρράξεων, οι οποίες δημιουργούν ισχυρές αναταράξεις στο παγκόσμιο και στο εσωτερικό εμπόριο, επιτείνοντας την ενεργειακή κρίση και την ανεξέλεγκτη ακρίβεια πρώτων υλών. Οι μεγαλύτερες Ευρωπαϊκές Οικονομίες και η ευρωζώνη παρουσιάζουν ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης και τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν περαιτέρω μικρή κάμψη. Η Αμερικανική Οικονομία εμφανίζει επίσης τα πρώτα σημάδια «κόπωσης». Συνεπώς, δημιουργούνται πλέον αμφιβολίες κατά πόσο θα επιτύχει η προσχεδιασμένη από τις Κεντρικές Τράπεζες «ομαλή προσγείωση» της διεθνούς Οικονομίας και η ομαλή αποκλιμάκωση των επιτοκίων. Η επανάκαμψη του συγκεκριμένου προβληματισμού με ανθεκτικό το ύψος του πληθωρισμού δημιουργεί κλίμα ανασφάλειας και μεταβλητότητας, με τις συνηθισμένες συνέπειες: περικοπή ή αναστολή επενδυτικών σχεδίων, μείωση θέσεων εργασίας, περιορισμό της κατανάλωσης, στροφή από τις επενδύσεις υψηλού κινδύνου με αναζήτηση ασφαλών καταφύγιων.
Τα τελευταία χρόνια, παρά την ανθεκτικότητα των θετικών αναπτυξιακών ρυθμών της εθνικής μας Οικονομίας (+2,1% το 2024), παραμένει για την πατρίδα μας η κρίσιμη πρόκληση του υψηλότερου δημοσίου χρέους στην Ευρώπη (σήμερα στα 405,5 δις ευρώ, ενώ το 2012 στα 367 δις ευρώ), το οποίο όμως φέτος συνεχίζει να μειώνεται σημαντικά, ως ποσοστό του Α.Ε.Π., στο 159,8%, (σε σχέση με το 207% που είχε εκτιναχθεί λόγω της πανδημίας, ενώ σήμερα στην ζώνη του ευρώ μεσοσταθμικά βρίσκεται στο 88,7%). Παρά το αντίξοο οικονομικό περιβάλλον, το 2023 ιδρύθηκαν στη χώρα μας περισσότερες επιχειρήσεις από κάθε άλλη χρονιά, ενώ διευρύνθηκε και στα Χανιά το θετικό ισοζύγιο ενάρξεων – διαγραφών στο ΓΕΜΗ.
Αξιοσημείωτο γεγονός τη χρονιά που διανύουμε ότι τα δημόσια έσοδα από Φ.Π.Α. υπεραπέδωσαν του στόχου του προϋπολογισμού και αυξήθηκαν κατά 10,7% στο πρώτο επτάμηνο του 2024 (14,581 δισ. ευρώ), σημειώνοντας υπέρβαση άνω του μισού δισεκατομμυρίου! Η αύξηση αυτή αποδίδεται κατά ένα μέρος στις ανατιμήσεις και την ακρίβεια που παραμένουν ψηλά (+3% πληθωρισμός τον Ιούλιο) και παρά τις έντονες προσπάθειες περιορισμού τους, όπως και στον εκσυγχρονισμό του φορολογικού μηχανισμού της Πολιτείας. Τα έσοδα από Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης ανήλθαν σε 4,046 δισ. ευρώ και το κράτος εισέπραξε 135 εκατ. ευρώ περισσότερα έναντι του προϋπολογισμένου στόχου. Παρά το ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που από το 2025 επιβάλει ασφυκτικό όριο 3% όριο (3 δισ. ευρώ) στην αύξηση των καθαρών πρωτογενών κρατικών δαπανών, στο Επιμελητήριο Χανίων πιστεύουμε ότι ανοίγεται ένα σημαντικό «παράθυρο ευκαιρίας» για την αναγκαία φορολογική ανακούφιση της μικρομεσαίας Επιχειρηματικής κοινότητας. Απαιτείται δραστική παρέμβαση μείωσης εκ μέρους της Ελληνικής Πολιτείας στην αντιαναπτυξιακή ζώνη των υπερβολικά υψηλών συντελεστών της έμμεσης και άμεσης φορολογίας, συνδυαστικά με τις δυσβάσταχτες εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές. Το Επιμελητήριο Χανίων έχει ήδη καταθέσει δημόσια μαζί με το Σύλλογο Λογιστών Χανίων προς την Ελληνική Πολιτεία ολοκληρωμένη πρόταση τεκμηριωμένων μέτρων για τη δίκαιη Φορολόγηση και Ασφάλιση της Επιχειρηματικής Κοινότητας.
Σήμερα, το σύνολο των οφειλών που έχουν οι πολίτες σε τράπεζες, funds, εφορία, ΕΦΚΑ υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 256 δις ευρώ, ενώ το σύνολο του ιδιωτικού χρέους εκτιμάται περίπου στα 270 δις ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κόκκινα δάνεια υπολογίζοντα σε 1.200.000, ενώ πάνω από 4 εκατομμύρια επιχειρήσεις και καταναλωτές έχουν οφειλές προς την Εφορία. Αναμφίβολα, οι παρεμβάσεις της Πολιτείας και του τραπεζικού συστήματος, μέσω στοχευμένων ρυθμίσεων, «ανακουφίζουν» ένα ποσοστό των οφειλετών, αλλά για να διαφυλαχθούν η κοινωνική συνοχή και η σταθερότητα απαιτείται ένταση μέτρων στήριξης και βιώσιμου περιορισμού των χρεών, σε συνδυασμό με την αξιόπιστη διεύρυνση των δικαιούχων. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε πρόσφατη μελέτη διαπιστώνεται με ανησυχία ότι έξι στους δέκα βιοτέχνες (ποσοστό 58%) διαθέτουν στα ταμεία των επιχειρήσεών τους μηδενικά διαθέσιμα!
Σήμερα, λιγότερες από το 30% των επιχειρήσεων έχει πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση, την ίδια στιγμή που τα επόμενα επτά χρόνια είναι διαθέσιμα προς απορρόφηση από τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία (ΕΣΠΑ 2021-2027, ΚΑΠ και Ταμείο Ανάκαμψης) περίπου 70 δισ. ευρώ πόρων. Στρατηγική πρόκληση για την εθνική μας Οικονομία παραμένει η ουσιαστική διευκόλυνση και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην αποτελεσματική απορρόφηση των πολύτιμων κονδυλίων, ώστε να μετατραπούν από «αδύναμο κρίκο», σε δυναμικό παράγοντα μετάβασης της Ελληνικής Οικονομίας στο Μέλλον. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα αποτελούν το 99% του συνόλου, συνεισφέρουν το 67% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στην Ελληνική Οικονομία και απασχολούν το 84,6% του ανθρώπινου δυναμικού της.
Το 2024, στην Οικονομία των Χανίων, με αναπτυξιακό καταλύτη μας τον διεθνώς καταξιωμένο Τουριστικό κλάδο, θέσαμε συλλογικά με σχέδιο και σκληρή δουλειά ισχυρά θεμέλια στην κατάκτηση νέας «κορυφής» αφίξεων και εσόδων. Έτσι, σε μια απαιτητική τουριστική χρονιά με αρκετά αρνητικά πρόσημα σε άλλους καταξιωμένους τουριστικούς προορισμούς της χώρας, τα Χανιά στο πρώτο 7μηνο του 2024 εξακολουθούν να πρωταγωνιστούν, επιτυγχάνοντας ένα ακόμα ανοδικό ρεκόρ +7,6% στις μετακινήσεις επιβατών (2.116.506) – μόνο μέσω του αεροδρομίου «Δασκαλογιάννης» – σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023 (1.966.744). Συνδυαστικά, και το λιμάνι της Σούδας με βάση το φετινό προγραμματισμό αφίξεων 150 κρουαζιερόπλοιων επιτυγχάνει αποτελεσματικά τον ιστορικά υψηλό αριθμό των 250.000 επισκεπτών στην Αγορά των Χανίων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια και ο Εξαγωγικός τομέας της Οικονομίας των Χανίων εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί με διαρκώς νέα υψηλά σε όγκο και αξία προϊόντων. Φέτος, το πρώτο 4μηνο του 2024 και παρά την καταστροφική χρονιά για την παραγωγή Ελαιόλαδου, η ποσότητα των Χανιώτικων εξαγωγών κατέκτησε νέο υψηλό με άνοδο +24,3%, ενώ η αξία τους άντεξε σταθεροποιητικά με 66,8 εκ. ευρώ έναντι 68,3 εκ. ευρώ το 2023 (δηλαδή μείωση -2,2% την ίδια στιγμή που η περιφερειακή αξία των εξαγωγών της Κρήτης συρρικνώθηκε κατά -40,3%). Με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα την υψηλή ποιότητα των Τροφίμων του τόπου μας, σε συνδυασμό με τις στρατηγικές εξωστρέφειας που προωθούμε συστηματικά, εξελίσσουμε συλλογικά έναν ακόμα αναπτυξιακό «μοχλό» για το Μέλλον.
Την ίδια στιγμή, οι πολυδιάστατες και σημαντικές διεθνείς επενδύσεις στον Τουρισμό, στα Τρόφιμα και στην Ενέργεια μεταβάλουν ριζικά και αναβαθμίζουν το στρατηγικό και αναπτυξιακό ρόλο των Χανίων στην Ανατολική Μεσόγειο. Όμως, οι σημαντικές δυσχέρειες Ανταγωνιστικότητας που αντιμετωπίζει η Νησιωτική Επιχειρηματικότητα δεν έχουν πλήρως εξαληφθεί. Στην Κρήτη, παρά την επιτυχημένη κατάληξη το 2020 – μετά από διαπραγματεύσεις – σε συμφωνία μεταξύ των Επιμελητηρίων μας με το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για τη σταδιακή επέκταση εφαρμογής του μέτρου του Μεταφορικού Ισοδύναμου, μέχρι σήμερα εξακολουθούν να εκκρεμούν σημαντικά θέματα χρηματοδότησης και επέκτασής του σε αρκετούς Επιχειρηματικούς κλάδους. Επιπλέον, οι Επιχειρηματίες των Χανίων με στρατηγικό σύμμαχο την καταξιωμένη Ακαδημαϊκή μας Κοινότητα σχεδιάζουμε, δουλεύουμε και καινοτομούμε με «όχημα» το «Αναπτυξιακό Δίκτυο Επιστημονικής και Επιχειρηματικής Καινοτομίας Χανίων» που από κοινού ιδρύσαμε πρόσφατα.
Χρέος όλων μας, της Πολιτείας, των Επιχειρήσεων και της Κοινωνίας είναι να αναμετρηθούμε συναινετικά, ριζοσπαστικά και αποτελεσματικά με τις πιεστικές προκλήσεις για την Πρόοδο του τόπου μας. Απαιτείται επίκαιρο εθνικό και περιφερειακό σχέδιο με ορίζοντα το 2030 για το Δημογραφικό, τις ανεπαρκείς Υποδομές, τις σημαντικές ελλείψεις Εργατικού δυναμικού, το υψηλό κόστος Στέγασης, την Ενεργειακή ασφάλεια, την υποβάθμιση της Υγείας, της Εκπαίδευσης και του Περιβάλλοντος.
Ως Έλληνες πολίτες, οι επιχειρηματίες αναγνωρίζουμε το πιεστικό περιβάλλον του εθνικού προϋπολογισμού, με ιδιαίτερο σεβασμό στις πρωτεύουσες εθνικές αμυντικές δαπάνες (€850 εκατ. ευρώ), σε συνδυασμό με έκτακτη και αναγκαία στήριξη των συνανθρώπων μας που επλήγησαν σκληρά από τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές. Το Επιμελητήριο Χανίων, έχει συμβάλει ήδη θεσμικά και ενεργά στη διαμόρφωση του ολοκληρωμένου υπομνήματος με τις θέσεις στήριξης της Επιχειρηματικότητας, το οποίο κατέθεσε εγκαίρως η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος (Κ.Ε.Ε.Ε.) στον Πρωθυπουργό. Η μικρομεσαία και η νησιωτική Επιχειρηματικότητα διεκδικούν την επείγουσα, ουσιαστική και πολύπλευρη στήριξη που δικαιούνται εκ μέρους της Ελληνικής Πολιτείας, ώστε να κρατήσουν «όρθια» την Ανάκαμψη της Οικονομίας και το Μέλλον της Κοινωνίας. Είναι θέμα επιβίωσης.