Ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Σταυρού (S.E.A) παραθέτει τα αποτελέσματα των εκσκαφών φωλιών θαλασσίων χελωνών Caretta Caretta που πραγματοποιήθηκαν στην Παχιά Άμμο το 2024 και καλεί τις αρμόδιες αρχές για την προστασία της βιοποικιλότητας και της άγριας φύσης να εξασφαλίσουν την προστασία της περιοχής.
Στις 14 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε από εθελοντές του Συλλόγου για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ η εκσκαφή συνολικά 3 φωλιών στην ανατολική πλευρά της παραλίας, πολύ κοντά στο σημείο στο οποίο κατασκευάζεται το αντλιοστάσιο ανεπεξέργαστων λυμάτων και ο αγωγός υπερχείλισης που θα καταλήγει στη θάλασσα.
Οι εκσκαφές έγιναν με την παρουσία δεκάδων ανθρώπων κάθε ηλικίας που παρακολούθησαν με πολύ ενδιαφέρον την διαδικασία. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξαν οι εθελοντές του ΑΡΧΕΛΩΝ, οι τρείς φωλιές είχαν συνολικά 248 αυγά ενώ από αυτά εκκολάφτηκαν τα 187. Στις 17 και 18 Οκτωβρίου ακολούθησε η εκσκαφή άλλων 8 φωλιών από τον κ. Μιχάλη Δρεττάκη Βιολόγο – Ορνιθολόγο από το Εργαστήριο Οικολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης/Πανεπιστήμιο Κρήτης με την παρουσία εκπαιδευτικών από το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΚΕΠΕΑ) Βάμου και πάνω από 40 μαθητών του Γυμνασίου Κουνουπιδιανών και καθηγητών τους και τη βοήθεια μελών του Συλλόγου μας και της Ομάδας Πολιτών για την Προστασία των Θαλασσίων Χελωνών στο Ακρωτήρι. Τα στοιχεία τα οποία παραθέτουμε βασίζονται στη σύντομη αναφορά την οποία συνέταξε ο κ. Δρεττάκης για την πολύτιμη βιοποικιλότητα της περιοχής και στην οποία τονίζεται ότι από την εθελοντική δράση του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Σταυρού και της Ομάδας Πολιτών για την Προστασία των Θαλασσίων Χελωνών στο Ακρωτήρι πιστοποιήθηκαν πολλές έξοδοι της Caretta caretta και κατοχυρώθηκε η ύπαρξη αρκετών φωλιών με τα ίχνη των ώριμων θηλυκών ή των νεοσσών. Άλλες πιθανές ή και εξακριβωμένες, μέσω ιχνών νεοσσών, θέσεις φωλεοποίησης αναζητήθηκαν αλλά χωρίς καθαρό και σχετικά ακριβή αρχικό εντοπισμό τους δεν στάθηκε δυνατή η εύρεση τους. Χαρακτηριστικά σε μία φωλιά από υπάρχει φωτογραφία το βράδυ από την χελώνα που γεννάει στις 2 Ιουνίου 2024 και αναφέρονται πιθανά ίχνη νεοσσών στις 7 Αυγούστου επειδή είχε θαλασσοταραχή στη συνέχεια η φωλιά δεν εντοπίστηκε ξανά. Διαπιστώθηκε πάντως η ύπαρξη ενός σημαντικού αριθμού φωλιών σε θέσεις ψηλά στις αμμοθίνες της Παχιάς Άμμου, κάτι που σύμφωνα με τους επιστήμονες αποτελεί καλή ένδειξη μιας ωοτοκίας και δείχνει πόσο σημαντικές είναι οι αμμοθίνες για το οικοσύστημα.
Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας ανάλυσε διεξοδικά όλο το οπτικό υλικό που προσέφερε ο Σύλλογος μας και οι εθελοντές της ομάδας Πολιτών για την Προστασία των Θαλασσίων Χελωνών στο Ακρωτήρι με βάση την τοπογραφία της παραλίας που έχει μήκος λιγότερο του ενός χιλιομέτρου. Στα συμπεράσματα της αναφοράς, επισημαίνεται ότι η παραλία της Παχιάς Άμμου κατά την αναπαραγωγική περίοδο του 2024 είχε σημαντική πυκνότητα ωοτοκίας της Caretta caretta. Διαπιστώθηκε απόλυτα η ύπαρξη 13 φωλιών, 11 τις από οποίες εκσκάφθηκαν, και υπάρχει καλή πιθανότητα να ήταν ως και 15 φωλιές. Η εκτίμηση της σημαντικότητας της Παχιάς Άμμου για το είδος θα χρειαστεί μια χρονοσειρά αρκετών ετών με επαρκή στοιχεία για να γίνει. Από τα δεδομένα αυτής της χρονιάς προκύπτει ότι τουλάχιστον πέντε θηλυκά άτομα Caretta caretta χρησιμοποίησαν την παραλία για την αναπαραγωγή τους (από μία ως και τρεις φορές), αριθμός που χαρακτηρίζεται από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης ως αξιόλογος. Τα βιντεοσκοπημένα άτομα δείχνουν να είναι μικρού ως μέσου μεγέθους και πιθανότερο είναι ο πληθυσμός να έχει αρκετά νεαρά άτομα δηλ. χελώνες που μόλις έχουν μπει στην αναπαραγωγική περίοδο κάτι που ανταποκρίνεται και στο σχετικά μικρό μέσο όρο του αριθμού αυγών από τις φωλιές που εκσκάφτηκαν. Η αναπαραγωγική επιτυχία των φωλιών στις οποίες έγινε εκσκαφή ήταν καλή. Μόνο η πρώτη φωλιά-η οποία εντοπίστηκε στις 24 Μαΐου- ίσως λόγω πρωιμότητας είχε πολύ περιορισμένη εκκόλαψη. Συνολικά σε 10 πλήρως καταγραφέντες κατά τις εκσκαφές φωλιές μετρήθηκαν 781 αυγά, δηλαδή 78,1 αυγά ανά φωλιά. Εκκολάφθηκαν 574 αυγά οπότε η επιτυχία εκκόλαψης 73,5%. Υπολογίζεται λοιπόν ότι τουλάχιστον 500 χελωνάκια έφθασαν με ασφάλεια στη θάλασσα! Βάση των επιστημονικών δεδομένων σχετικά με τον κύκλο ζωής των θαλασσίων χελωνών τα εκατοντάδες χελωνάκια που γεννήθηκαν φέτος στην Παχιά Άμμο στη διαδρομή τους από τη φωλιά προς τη θάλασσα τις πρώτες στιγμές της ζωή τους, χαρτογράφησαν και απομνημόνευσαν την παραλία στην οποία γεννήθηκαν, ώστε μετά από περίπου 20 χρόνια όταν πλέον θα έχουν ενηλικιωθεί θα ξαναγυρίσουν στην ίδια παραλία για να εναποθέσουν τα δικά τους αυγά.
Είναι χρέος όλων μας να εξασφαλίσουμε την προστασία της περιοχής και τη διατήρηση αυτού του τόσου εμβληματικού είδους της άγριας φύσης. Να σημειωθεί ότι η αναφορά αυτή είναι σύντομη και θα ακολουθήσει αναλυτικότερη από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης με λεπτομέρειες για την σημασία της παραλίας Παχιάς Άμμου για την χλωρίδα, πανίδα και γενικότερα.
