Του Κώστα Κεφαλογιάννη
Η είδηση που έφερε στο φως το creta24.gr για το ξύλο σε σχολικό αγώνα μπάσκετ, προφανώς είναι ενοχλητική. Το σχετικό βίντεο δείχνει ότι στο περιστατικό εμπλέκονται πολλοί μαθητές. Δεν μιλάμε δηλαδή για μερικές ψιλές, μιλάμε για σύρραξη. Και καθώς η βία ανάμεσα σε ανηλίκους αποτελεί το τελευταίο διάστημα ένα θέμα που προκαλεί συζήτηση, το θέμα πήρε πανελλήνια διάσταση.
Μερικές σκέψεις πάνω σε αυτό.
Ξύλο ανάμεσα στα σχολεία έπεφτε πάντα. Ειδικά σε κάτι εκδρομές που συναντιόταν σχολεία από το Ηράκλειο και τα Χανιά, στα δικά μας “προϊστορικά” χρόνια, η κατάσταση εξελισσόταν σε κλοτσοπατινάδα εν ριπή οφθαλμού.
Ξύλο έπεφτε πάντα και μέσα στα σχολεία. Από τμήμα σε τμήμα, από παρέες, ανάμεσα σε συμμαθητές, συμμαθήτριες κ.ά.
Η πρώτη βασική διαφοροποίηση της σημερινής σε σχέση με την “αθώα” βία των περασμένων δεκαετιών είναι η βιντεοσκόπησή της. Η ευκολία που έφεραν τα κινητά στην “απαθανάτιση” κάθε στιγμής, νιώθω ότι ταυτόχρονα προκαλέσε και την σταδιακή αφαίρεση του συναισθηματικού της βάρους. Η χαρά, η λύπη, η οργή, η ένταση, έγιναν πρωτίστως “περιεχόμενο”. Το οποίο διακινείται, όχι ακριβώς με υπερηφάνεια, όπως νομίζουμε ενίοτε, περισσότερο με την απελπισμένη ανάγκη διεύρυνσης της δημοφιλίας εκείνου ή εκείνης που το διακινεί.
Το νεανικό ξύλο βέβαια, σπάνια είχε “συναισθηματικό βάρος” έτσι κι αλλιώς. Εκτόνωση ήταν, απελευθέρωση εγκλωβισμένης ενέργειας και καταπιεσμένου θυμού.
Πιθανόν ετούτα να παραμένουν τα βασικά χαρακτηριστικά του. Πάντως και πάλι, νιώθω ότι έχει επέλθει διαφοροποίηση. Το βασικό ζητούμενο πλέον μοιάζει να είναι η ικανοποίηση δια της ταπείνωσης του άλλου. Η οποία ταπείνωση φυσικά θα βιντεοσκοπηθεί.
Το ξύλο στον σχολικό αγώνα είχε βέβαια κυρίως παραδοσιακή χροιά: Ανέβηκαν οι σφυγμοί και μετά την ήττα ήρθαν οι μπουνιές και οι κλωτσιές. Κακώς, κάκιστα.
Αλλά δεν χρειάζονται υπερβολές, αφορισμοί και υποκρισία. Εδώ βλέπεις 50χρόνους να πλακώνονται στα γήπεδα ποδοσφαίρου 5Χ5 και μας κάνουν εντύπωση οι έφηβοι;
Χρειάζεται όμως τιμωρία. Όχι εξοντωτική, σίγουρα παραδειγματική.
Είναι καίριο και εξαιρετικά κρίσιμο τα παιδιά που ενεπλάκησαν να αντιληφθούν (θα έπρεπε να το γνωρίζουν ήδη) ότι οι πράξεις έχουν και συνέπειες.
Αυτό, η παραγωγή παντελώς ανεύθυνων και κακομαθημένων ανθρώπων, αποτελεί διαχρονικά ένα από τα βασικά προβλήματά της παιδείας μας.
Η πεποίθηση ότι μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις ατιμώρητος, παρότι συνήθως ξεκινάει από το σπίτι, συνεχίζεται, ενίοτε κορυφώνεται στα σχολεία και ξεσπά στη συνέχεια στην κοινωνία.
Η “διαδρομή” δεν αντιστρέφεται μόνο με τιμωρίες βέβαια, σε ηλικίες μάλιστα όπου μάλλον είναι ήδη αργά. Όμως και η πλήρης ατιμωρησία/ασυδοσία είναι ο σίγουρος δρόμος για περισταστικά όπως αυτό που δυστυχώς είδαμε πρόσφατα στα Χανιά.