Μεγάλες αλλαγές, οι οποίες ωστόσο δεν είναι άγνωστες στους αιρετούς έρχεται να φέρει το νέο σχέδιο νόμου για την Αυτοδιοίκηση, το οποίο ήδη έχει κατατεθεί.
Οι εκλογές με το νέο σχέδιο θα πραγματοποιηθούν στις 8 Οκτωβρίου του 2023, ενώ νέα θητεία θα αναλάβουν οι αιρετοί από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Αν κωδικοποιηθούν τα βασικά σημεία του σχεδίου έχουμε:
– Επανέρχεται η θητεία των πέντε ετών.
– Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο ορίζεται σε 43 % + μία ψήφος.
– Υιοθετείται το 3% για εκπροσώπηση δημοτικής ή περιφερειακής παράταξης.
– Ο νικητής των εκλογών λαμβάνει τα 3/5 των εδρών στο συμβούλιο.
– Ως καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης υποψηφιοτήτων ορίζεται η 31η Αυγούστου.
– Μειώνεται ο αριθμός εκπροσώπων σε δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια.
– Αλλάζει ο τρόπος εκλογής συμβουλίων ή προέδρων δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων, που ουσιαστικά τίθενται υπό την ομπρέλα του υποψήφιου δημάρχου.
Οι περισσότερες από αυτές τις αλλαγές δεν είναι άγνωστες, αφού το αρμόδιο Υπουργείο, ουσιαστικά εκσυγχρόνισε ένα σύστημα το οποίο προϋπήρχε.
Τι θα αλλάξει όμως στην ουσία με το νέο εκλογικό σύστημα στην Κρήτη; Πολλά είναι η απάντηση και κυρίως στην ενδοχώρα.
Στην ανάλυση του, το νέο σύστημα είναι πολύ κοντά στο σύστημα το οποίο ίσχυσε από το 2010 με το νόμο 3852. Στο συγκεκριμένο εκλογικό σύστημα, ο υποψήφιος με το καλύτερο ψηφοδέλτιο έπαιρνε τις εκλογές, εφόσον βέβαια είχε συνάψει μια καλή συμφωνία στην περίπτωση που βρίσκονταν στον δεύτερο γύρο ή έχαιρε ευρείας αποδοχής. Κάτι τέτοιο αναμένεται να συμβεί και τώρα. Γι’ αυτό άλλωστε για τους μεγάλους δήμους της Κρήτης έχουν αρχίσει ήδη συζητήσεις και ψίθυροι.
Με το νέο εκλογικό σύστημα επίσης, οι μικροί και πολύ μικροί συνδυασμοί δεν έχουν σχεδόν καμία τύχη. Οπότε κάποιες προσπάθειες που κατάφεραν να κερδίσουν έδαφος στις προηγούμενες εκλογές και να έχουν κι εκπροσώπηση σε συμβούλια, μάλλον με το νέο σύστημα δεν έχουν καμία τύχη.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό του νέου εκλογικού νόμου, κυρίως για την πρώτη φορά εφαρμογής του, είναι πως ευνοεί τους εν ενεργεία δημάρχους. Κι αυτό γιατί έχουν μια ομάδα που διοικεί, έχουν ένα σύστημα που ελέγχουν και τοπικές κοινωνίες που μπορούν εύκολα να ικανοποιήσουν πολιτικά, υλοποιώντας μικρά κατά βάση αιτήματα.
Ένα θέμα προς διερεύνηση βέβαια, κυρίως στις μικρότερες κοινωνίες έχει να κάνει με τους προέδρους. Κι αυτό γιατί κάθε συνδυασμός θα πρέπει να βρει υποψήφιους σε όλα τα χωριά, οι οποίοι και εκλέγονται κατά κανόνα εφόσον εκλεγεί και ο συνδυασμός. Σε κλειστές κοινωνίες ωστόσο με πολλές «κουμπαριές» και «υποχρεώσεις», αυτή η εξίσωση δεν είναι εύκολη.
Το βασικό θετικό πάντως του σχεδίου, είναι πως επιτυγχάνει την πολυπόθητη «κυβερνησιμότητα». Κι αυτό γιατί περιστατικά κατά τα οποία δήμοι έκαναν τρεις μήνες για να περάσουν έναν προϋπολογισμό ή υλοποιούνταν ομηρικοί καβγάδες για την έγκριση ενός τεχνικού προγράμματος περνούν στο παρελθόν.
Τα κύρια χαρακτηριστικά του σχεδίου είναι ήδη γνωστά σε όλα τα κόμματα. Κι όλοι πλέον επιχειρούν να βρουν τη «χρυσή τομή» και τον «χρυσό υποψήφιο» που θα τους οδηγήσει στην εκλογή. Κι αν στους μικρότερους δήμους οι προσπάθειες δεν είναι τόσο έντονες αφού οι καταστάσεις είναι λίγο έως πολύ ξεκάθαρες, στους μεγάλους δήμους της Κρήτης αναμένεται πολιτικός αναβρασμός.
