Για αιώνες, οι κοινότητες των Ινουίτ στις αρκτικές περιοχές του Καναδά, εξασφάλιζαν την τροφή τους ψαρεύοντας φάλαινες ναρβάλ και φώκιες.
Κυνηγούσαν, έβαζαν παγίδες και αλίευαν πολύ πριν η εταιρεία Hudson Bay Company ανοίξει την πρώτη εμπορική της «βάση» στην Αρκτική το 1921. Έναν αιώνα αργότερα, οι ντόπιοι λένε πως δεν βρίσκουν πλέον τις φάλαινες «εκεί που θα έπρεπε να βρίσκονται» και κατηγορούν για αυτό τον θόρυβο από τα πλοία.
Ερευνητές έχουν παρομοιάσει το πέρασμα ενός και μόνο παγοθραυστικού με υποβρύχια «ροκ συναυλία». Και τα παγοθραυστικά είναι όλο και πιο συχνό θέαμα στην περιοχή.
Ο θόρυβος των πλοίων προκαλείται από τις προπέλες και τα μηχανήματα που κουβαλά κάθε διερχόμενο πλοίο. Μπορεί να διαταράξει δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για την επιβίωση των θαλάσσιων θηλαστικών, συρρικνώνοντας τον χώρο επικοινωνίας τους, προκαλώντας άγχος στα πλάσματα αυτά, και εκτοπίζοντάς τα από σημαντικούς βιότοπους.
Η ένταση της υποβρύχιας ηχορύπανσης, από την όλο και πιο πυκνή κίνηση πλοίων, έχει διπλασιαστεί στην Αρκτική τα τελευταία έξι χρόνια, και αναμένεται να διπλασιαστεί ξανά μέσα στην επόμενη δεκαετία, καθώς λιώνουν οι πάγοι και ανοίγουν νέες ναυτικές οδοί, λόγω της κλιματικής κρίσης.
«Η κοινότητα των Ινουίτ στο Μιτιμάταλικ έχει καταγράψει άνοδο της ναυσιπλοΐας και του θορύβου των πλοίων και οι κυνηγοί δεν βλέπουν φάλαινες στα συνηθισμένα σημεία», δήλωσε η Λίζα Κοπερκουάλουκ, πρόεδρος του πολικού Συμβουλίου Ινουίτ (ICC). «Πρέπει να ταξιδέψουν πιο μακριά για να κυνηγήσουν, κάτι που ενέχει κινδύνους, κοστίζει περισσότερο σε καύσιμα και επηρεάζει τη μετάδοση των παραδοσιακών γνώσεων.»
Αυτήν την εβδομάδα, το ICC, που εκπροσωπεί 180.000 Ινουίτ στην Αλάσκα, τον Καναδά, τη Γροιλανδία και την Τσουκότκα στη Ρωσία, κάλεσε τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό του ΟΗΕ (ΙΜΟ) να υιοθετήσει υποχρεωτικά μέτρα για τη μείωση του υποβρύχιου θορύβου από τις δραστηριότητες της ναυτιλίας, που φοβούνται ότι επηρεάζει τα θαλάσσια θηλαστικά.
Πώς θα μάθουν οι επόμενες γενιές;
Αν και οι Ινουίτ εξαρτώνται από τη ναυτιλία για βασικά αγαθά και υπηρεσίες, θέλουν να διασφαλίσουν ότι τα πλοία θα έχουν χαμηλό αντίκτυπο στο περιβάλλον της Αρκτικής, το οποίο είναι ευαίσθητο στον υποβρύχιο θόρυβο καθώς και σε άλλη μορφή ρύπανσης, δήλωσε η Κοπερκουάλουκ.
«Οι τοξοκέφαλες φάλαινες, οι μπελούγκα, οι φώκιες και οι φάλαινες Ναρβάλ – αυτά είναι τα βασικά θαλάσσια θηλαστικά από τα οποία εξαρτόμαστε και τα οποία οι Ινουίτ κυνηγύν κάθε χρόνο. Αν επηρεαστεί το κυνήγι των Ινουίτ, τότε επηρεάζεται και η μετάδοση γνώσεων. Οι νεότερες γενιές έχουν λιγότερες ευκαιρίες να μάθουν.»
Ο υποβρύχιος θόρυβος των πλοίων είναι γνωστό ότι επηρεάζει ορισμένα είδη φαλαινών, καθώς και ψάρια όπως ο μπακαλιάρος της Αρκτικής, σύμφωνα με το Αρκτικό Συμβούλιο, ένα διεθνές φόρουμ των οκτώ χωρών με εδάφη εντός του αρκτικού κύκλου, και έξι ομάδων αυτοχθόνων της Αρκτικής, συμπεριλαμβανομένου του ICC.
Το 2014, ο ΙΜΟ ενέκρινε κατευθυντήριες γραμμές για τη μείωση του υποβρύχιου θορύβου από την εμπορική, ναυτιλιακή δραστηριότητα, και αυτή την εβδομάδα συζητά αν θα τις αναθεωρήσει, σε μια συνάντηση στο Λονδίνο με θέμα τον σχεδιασμό των πλοίων. Οι Ινουίτ ζητούν υποχρεωτικές κατευθυντήριες γραμμές, ενώ ο Καναδάς προτείνει μια ομάδα εργασίας ειδικά για την εξέταση του θορύβου.
Προαιρετικά μέτρα, μικρή πρόοδος
Ομάδες Ινουίτ και ΜΚΟ λένε ότι ο προαιρετικός χαρακτήρας των κατευθυντήριων γραμμών, έχει ως αποτέλεσμα τη μικρή πρόοδο στην προσπάθεια μείωσης του θορύβου. Μελέτη της Transport Canada, του Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου της Αμερικής και της WWF Καναδά ανέφερε ότι ένα βασικό εμπόδιο που περιορίζει την υιοθέτηση των κατευθυντήριων γραμμών ήταν ο μη δεσμευτικός, μη ρυθμιστικός χαρακτήρας τους.
Εν τω μεταξύ, ο υποβρύχιος θόρυβος από τη ναυτιλία συνεχίζει να διπλασιάζεται περίπου κάθε δέκα χρόνια, επηρεάζοντας δυσανάλογα τις θάλασσες της Αρκτικής και της Νορβηγίας.
Η Σάρα Μπόμπε, υπεύθυνη του προγράμματος για την Αρκτική στο Ocean Conservancy, κάλεσε τον ΙΜΟ να δράσει. «Εκτός από τα μέτρα διεθνώς, θα χρειαστούν ακόμη πιο αυστηρά περιφερειακά μέτρα για τη μείωση της ηχορύπανσης από τα πλοία σε περιοχές όπως η Αρκτική», σημείωσε, προσθέτοντας πως η περιοχή αυτή είναι μια ειδική περίπτωση, λόγω του τρόπου με τον οποίο ο ήχος διαδίδεται σε μεγάλες αποστάσεις, του τρόπου με τον οποίο μπορεί να επηρεάσει τη θαλάσσια ζωή και των επιπτώσεων στις κοινότητες των Ινουίτ.
