Η περίοδος του Πάσχα αποτελεί μια ιδιαίτερη περίοδο για τα εργασιακά δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τόσο των εργαζομένων όσο και των επιχειρήσεων, με πολλούς να αναρωτούνται για το εργασιακό καθεστώς ημερών, όπως η Μεγάλη Παρασκευή και όχι μόνο.
Το νομοθετικό πλαίσιο καθορίζει με σαφήνεια το καθεστώς λειτουργίας των επιχειρήσεων, τις αργίες, τις ημιαργίες και τις αποζημιώσεις που δικαιούνται οι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Ακολουθεί αναλυτικός οδηγός για όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε σχετικά με τα εργασιακά δικαιώματα το Πάσχα του 2025.
Πώς πληρώνεται στον ιδιωτικό τομέα η Μεγάλη Παρασκευή
Σύμφωνα με την ενημέρωση του ΚΕΠΕΑ, η Μεγάλη Παρασκευή (18/4/2025) δεν ανήκει στις υποχρεωτικές αργίες, συνεπώς επιτρέπεται αυτή την ημέρα η λειτουργία των επιχειρήσεων και η απασχόληση των μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα, με εξαίρεση τους κλάδους των μισθωτών για τους οποίους προβλέπεται η εν λόγω ημέρα ως αργία, βάσει ειδικών διατάξεων (διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις, συλλογικές συμβάσεις, διαιτητικές αποφάσεις κλπ).
Ειδικά για τα καταστήματα σύμφωνα με το άρθρο 4 του Β.Δ 748/66, απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των καταστημάτων μέχρι της 1ης μ.μ. της Μεγάλης Παρασκευής. Παράλληλα όμως είναι δυνατόν με απόφαση του Νομάρχη και μετά από σύμφωνη γνώμη των οικείων επαγγελματικών, εργοδοτικών και εργατικών οργανώσεων, να ορισθεί και διαφορετικά η λειτουργία των καταστημάτων την παραπάνω ημέρα εφόσον οι τοπικές συνθήκες το επιβάλλουν (Ν.425/76).
Για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, η Μεγάλη Παρασκευή δεν συμπεριλαμβάνεται στις υποχρεωτικές αργίες που ορίζει ο νόμος. Ωστόσο, πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές εφόσον:
– Η Μεγάλη Παρασκευή έχει χαρακτηριστεί αργία ή ημιαργία από διάταξη Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΣΣΕ)
– Προβλέπεται από τον Κανονισμό Εργασίας της επιχείρησης
– Υπάρχει επιχειρησιακή συνήθεια ή έθιμο που καθιερώνει την αργία
Τι ισχύει με το Μεγάλο Σάββατο: Εργασιακό καθεστώς και δικαιώματα
Το Μεγάλο Σάββατο θεωρείται κανονική εργάσιμη ημέρα για τους εργαζόμενους που νόμιμα απασχολούνται Σάββατο στον ιδιωτικό τομέα. Εξαιρέσεις ισχύουν μόνο εάν έχει καθιερωθεί ως αργία ή ημιαργία από:
– Διάταξη Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας
– Κανονισμό Εργασίας της επιχείρησης
– Επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο
Οι επιχειρήσεις που λειτουργούν κανονικά το Μεγάλο Σάββατο οφείλουν να τηρούν το συνηθισμένο ωράριο και να καταβάλλουν τις νόμιμες αποδοχές στους εργαζόμενους.
Τι ισχύει με την Κυριακή του Πάσχα: Υποχρεωτική αργία και αποζημιώσεις
Για την Κυριακή του Πάσχα ισχύει ο γενικός κανόνας της Κυριακής αργίας, που σημαίνει ότι απαγορεύεται η απασχόληση των εργαζομένων σε όλες τις επιχειρήσεις, εκτός από εκείνες που εξαιρούνται ρητά από τη νομοθεσία.
Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν σε επιχειρήσεις που νόμιμα λειτουργούν κατά τις Κυριακές και τις λοιπές αργίες δικαιούνται:
1) Εάν αμείβονται με ημερομίσθιο: Το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιο συν προσαύξηση 75% που υπολογίζεται στο νόμιμο ωρομίσθιο για τις ώρες απασχόλησης.
2) Εάν αμείβονται με μηνιαίο μισθό: Προσαύξηση 75% που υπολογίζεται στο 1/25 του νόμιμου μισθού για τις ώρες απασχόλησης.
3) Αναπληρωματική ανάπαυση (ρεπό): Εφόσον απασχοληθούν άνω των 5 ωρών, δικαιούνται επιπλέον αναπληρωματική ανάπαυση σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας.
Σε περίπτωση που ισχύουν ευνοϊκότεροι όροι από ΣΣΕ, Κανονισμό Εργασίας ή επιχειρησιακή συνήθεια ως προς τις προσαυξήσεις, αυτοί υπερισχύουν των νόμιμων ελάχιστων.
Τι ισχύει με τη Δευτέρα του Πάσχα: Υποχρεωτική αργία για όλες τις επιχειρήσεις
Η Δευτέρα του Πάσχα αποτελεί εκ του νόμου ημέρα υποχρεωτικής αργίας για όλες τις επιχειρήσεις. Στις επιχειρήσεις που δεν λειτουργούν, καταβάλλεται:
– Το σύνηθες ημερομίσθιο χωρίς προσαύξηση σε όσους αμείβονται με ημερομίσθιο
– Ο κανονικός μηνιαίος μισθός σε όσους αμείβονται με μισθό
Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν τη Δευτέρα του Πάσχα σε επιχειρήσεις που νόμιμα λειτουργούν δικαιούνται:
1) Με ημερομίσθιο: Το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιο συν προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ωρομισθίου για τις ώρες απασχόλησης.
2) Με μηνιαίο μισθό:
α) Σε επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα κατά τις αργίες: Προσαύξηση 75% επί του 1/25 του νόμιμου μισθού για τις ώρες απασχόλησης.
β) Σε επιχειρήσεις που κανονικά αργούν και εκτάκτως λειτουργούν: Το 1/25 του συνήθως καταβαλλόμενου μισθού συν προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ημερομισθίου για τις ώρες απασχόλησης.
Σημαντικές επισημάνσεις για εργοδότες και εργαζόμενους
Για την ορθή εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας κατά την περίοδο του Πάσχα, επισημαίνονται τα εξής:
– Οι διατάξεις για την Κυριακή αργία και τις αργίες του Πάσχα περιέχονται στα άρθρα 193-209 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (ΠΔ 80/2022, Α΄222).
– Δεν επιτρέπεται ο συμψηφισμός οφειλόμενης ανάπαυσης (ρεπό) με ημέρα υποχρεωτικής αργίας.
– Οι ημέρες υποχρεωτικής αργίας δεν περιλαμβάνονται στην ετήσια άδεια με αποδοχές.
– Κατά τις Κυριακές και τις υποχρεωτικές αργίες απαγορεύεται κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική εργασία και επαγγελματική δραστηριότητα, εκτός των νόμιμων εξαιρέσεων.
– Οι επιχειρήσεις που δεν υπάγονται στις εξαιρέσεις του νόμου δεν μπορούν να λειτουργήσουν νόμιμα χωρίς ειδική άδεια από την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας.
– Η παράνομη απασχόληση προσωπικού κατά τις αργίες κατατάσσεται στις πολύ σοβαρές παραβάσεις με υψηλότατα πρόστιμα και ποινική ευθύνη του εργοδότη.
