Της Σοφίας Νεοφύτου
Λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει η πιο πολυάσχολη εορταστική ταξιδιωτική περίοδος του χρόνου, ερευνητές θέλησαν να απαντήσουν σε μία σκέψη που έχει περάσει από το μυαλό πολλών ανθρώπων που συνηθίζουν να ταξιδεύουν με αυτό το μέσο: Πόσο καθαρός είναι ο αέρας του αεροπλάνου;
Για να το ανακαλύψουν, η Έρικα Χάρτμαν, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα πολιτικών και περιβαλλοντικών μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Northwestern, και οι συνεργάτες της δοκίμασαν μάσκες προσώπου που φορούσαν επιβάτες σε πτήσεις, ώστε να καταγράψουν τι είδους μικρόβια παγίδευαν. Η ομάδα ενδιαφερόταν επίσης για τον αέρα στα νοσοκομεία, έναν άλλο χώρο όπου τα μικρόβια συχνά εξαπλώνονται, και δοκίμασε μάσκες που φορούσε το προσωπικό.
Πώς διεξήχθη η μελέτη
Η ομάδα συνέλεξε 53 μάσκες σε αποστειρωμένες σακούλες και έκοψε τα εξωτερικά στρώματα, για να αναλύσει μόνο τα μικρόβια που κυκλοφορούσαν στον αέρα και όχι εκείνα από τις αναπνευστικές οδούς των ανθρώπων. Στη συνέχεια, εξήγαγαν και ανέλυσαν DNA από τις μάσκες. Για να διασφαλίσουν ότι ανίχνευαν όλο το μικροβιακό DNA, χρησιμοποίησαν επίσης μια διαδικασία ενίσχυσης που ονομάζεται PCR.
Τα ευρήματα: εκατοντάδες μικροβιακά είδη
Συνολικά, όπως αναφέρουν στο περιοδικό Microbiome, εντόπισαν 407 είδη μικροβίων από τα περιβάλλοντα του αεροπλάνου, τα οποία δεν θεωρούνται επικίνδυνα για την υγεία.
«Πολλά από τα μικρόβια που βρίσκουμε μέσα στα κτίρια και στον αέρα γύρω μας προέρχονται από εμάς τους ίδιους», λέει. «Οι επιφάνειες που αγγίζουμε συνήθως έχουν μικρόβια που σχετίζονται με το δέρμα, επειδή μεταφέρουμε αυτά τα μικρόβια κάθε φορά που αγγίζουμε κάτι. Αποβάλλουμε μικρόβια όπου κι αν πάμε. Εγώ και οι συνάδελφοί μου το αποκαλούμε “μικροβιακή αύρα”», εξηγεί η καθηγήτρια.
Τι πραγματικά κυκλοφορεί στον αέρα
Οι ερευνητές κατέγραψαν κυρίως βακτήρια και όχι ιούς, πολλοί από τους οποίους έχουν RNA (όπως ο COVID-19 και η γρίπη). Παρότι οι άνθρωποι ίσως ανησυχούν περισσότερο για τους ιούς σε περιορισμένους χώρους, η Χάρτμαν σημειώνει ότι οι ιοί αποτελούν μικρότερο ποσοστό του συνόλου των μικροβίων στον αέρα, καθώς οι άνθρωποι αποβάλλουν πολύ περισσότερα βακτήρια από το δέρμα.
Ανάγκη για καλύτερη παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα
Τα αποτελέσματα της μελέτης αναδεικνύουν τη σημασία ανάπτυξης καλύτερων τρόπων παρακολούθησης του αέρα για παθογόνους μικροοργανισμούς, με συστήματα φιλτραρίσματος και ανίχνευσης που θα δίνουν άμεσες μετρήσεις.
«Φανταστείτε έναν ανιχνευτή σαν αυτούς για το μονοξείδιο του άνθρακα, που ανάλογα με τα επίπεδα μικροβίων θα μπορούσε να αυξάνει αυτόματα την ανταλλαγή αέρα ή να ειδοποιεί τους ανθρώπους να φορέσουν μάσκες», λέει η Χάρτμαν. «Η δυνατότητα να λαμβάνουμε ενημερωμένες αποφάσεις για την προστασία της υγείας μας θα ήταν εκπληκτική».
Τι σημαίνει αυτό για το κοινό
Μέχρι τότε, η Χάρτμαν υπενθυμίζει ότι καθώς ο καιρός κρυώνει και οι άνθρωποι συνωστίζονται σε εσωτερικούς χώρους, ο αέρας ακόμη και στο αεροπλάνο μπορεί να μην είναι τόσο γεμάτος παθογόνα όσο νομίζουμε.
Ένα ακόμη χρήσιμο συμπέρασμα είναι πως οι μάσκες παραμένουν ένας αποτελεσματικός τρόπος προστασίας από μικρόβια που κυκλοφορούν στον αέρα, αλλά και για να μην μεταδίδουμε μικρόβια όταν είμαστε άρρωστοι.
