Η νέα χωροταξική πολιτική αποκλείει τη μικρή ιδιοκτησία και υπονομεύει τη ζωή στα χωριά.
Η πρόσφατη απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος που περιορίζει τη δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές και σε μικρούς παραδοσιακούς οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, προκαλεί έντονο προβληματισμό για το μέλλον της υπαίθρου και της αποκέντρωσης στη χώρα μας.
Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μικρού κλήρου, ιδιαίτερα στις νησιωτικές περιοχές και την Κρήτη, όπου η γη μεταβιβάζεται παραδοσιακά από γενιά σε γενιά σε μικρά τεμάχια. Η απόφαση να αποκλειστεί η δόμηση σε εκτάσεις κάτω των 4 στρεμμάτων, ακόμη και όταν βρίσκονται πλησίον παλαιών οικισμών, καθιστά χιλιάδες ιδιοκτησίες πρακτικά μη αξιοποιήσιμες. Αυτό συνιστά μια προφανή οικονομική αδικία εις βάρος ιδιοκτητών που για δεκαετίες διατήρησαν γη με την ελπίδα αξιοποίησης ή επιστροφής στον τόπο τους.
Η οικονομική διάσταση είναι κρίσιμη, όμως η κοινωνική και δημογραφική προοπτική είναι ακόμη πιο ανησυχητική. Ενώ σε όλη την Ευρώπη προωθείται η ενίσχυση της υπαίθρου, η επιστροφή νέων ανθρώπων στην περιφέρεια και η ανάδειξη μικρών κοινοτήτων ως κόμβων βιώσιμης ανάπτυξης, η συγκεκριμένη πολιτική σπρώχνει τον πληθυσμό ακόμη περισσότερο προς τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Ουσιαστικά, ακυρώνεται κάθε ρεαλιστική προοπτική επιστροφής στα χωριά. Τα παραδοσιακά σπίτια, τα μικρά χωράφια, η οικογενειακή γη, μετατρέπονται σε «νεκρές» ιδιοκτησίες χωρίς χρήση και χωρίς μέλλον. Η εγκατάλειψη της υπαίθρου, αντί να ανακοπεί, εντείνεται με κρατική σφραγίδα.
Αν και οι προθέσεις για περιβαλλοντική προστασία είναι εύλογες, δεν πρέπει να γίνονται σε βάρος της κοινωνικής συνοχής και της περιφερειακής ισότητας. Η βιώσιμη ανάπτυξη προϋποθέτει ανθρώπους στην ύπαιθρο, όχι μόνο φυσικά τοπία. Χωρίς δυνατότητα εγκατάστασης, επαγγελματικής δραστηριότητας και αξιοποίησης της περιουσίας, η ύπαιθρος δεν προστατεύεται· ερημώνεται.
Αν πραγματικά επιδιώκουμε μια πιο ισορροπημένη και δίκαιη γεωγραφική κατανομή πληθυσμού και ευκαιριών, αν θέλουμε ζωντανά χωριά και ενεργούς πολίτες σε κάθε γωνιά της χώρας, τότε ο σχεδιασμός αυτός πρέπει να αναθεωρηθεί. Οι μικροϊδιοκτήτες της υπαίθρου δεν είναι πολεοδομικό πρόβλημα. Είναι το θεμέλιο της κοινωνικής συνέχειας και της δημογραφικής αντοχής της ελληνικής περιφέρειας.