Υπάρχουν τόποι που κουβαλούν στις πέτρες τους ιστορίες. Και υπάρχουν γεύσεις που κλείνουν μέσα τους μνήμες αιώνων. Σε έναν τέτοιο τόπο, στην παραλιακή Σίδη της Τουρκίας, άνοιξε ένα παράθυρο στον χρόνο.
ΤΟΥΡΚΙΑ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ / Νάντια Αϊβάτογλου
Για τρεις ημέρες, από τις 24 έως τις 26 Απριλίου 2025, το φεστιβάλ «Από την Κρήτη στη Σίδη» ένωσε ανθρώπους, μυρωδιές, μουσικές και συναισθήματα.
Η διοργάνωση, με πρωτοβουλία του Δήμου Μανάβγκατ, είχε στόχο να αναδείξει το κρητικό στοιχείο που διατηρείται ζωντανό στην περιοχή από την εποχή της ανταλλαγής πληθυσμών, προσφέροντας στους επισκέπτες μια σπάνια εμπειρία γευσιγνωσίας, τέχνης και πολιτιστικής αναβίωσης.
Το φεστιβάλ ξεκίνησε εντυπωσιακά με πομπή που διέσχισε την παλιά πόλη της Σίδης, ξεκινώντας από το σημείο «9 Βρύσες» και καταλήγοντας στον Ναό του Απόλλωνα, κάτω από τον απογευματινό ήλιο που φώτιζε τα αρχαία μνημεία. Οι ήχοι από την λύρα και το λαούτο και τα παραδοσιακά κρητικά τραγούδια αντήχησαν στον Ναό, σηματοδοτώντας την έναρξη ενός διαφορετικού ταξιδιού.
Στο παλιό λιμάνι στήθηκε αγορά παραδοσιακών προϊόντων: ρόδι, μέλι, ταχίνι, ελιές και ελαιόλαδο έδιναν στους επισκέπτες τη δυνατότητα να γευτούν αυθεντικές τοπικές γεύσεις. Η σύνδεση με την κρητική κουλτούρα ήταν παντού παρούσα — τόσο στα εδέσματα όσο και στη ζωντάνια των εκδηλώσεων.
ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΔΙΑ… ΧΕΙΡΟΣ ΕΚΜΕΤΣΙΟΓΛΟΥ
Η γαστρονομική πτυχή του φεστιβάλ έφερε την υπογραφή της καταξιωμένης και ιδιαίτερα αγαπητής σεφ Μαρίας Εκμεκτσίογλου, η οποία συνέβαλε στο σχεδιασμό και την διοργάνωση του φεστιβάλ. Με σεβασμό στην παράδοση αλλά και δημιουργικό πνεύμα, η Μαρία Εκμεκτσίογλου συντόνισε εργαστήρια μαγειρικής στα οποία συμμετείχαν κορυφαίοι σεφ από την Ελλάδα, την Τουρκία και την Ιταλία, όπως οι Ιωάννης Κούφος, Πασκουάλε Λέμπο, και Αποστόλης Αλτάνης.
Μαζί με τοπικές μαγείρισσες, οι σεφ παρουσίασαν στο κοινό πιάτα όπως τα σιουφιχτά και τα καλτσούνια, δίνοντας έμφαση στις τεχνικές και τις παραδοσιακές πρώτες ύλες. Η Μαρία Εκμεκτσίογλου, με τη μοναδική της ικανότητα να γεφυρώνει πολιτισμούς μέσα από τη γεύση, αποτέλεσε την ψυχή του φεστιβάλ, μετατρέποντας κάθε παρουσίαση σε ταξίδι μνήμης.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ
Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις περιλάμβαναν συναυλίες στον Ναό του Απόλλωνα, σε ένα σκηνικό όπου η ιστορία συναντούσε την τέχνη. Η Σοφία Βόσσου, με το χαρακτηριστικό της πάθος, η Χρυσούλα Στεφανάκη με την παραδοσιακή φωνή της, και το τουρκικό συγκρότημα «Necati ve Saykolar» ένωσαν τις φωνές τους σε ένα πρόγραμμα που κινήθηκε από το ελληνικό λαϊκό τραγούδι μέχρι σύγχρονες ροκ αποδόσεις.
Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε προβολή της ταινίας «Ζορμπάς» στο Πολιτιστικό Κέντρο της Σίδης, δίνοντας στους επισκέπτες την ευκαιρία να γνωρίσουν τον μύθο του Νίκου Καζαντζάκη μέσα από το βλέμμα της έβδομης τέχνης.
Το φεστιβάλ περιλάμβανε και επιστημονικά πάνελ για την πολιτιστική κληρονομιά της Κρήτης, με συμμετοχή διακεκριμένων Τούρκων καθηγητών και ιστορικών. Οι παρουσιάσεις επικεντρώθηκαν στην αρχιτεκτονική κληρονομιά της Κρήτης, στη σύνδεση με τη Μικρά Ασία και στη σημασία της διατήρησης αυτών των δεσμών μέσα από τη σύγχρονη πολιτιστική δραστηριότητα.
Την Κρήτη εκπροσώπησαν ο Αντιδήμαρχος πολιτισμού Γιάννης Γιαννακάκης, ο οποίος δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η πρόσκληση από τον Δήμο του Manavgat προς τον Δήμο Χανίων για να εκπροσωπήσουμε την Κρήτη στην πρώτη αυτή διοργάνωση ήταν μία μεγάλη τιμή και ευθύνη για μας. Η φιλοξενία ήταν εξαιρετική και η ανθρώπινες ιστορίες που ακούσαμε μένουν βαθιά χαραγμένες στην μνήμη μας. Είναι βέβαιο πως οι δύο λαοί έχουμε πολλά κοινά (πολιτιστικά, γαστρονομικά, λαογραφικά) και στο μέλλον θα επιδιώξουμε να διατηρήσουμε αυτόν τον ιδιαίτερο δεσμό που δημιουργήθηκε στο Φεστιβάλ Κρητικής παράδοσης στη Σιδη της Τουρκίας»
Από την μεριά της η Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής Ελένη Ζερβουδάκη υπογράμμισε : «Γαστρονομία και Πολιτισμός πήραν σάρκα και οστά σε έναν τόπο που μαρτυρά τις κοινές ρίζες. Μέσα από τη δράση στη Σίδη της Τουρκίας αναδείχτηκαν τα κοινά χαρακτηριστικά των 2 τόπων, με ιδιαίτερη συγκίνηση. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην κα Εκμετσίογλου για την πρωτοβουλία του φεστιβάλ».
Στην αποστολή συμμετείχε και ο Χανιώτης σεφ Ιωάννης Κούφος ο οποίος ανέφερε: «Είμαι πολύ χαρούμενος και περήφανος που συμμετείχα σε αυτό το festival κρητικής κουλτούρας που πραγματοποιήθηκε στο Side της Τουρκίας μαζί με όλη την Ελληνική αποστολή. Με τον Χανιώτη μάγειρα και βοηθό μου, Αργύρη Κοντάκη, φτιάξαμε χανιώτικες κρεατόπιτες, αλλά και που συμπράξαμε και μαγειρέψαμε μαζί με τούρκους συναδέλφους Κρητική κουζίνα, στα πλαίσια της μεταξύ μας, ενίσχυσης της γαστρονομικής κουλτούρας μιας και συναντάμε πολλά κοινά στοιχεία σε γεύσης αρώματα αλλά και πρώτες ύλες».
Κρητική παραδοσιακή μουσική και χοροί γέμισαν το λιμάνι από τον Χορευτικό Όμιλο Χανίων «Ο Ψηλορείτης» και τους Εμμανουήλ Νταουντάκη και Γεώργιο Σκουνάκη, Ο Αδάμ Μπούτζουκας δήλωσε: «Είμαστε πολύ περήφανοι που συμμετείχαμε σε αυτή την αποστολή. Ταξιδέψαμε μέχρι την Σίδη της Τουρκίας και μεταφέραμε λίγο από το χρώμα, την παράδοση και την μουσική του νησιού μας»
Ένα Μήνυμα Συμφιλίωσης
Το φεστιβάλ «Από την Κρήτη στη Σίδη» δεν ήταν μόνο μια γιορτή γεύσεων και μουσικής. Ήταν μια υπενθύμιση ότι οι πολιτισμοί που μοιράζονται κοινές ρίζες μπορούν να οικοδομήσουν γέφυρες συνεννόησης και συνεργασίας, ακόμα και μέσα σε δύσκολες εποχές.
Από τις μαγειρικές μυρωδιές μέχρι τις μουσικές νότες και τις ιστορικές αναφορές, το φεστιβάλ επιβεβαίωσε ότι η πολιτιστική κληρονομιά είναι μια πολύτιμη παρακαταθήκη που μπορεί να μας ενώσει όλους.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε και ο Δήμαρχος Μανάβγκατ, Δρ. Niyazi Nefi Kara:
«Η γαστρονομία, η μουσική και η ιστορία είναι τα θεμέλια πάνω στα οποία μπορούμε να οικοδομήσουμε την ειρήνη και την αλληλεγγύη».
Σε μια εποχή που οι πολιτισμοί συχνά συγκρούονται, φεστιβάλ όπως αυτό μας θυμίζουν ότι η παράδοση, η γεύση και η μουσική μπορούν να ενώσουν ανθρώπους πέρα από σύνορα και διαφορές.
