Να βάλει μια «τάξη» στη δημόσια περιουσία που βρίσκεται σε παραθαλάσσιες περιοχές επιχειρεί το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με το νέο του νομοσχέδιο, στο οποίο πρωταγωνιστικό ρόλο έχει η διαδικασία παραχώρησης του αιγιαλού και της παραλίας προς αξιοποίηση από ιδιώτες και επιχειρήσεις.
Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι να μπει ένα τέλος στις περιπτώσεις παρανομιών και παραβάσεων που προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις το καλοκαίρι του 2023, αλλά και τα προηγούμενα χρόνια, μέσα από ριζικές αλλαγές στη διαδικασία εκμίσθωσης, αλλά και μέσα από την διευκόλυνση των πολιτών να καταγγέλλουν τα φαινόμενα καταπάτησης με λίγα κλικ από το κινητό τους.
Απάτητες παραλίες
Στο πλαίσιο των ρυθμίσεων για την προστασία των αιγιαλών με διαβάθμιση, το νέο νομοσχέδιο καθιερώνει τις παραλίες υψηλής προστασίας ή «απάτητες παραλίες», που βρίσκονται σε περιοχές Natura και για τις οποίες θα απαγορεύεται η παραχώρηση και κατ’ επέκταση η τοποθέτηση ομπρελών και ξαπλωστρών, μεταξύ άλλων.
Οι «απάτητες παραλίες» θα καθοριστούν με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής, όπως η ύπαρξη προστατευόμενων οικοτόπων, σπάνιων ειδών κτλ, ενώ στις λοιπές παραλίες, που βρίσκονται σε περιοχές Natura, προβλέπεται μικρότερο ποσοστό κάλυψης με ομπρελοκαθίσματα της έκτασης που παραχωρείται, συγκεκριμένα 30% του συνολικού εμβαδού, έναντι 50% στις παραλίες εκτός Natura.
Παράλληλα, ορίζεται ότι ο παλαιός αιγιαλός, που συνορεύει με «απάτητες παραλίες» είναι κοινόχρηστος, ενώ τα υπόλοιπα τμήματα του παλαιού αιγιαλού επανέρχονται στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και άρα θα μπορούν να αξιοποιούνται από την ΕΤΑΔ.
Τα όρια σε αιγιαλούς και παραλίες ορίζονται ως εξής:
α) Δεν επιτρέπεται η παραχώρηση ποσοστού πάνω από το 50% του συνολικού εμβαδού κάθε παραλίας, ποσοστό το οποίο μειώνεται στο 30% για περιοχές Natura.
Έτσι, αν μια παραλία έχει εμβαδόν π.χ. 20 στρέμματα, τα 10 στρέμματα τουλάχιστον θα πρέπει να είναι ελεύθερα, ενώ τίθεται επιπλέον ελάχιστη απόσταση 6 μέτρων (3 μέτρα εκατέρωθεν) μεταξύ των παραχωρήσεων.
β) Κάθε παραχώρηση δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 500 τ.μ. Περαιτέρω τίθεται πλαφόν στο εμβαδόν της έκτασης, στην οποία επιτρέπεται η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κ.λπ., το οποίο είναι μέχρι 60% της παραχωρούμενης έκτασης (30% για περιοχές Natura).
Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι ομπρέλες και ξαπλώστρες σε κάθε παραχώρηση δεν μπορούν να καταλαμβάνουν πάνω από 300 τ.μ. (το 60% της έκτασης) ή 150 τ.μ. σε περιοχές Natura.
Μόνο ηλεκτρονικά οι διαγωνισμοί παραχώρησης
Οι διαγωνισμοί παραχώρησης θα διεξάγονται αποκλειστικά από την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου, με ηλεκτρονική διαδικασία, η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Μαρτίου κάθε έτους, ώστε να υπάρχει χρόνος προετοιμασίας ενόψει της τουριστικής περιόδου.
Κατ’ εξαίρεση για την πρώτη εφαρμογή το 2024 η προθεσμία είναι έως τις 15 Μαΐου.
Παράλληλα, το νομοσχέδιο προβλέπει τη θέσπιση κατώτατου μισθώματος, το οποίο θα ορίζεται αυτόματα από το ηλεκτρονικό σύστημα με βάση τις αντικειμενικές αξίες της περιοχής, τη διάρκεια της παραχώρησης (συνολικά έως τρία έτη και εντός του έτους) και τον «Συντελεστή Βαρύτητας Αιγιαλού», που αυξάνει ή μειώνει το μίσθωμα ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αιγιαλού.
Τι ισχύει για τις επιχειρήσεις πίσω από την παραλία
Στην περίπτωση που πίσω από τον αιγιαλό ή την παραλία, βρίσκεται χώρος όπου δραστηριοποιείται επιχείρηση και, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παρεμβάλλεται μεταξύ τους οδός, πλατεία ή άλλος κοινόχρηστος χώρος ή ακίνητο που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου ή στην ΕΤΑΔ, οι παραχωρήσεις θα γίνονται με την τιμή εκκίνησης που θεσπίζει το σχέδιο νόμου για τις δημοπρασίες, προσαυξημένη κατά 20%, με μέγιστη διάρκεια επίσης τα τρία χρόνια.
Στην διαδικασία των όμορων επιχειρήσεων εντάσσονται ξενοδοχειακά καταλύματα, κάμπινγκ, κέντρα αναψυχής, ναυταθλητικά σωματεία, επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής και επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ομπρελών και ξαπλωστρών, εφόσον φυσικά υποβάλουν σχετικό αίτημα.
Διευκρινίζεται επίσης πως σε περιπτώσεις που υπάρχουν συνεχόμενες όμορες επιχειρήσεις, προβλέπεται υποχρεωτικά ελεύθερη ζώνη πλάτους 6 μέτρων για την πρόσβαση του κοινού (3 μέτρα σε κάθε πλευρά).
Έρχονται καταγγελίες με λίγα κλικ
Πέρα από τους ελέγχους από μεικτά κλιμάκια και τεχνικά μέσα όπως drones, από φέτος ο κάθε πολίτης θα μπορεί να καταγγείλει με μια απλή διαδικασία τις τυχόν παραβάσεις που εντοπίζει.
Συγκεκριμένα, ο κάθε παραχωρησιούχος θα υποχρεούται να έχει σε εμφανές σημείο στον αιγιαλό ή την παραλία πινακίδα με τις συντεταγμένες της παραχώρησης, τον αριθμό απόφασης παραχώρησης, τα δικαιώματα του κοινού, καθώς και QR code μοναδικού για κάθε παραχώρηση.
Ο κάθε πολίτης θα μπορεί να σκανάρει το QR-code για να δει το διάγραμμα του παραχωρούμενου αιγιαλού και να υποβάλει άμεσα καταγγελία αν διαπιστώσει υπέρβαση / παράβαση.
Ακόμη οι Δήμοι θα πρέπει να αναρτούν πινακίδες με το σχέδιο αιγιαλού και παραλίας στο οποίο θα σημειώνονται όλες οι παραχωρήσεις, ενώ κάθε παραχώρηση θα πρέπει να αναρτάται με στοιχεία και φωτογραφίες στην ιστοσελίδα του αντίστοιχου Δήμου.
Παραβάσεις- ποινές
- Σε περίπτωση κατάληψης αιγιαλού και παραλίας χωρίς να υπάρχει σύμβαση παραχώρησης ή καθ’ υπέρβαση της παραχώρησης, εκδίδεται πράξη απομάκρυνσης εντός 48 ωρών των στοιχείων που έχουν τοποθετηθεί.
- Επιπλέον, αν δεν υπάρχει σύμβαση εκδίδεται διαταγή σφράγισης και διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης που υλοποιείται εντός 24 ωρών με ταινία και πινακίδα στα ελληνικά και τα αγγλικά που ενημερώνει τους πολίτες για τη σφράγιση και το λόγο που έγινε.
- Τυχόν λειτουργία της επιχείρησης παρά τη σφράγιση συνιστά ποινικό αδίκημα.
- Παράνομες κατασκευές κατεδαφίζονται.
- Οι δαπάνες τόσο για την κατεδάφιση όσο και για την απομάκρυνση του εξοπλισμού βαρύνουν τον υπαίτιο.
Σε περίπτωση υποτροπής όταν υπάρχει σύμβαση εκτός από το πρόστιμο, αν η παράβαση είναι εκτεταμένη θα επιβάλλεται οριστική σφράγιση.
