Πλαστικά καλαμάκια, πιάτα, μαχαιροπήρουνα και άλλα είδη που απαγορεύτηκαν το 2021 παραμένουν διαθέσιμα στην ελληνική αγορά όπως και πριν, διαπιστώνει η τελευταία έρευνα του WWF Ελλάς, το οποίο καταγγέλλει την κυβέρνηση για ανοχή και μη εφαρμογή του νόμου.
Η σημερινή κατάσταση, λέει η οργάνωση, είναι «μια ξεκάθαρη οπισθοδρόμηση σε ένα θέμα για το οποίο η Ελλάδα είχε καταφέρει να κερδίσει τις εντυπώσεις όταν το 2020 ήταν από τις πρώτες χώρες της ΕΕ που ενσωμάτωσαν στο εθνικό δίκαιο την Οδηγία για τον περιορισμό μιας σειράς πλαστικών μιας χρήσης».
Ένα κόλπο που ανέδειξε η έρευνα είναι να βαφτίζονται τα προβληματικά είδη ως «επαναχρησιμοποιούμενα», χωρίς οι αρμόδιες αρχές να επιδεικνύουν την «απαραίτητη εγρήγορση για καταπολέμηση αυτής της κακής πρακτικής».
Σήμερα συλλέγεται μόλις το 39% των πλαστικών μπουκαλιών
Η έκθεση επισημαίνει ακόμα ελλιπή εφαρμογή των διατάξεων για μείωση των πλαστικών ποτηριών και φαγητοδοχείων κατά 30% έως το 2024, πρόβλημα που στερεί την είσπραξη μεγάλου μέρους της ανταποδοτικής εισφοράς.
Τα καπάκια που μένουν ενωμένα στα πλαστικά μπουκάλια διευκολύνουν την ανακύκλωση
Ακόμα, επισημαίνει στην έλλειψη συμμόρφωσης των επιχειρήσεων εμπορίου και εστίασης με την υποχρέωση να διαθέτουν τα προϊόντα τους σε επαναχρησιμοποιούμενα σκεύη.
Το WWF Ελλάδα κάνει ακόμα λόγο για «αστοχία της κυβέρνησης στο θέμα της χωριστής συλλογής πλαστικών μπουκαλιών, καθώς παρότι ο νόμος προβλέπει χωριστή συλλογή κατά 77% έως το 2025, σήμερα συλλέγεται μόλις το 39%. Το σύστημα επιστροφής εγγύησης για πλαστικά μπουκάλια που θα έπρεπε, βάσει του νόμου, να μπει σε εφαρμογή από τις αρχές του 2023, τελικά έχει μετατεθεί για τις αρχές του 2026».
Η κατάσταση αποδίδεται σε υποστελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης-ΕΟΑΝ, Διϋπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς- ΔΙΜΕΑ) που αδυνατούν να ελέγξουν χιλιάδες επιχειρήσεις ανά την Ελλάδα.
Οι δημόσιες βρύσες και τα επαναχρησιμοποιούμενα παγούρια μπορούν να μειώσουν τη χρήση πλαστικών μπουκαλιών (Mr.TinMD / CC BY-ND 2.0)
Ευθύνες αποδίδονται και στην τοπική αυτοδιοίκηση που δεν μεριμνά για δημόσιες βρύσες, «μια απαραίτητη ενέργεια για τον περιορισμό των πλαστικών μπουκαλιών νερού […] Μόνο το 2022 υπολογίζεται ότι πωλήθηκαν σχεδόν 2 δισ. μπουκάλια PET στην Ελλάδα, κυρίως για εμφιαλωμένο νερό.
Ακόμα, η κυβέρνηση δεν έχει θεσπίσει συστήματα διευρυμένης ευθύνης παραγωγού για μια σειρά από προβληματικά πλαστικά, όπως αποτσίγαρα και αλιευτικά εργαλεία.
Βάσει του συστήματος αυτού, οι επιχειρήσεις που παράγουν ή εμπορεύονται τέτοια πλαστικά, οφείλουν να πληρώνουν για τη ρύπανση που προκαλείται από τα προϊόντα τους.
Στις «λιγοστές» θετικές επιδόσεις του κράτους, σύμφωνα με την οργάνωση, περιλαμβάνονται η επιτυχημένη προσάρτηση των καπακιών στις φιάλες, η καλή πρόοδος στη διάθεση πλαστικών φιαλών PET με 25% ανακυκλωμένο περιεχόμενο έως το 2025 και η σήμανση πλαστικών προϊόντων, όπως προϊόντα καπνού και υγρά μαντηλάκια.
