Με την αύξηση του μέσου όρου ζωής, η ανάγκη για στρατηγικές που ενισχύουν την υγεία και την ευημερία των ηλικιωμένων γίνεται ολοένα και πιο μεγάλη. Στη σύγχρονη επιστήμη, οι ερευνητές αναζητούν καινοτόμες μεθόδους που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων, προσφέροντας λύσεις που θα τους επιτρέψουν να παραμείνουν ενεργοί και ψυχικά υγιείς.
Μια πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Psychology of Sport & Exercise, εστιάζει σε μια νέα προσέγγιση εκπαίδευσης που συνδυάζει τη σωματική άσκηση με πνευματικές δραστηριότητες. Η μέθοδος αυτή, γνωστή ως Brain Endurance Training (BET), έχει δείξει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα στη βελτίωση τόσο της σωματικής όσο και της γνωστικής απόδοσης σε ηλικιωμένες γυναίκες.
Η έρευνα, από το Πανεπιστήμιο της Extremadura στην Ισπανία και το Πανεπιστήμιο του Birmingham στο Ηνωμένο Βασίλειο, εστίασε σε 24 υγιείς γυναίκες ηλικίας 65-78 ετών που δεν ασκούνταν τακτικά και ακολουθούσαν μια πιο καθιστική ζωή. Οι συμμετέχουσες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: μία που ακολούθησε την προσέγγιση BET, μία που έκανε μόνο σωματική άσκηση και μία ομάδα ελέγχου που δεν συμμετείχε σε καμία προπόνηση. Οι δύο εκπαιδευτικές ομάδες ακολούθησαν ένα πρόγραμμα σωματικής εκπαίδευσης τριών 45λεπτων συνεδριών την εβδομάδα για οκτώ εβδομάδες. Το πρόγραμμα περιλάμβανε 20 λεπτά ασκήσεων με αντιστάσεις (όπως καθίσματα και κάμψεις δικεφάλων) και 25 λεπτά περπατήματος. Ωστόσο, η ομάδα BET έκανε επιπλέον 20 λεπτά γνωστικών δοκιμασιών πριν από κάθε σωματική προπόνηση.
Tι έδειξε η μελέτη
Για να εκτιμήσουν την αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης, οι ερευνητές αξιολόγησαν τη γνωστική και σωματική απόδοση των συμμετεχουσών σε τέσσερις χρονικές στιγμές: πριν από την εκπαίδευση, στη μέση του προγράμματος, αμέσως μετά την ολοκλήρωση και τέσσερις εβδομάδες αργότερα. Οι γνωστικές δοκιμασίες περιλάμβαναν έναν ψυχοκινητικό έλεγχο προσοχής, που μετρά τον χρόνο αντίδρασης και την εγρήγορση, καθώς και τη δοκιμή Stroop, η οποία αξιολογεί την ικανότητα ανατροπής των αυτόματων αντιδράσεων, μια βασική πτυχή του γνωστικού ελέγχου.
Όσον αφορά στις σωματικές δοκιμές, αυτές περιλάμβαναν μια δοκιμή περπατήματος έξι λεπτών, μια δοκιμή καθισμάτων (επαναλαμβανόμενη άνοδος και κάθισμα) και μια δοκιμή εκτάσεων χεριών με βαράκια.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι και οι δύο εκπαιδευτικές ομάδες παρουσίασαν βελτίωση στη γνωστική και σωματική τους απόδοση σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Ωστόσο, η ομάδα BET παρουσίασε σταθερά καλύτερα αποτελέσματα, ιδιαίτερα όταν οι συμμετέχουσες βρίσκονταν σε κατάσταση κόπωσης. Όπως δήλωσε ο Δρ Chris Ring, αντίστοιχος συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, «αποδείξαμε ότι η προσέγγιση BET θα μπορούσε να είναι μια αποτελεσματική παρέμβαση για τη βελτίωση της γνωστικής και σωματικής απόδοσης στους ηλικιωμένους, ακόμη και όταν είναι κουρασμένοι».
Ειδικότερα, η ομάδα BET παρουσίασε εκπληκτικά αποτελέσματα, όπως 59,4% βελτίωση στην απόδοση του τεστ καθισμάτων όταν ήταν κουρασμένες, σε σύγκριση με 47,5% βελτίωση από την ομάδα των γυναικών μόνο άσκησης. Στις γνωστικές δοκιμές, η ομάδα BET εμφάνισε 12,1% βελτίωση στην ακρίβεια της δοκιμής Stroop όταν ήταν κουρασμένες, σε αντίθεση με την ομάδα μόνο άσκησης, η οποία βελτιώθηκε κατά 6,9%.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι συμμετέχουσες στην ομάδα BET ανέφεραν ότι οι σωματικές δραστηριότητες γίνονταν πιο εύκολες με την πάροδο του χρόνου, κάτι που υποδηλώνει ότι ο συνδυασμός εγκεφαλικής και σωματικής άσκησης θα μπορούσε να βοηθήσει στον επαναπροσδιορισμό της σχέσης μεταξύ της άσκησης και της αντιλαμβανόμενης προσπάθειας. Συνεπώς, θα είναι ευκολότερο για τους ηλικιωμένους να διατηρήσουν μια ρουτίνα της άσκησης, ενισχύοντας περαιτέρω την υγεία και την ευημερία τους.
Τα αποτελέσματα της μελέτης θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς η προσέγγιση BET θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου πτώσεων και ατυχημάτων, βελτιώνοντας την υγεία και την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων. Συμπερασματικά, παρότι δεν μπορούμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω, μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής μας και τη λειτουργικότητά μας όσο μεγαλώνουμε. Το μέλλον για τους ηλικιωμένους μπορεί να είναι καλύτερο από ποτέ, με την προσέγγιση BET να ανοίγει νέες δυνατότητες στην εκπαίδευση και την υγεία.
