Η Αρχαϊκή Κρήτη (7ος-5ος αι. π.Χ.), αν και όχι ευρέως γνωστή καθώς ο αντίκτυπος των μινωικών χρόνων υπήρξε σαρωτικός, αποτέλεσε μια εξαιρετικά σημαντική περίοδο για το νησί, η διερεύνηση της οποίας συγκεντρώνει πλέον μεγάλο ενδιαφέρον από τους αρχαιολόγους προκειμένου να φωτιστεί επαρκώς.
«Όταν από το 1899 άρχισαν να εντοπίζονται τα Ανάκτορα της Κνωσού, της Φαιστού κ.α., ο κόσμος ενθουσιασμένος είδε τον βαθύ ορίζοντα της ευρωπαϊκής προϊστορίας και ο μινωικός πολιτισμός έγινε το σήμα κατατεθέν του νησιού, η προνομιακή σχέση που προβάλλεται σε επίσημα και ανεπίσημα φόρα», επισήμανε στο ΣΚΑΪ Κρήτης 92,1 και την Ελένη Βακεθιανάκη ο Αναπλ. Καθηγητής Μεσογειακής Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Ινστιτούτο Μελέτης του Αρχαίου Κόσμου στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και Συνδιευθυντής της Αρχαιολογικής Ανασκαφής στη Λύκτο, Αντώνης Κοτσώνας.
«Πρέπει να εμπλουτίσουμε αυτό το παραδοσιακό αφήγημα ώστε να καταλάβουν οι Κρήτες και ο υπόλοιπος κόσμος τη σημασία που έχει η Κρήτη της αρχαϊκής περιόδου με τα πολύ σημαντικά κατάλοιπά της» πρόσθεσε, με αφορμή την αποψινή διάλεξή του “Η Αρχαϊκή Κρήτη και η Ανασκαφή της Λύκτου”, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, στο πλαίσιο της Έκθεσης «ΕΚΑΤΟΜΠΟΛΙΣ. Ο κόσμος της Αρχαϊκής Κρήτης».
Για τις ανασκαφές στη Λύκτο, που πλέον μπαίνουν στο πέμπτο χρόνο τους, με συνδιευθυντή τον Καθηγητή Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον Άγγελο Χανιώτη και την Προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου Βασιλική Συθιακάκη, ο κ. Κοτσώνας ανέφερε χαρακτηριστικά ότι μάλλον υπήρξε ένας από τους οικισμούς που ιδρύθηκαν όταν τα μινωικά κέντρα που ήταν συνήθως σε πεδινές και παραθαλάσσιες εκτάσεις εγκαταλείφτηκαν και ο κόσμος αναζήτησε οχυρές θέσεις, στα τέλη της 2ης χιλιετίας π.Χ. «Ήταν οικισμός που άρχισε περίπου το 1000 π.Χ. και μέχρι την αρχαϊκή περίοδο υπήρξε πόλη-κράτος. Με τις ανασκαφές έχουμε βρει τα πρωιμότερα στρώματα ενώ από τον 6ο -5ο αι. έχουμε την αρχαϊκή και κλασική περίοδο, με πολύ μεγάλες αποθέσεις στη βόρεια πλευρά της Ακρόπολης, που δείχνουν ότι άκμαζε η θέση αυτή γιατί είχε επαφές με μεγάλο μέρος του Αιγαίου και με εξαιρετικές εισαγωγές από Αθήνα, Κόρινθο, τη Σπάρτη, την Ιωνία», ανέφερε.
Ο κ. Κοτσώνας εξέφρασε παράλληλα την ικανοποίησή του που μέρος των ευρημάτων της Λύκτου θα στεγαστούν στο Μουσείο που θα διαμορφωθεί στις εγκαταστάσεις του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι. «Είναι πολύ σημαντικό ότι εκατομμύρια επισκέπτες θα τα βλέπουν και πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο πολιτισμός έχει και αναπτυξιακές πτυχές», τόνισε, προσθέτοντας παράλληλα ότι υπάρχει πολύ κόσμος που αγαπά την Κρήτη και θέλει να ασχοληθεί με την κρητική αρχαιολογία ενώ θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα από όλους, αλλά κυρίως τους θεσμικούς Φορείς, ότι θα συνεχιστεί το ενδιαφέρον για την αρχαία Ελλάδα γενικότερα.
